Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
16

Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych?

Słuchaj artykułu

Skrzywione lub stłoczone zęby, wady zgryzu – to problemy, którymi zajmuje się ortodoncja. Ten dział stomatologii posiłkuje się m.in. użyciem aparatów ortodontycznych, zarówno zdejmowanych, jak i stałych. Co istotne, na leczenie ortodontyczne nigdy nie jest za późno, lecz wczesne rozpoczęcie może zagwarantować lepsze efekty.

Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych?

Czym jest aparat ortodontyczny? 

Aparaty ortodontyczne to urządzenia stosowane w leczeniu wad zgryzu, a także w celu uporządkowania i wyprostowania zębów stałych. Mechanizm ich działania opiera się na prawach fizyki. W szczególności chodzi tu o trzecią zasadę dynamiki Newtona: „Każdej akcji odpowiada równa, lecz przeciwnie skierowana reakcja”. Mówiąc krótko, jest to wywieranie stałych sił przez aparat na zęby w celu korekty ich położenia. 

Aparaty ortodontyczne – rodzaje 

W ortodoncji wykorzystuje się dwa podstawowe rodzaje aparatów ortodontycznych: 

  1. aparat zdejmowany (aparat ruchomy), 
  2. aparat stały

Przeczytaj również:
Aparat ortodontyczny – jak dbać o higienę jamy ustnej

Aparaty ruchome 

Aparat zdejmowany może być samodzielnie wyciągnięty przez pacjenta w przeciwieństwie do aparatu stałego, który jest przymocowany do zębów. W zależności od rodzaju wady, a także konstrukcji oraz sposobu działania, wyróżnia się kilka rodzajów aparatów zdejmowanych. 


Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Aparaty bierne 

Wykorzystują one siłę żucia i zwarcia. Wykonane są w całości z akrylu i służą do wczesnego leczenia wad zgryzu u dzieci. Do aparatów biernych zaliczyć można: 

  • płytkę ćwiczebną z wałem skośnym i prostym, 
  • płytkę przedsionkową Hotza albo Schönherra, 
  • krążek ćwiczebny Rogersa, 
  • kapę z równią pochyłą. 

Aparaty czynne mechanicznie

Są to konstrukcje składające się z płyty akrylowej oraz indywidualnych elementów doginanych z drutu o różnej średnicy (od 0,5 do 0,8 mm) i sprężystości. Zadaniem wymienionych części aparatu jest kształtowanie łuku zębowego poprzez wychylanie i przesuwanie zębów, na których się znajdują. Ważnym elementem aparatu zdejmowanego jest śruba ortodontyczna wbudowana w płytę akrylową. Odpowiada ona za wywieranie siły mechanicznej odpowiedniej dla wywołania efektu terapeutycznego. Do aparatów mechanicznych zaliczamy płytki Schwarza i różne ich modyfikacje. 

Aparaty czynnościowe mechaniczne 

Wykorzystują one działanie sił mechanicznych oraz sił układu kostnego i mięśniowego. Są to tak zwane aparaty blokowe stosowane w leczeniu różnych wad dotylnych. Do aparatów czynnościowo mechanicznych należą aparaty blokowe Wanderera, Klammta, Frankla czy Baltersa. 

Czym wyróżniają się aparaty zdejmowane? 

Cechy charakterystyczne aparatów zdejmowanych to: 

  • możliwość samodzielnego wyjęcia z jamy ustnej, 
  • stosunkowo niski koszt wykonania, 
  • redukcja działania destrukcyjnego na zęby przez przerywane stosowanie, 
  • możliwość szybkiej naprawy, 
  • efekt leczenia uzależniony od samodyscypliny pacjenta, ponieważ dłuższe użytkowanie aparatu gwarantuje lepszy efekt terapeutyczny. 

Aparaty ortodontyczne stałe 

Aparaty stałe składają się z pierścieni i zaczepów zwanych zamkami. Dodatkowo aparat stały wyposażony jest w łuk, który łączy ze sobą wszystkie elementy. Pierścienie zamontowane są na zębach trzonowych, a zamki na szkliwie pozostałych zębów. Konstrukcję dopełniają elementy dodatkowe takie jak haczyki poślizgowe, ligatury czy sprężynki. 

Aparaty stałe służą do leczenia między innymi: 

  • wad przednio-tylnych, 
  • zgryzu otwartego, 
  • zwężenia łuków zębowych, 
  • obrotów zębów. 

Czym charakteryzują się aparaty stałe? 

Aparaty stałe wyróżniają się: 

  • wysoką cena, 
  • częstymi i długimi wizytami w trakcie leczenia, 
  • długim okresem leczenia trwającym nawet do 2 lat, 
  • utrudnioną higieną jamy ustnej, 
  • obowiązkiem utrzymywania prawidłowej higieny jamy ustnej, 
  • możliwością powikłań takich jak resorpcje korzeni zębów, 
  • koniecznością stosowania aparatów retencyjnych po zakończeniu leczenia w celu jego utrwalenia. 

Podstawowym typem aparatu stałego jest aparat metalowy. Ze względu na dynamiczny rozwój współczesnej ortodoncji dostępnych jest wiele rodzajów i modyfikacji aparatów stałych. Taką samą skutecznością jak tradycyjne aparaty metalowe charakteryzują się aparaty estetyczne, do których należą:  

Aparat stały z zamkami porcelanowymi (aparat ceramiczny) lub szafirowymi (aparat kryształowy) 

Zapewnia on lepszy efekt kosmetyczny niż standardowy aparat, ponieważ konstrukcja ta jest mniej widoczna, a czasami całkowicie przezroczysta – zależnie od materiału. Aparat porcelanowy i aparat ceramiczny mają mleczną barwę, a aparat szafirowy i aparat kryształowy są przezroczyste. 

Aparat samoligaturujący 

Aparaty samoligaturujące to konstrukcje niewymagające gumowych ligatur (gumek) w celu umocowania łuku w zamkach. Zmniejsza to ilość wizyt, gdyż nie są konieczne dodatkowe kontrole w celu wymiany gumowych elementów. 

Aparat lingwalny 

Aparaty lingwalne różnią się sposobem umieszczenia zamków oraz łuku. W odróżnieniu od pozostałych aparatów elementy te są zamontowane na podniebiennej i językowej stronie zębów. Korzyścią użytkowania takiego aparatu jest jego znikoma widoczność. Niestety może stwarzać on problemy z utrzymaniem prawidłowej higieny oraz odpowiednią artykulacją słów. 

Clear Aligner – alternatywa dla aparatów ruchomych i stałych 

Odmianą aparatu ortodontycznego znajdującą coraz większe grono odbiorców jest aparat kosmetyczny. Zasadniczą różnicą między aparatami stałymi a kosmetycznymi jest możliwość ich wyjęcia. Aparaty kosmetyczne są to indywidualnie wykonane nakładki z przezroczystych tworzyw sztucznych. Stosowane są w celu zmiany pozycji zębów, ale tylko u osób z niewielką wadą. Leczenie tego typu wymaga regularnych wizyt i systematycznego użytkowania nakładki. Metoda ta pozwala na osiągnięcie zamierzonego efektu bez długotrwałej ingerencji w uzębienie elementami aparatu stałego. 

Nakładka na zęby Clear Aligner

Aparat retencyjny, czyli jak postępować po zdjęciu aparatu? 

Po leczeniu aparatem stałym konieczne jest przeprowadzenie leczenia retencyjnego mającego na celu utrwalenie uzyskanego efektu. Konieczność ta wynika z niestabilności korzeni zębów i ich tendencji do zmiany pozycji po zdjęciu aparatu stałego. W tym celu stosuje się: 

  • płytki Schwarza, 
  • retainery, 
  • rozycjonery. 

Aparat ortodontyczny – cena 

To, ile kosztuje aparat na zęby, zależy od jego rodzaju. Za aparat zdejmowany w zależności od jego typu zapłacić trzeba od 400 zł do 700 zł. Cena aparatu na zęby w przypadku aparatów stałych to koszt minimum 2000 zł. 

Źródła: 

  • Williams, Henry, Davis, Współczesna ortodoncja, Urban&partner, Wrocław, 2009.
  • Zadurska, Perkowski, Ortodoncja dla Technika Dentystycznego, PWZL, Warszawa, 2018.
  • prof. dr hab. med. Grażyna Śmiech-Słomkowska, Zakład Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Aparaty ortodontyczne, Jaki aparat wybrać dla dziecka?, Medycyna Praktyczna- Pediatria, mp.pl 30.07.2015.
Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę