Pękające pięty. Jak sobie z nimi poradzić?

Jak jest zbudowana skóra? 

Aby zrozumieć istotę nadmiernego rogowacenia skóry, musimy poznać jej budowę i fizjologię. Skóra jest największym organem naszego ciała. Jej powierzchnia u osoby dorosłej wynosi od 1,5 do 2 m2.

Wyróżniamy trzy warstwy skóry:

• naskórek,  
• skórę właściwą, 
• tkankę podskórną. 

Grubość skóry właściwej różni się w zależności od lokalizacji. Najgrubszą warstwę mamy na podeszwach stóp (od 3 do 3,5 mm). Skórę właściwą dzielimy na kolejne warstwy: brodawkową, podbrodawkową i siateczkową.  

Skóra właściwa zawiera: 

• zakończenia nerwowe pozwalające odbierać wrażenia dotyku, bólu, temperatury; 
• naczynia krwionośne, które biorą udział w odżywianiu naskórka i termoregulacji ciała; 
• włókna kolagenowe, które pełnią funkcję ochronną;
• gruczoły łojowe i potowe, które tworzą warstwę hydrolipidową skóry, zapobiegając ich nadmiernemu wysychaniu.  

Skóra stóp jest pozbawiona gruczołów łojowych. Przez to staje się mniej elastyczna i jest podatniejsza na wysychanie. Skutkuje to nadmiernym rozrostem i pękaniem.  

Naskórek to najbardziej zewnętrzna warstwa skóry. W zależności od lokalizacji ma różną grubość (na stopach od 1,2 do 1,4 mm). Naskórek na stopach jest najgrubszy na całym ciele.

Choć naskórek jest cienki, składa się on aż z pięciu warstw:

• podstawnej,
• kolczystej,
• ziarnistej,
• jasnej,
• rogowej (bogatej w korneocyty, czyli spłaszczone, martwe komórki).  

Rogowacenie naskórka podeszwy stóp jest naturalnym procesem. Wytwarzamy nowe komórki, które zastępują złuszczającą się warstwę rogową. Gdy dochodzi do nadmiernego rozrostu warstwy rogowej, mówimy o zjawisku hiperkeratozy.

Przyjmuje ona postać:  

• modzeli,  
• nagniotków,  
• grubej i twardej skóry pięt,  
• pękających pięt.

Pękające pięty powodują duży dyskomfort podczas chodzenia. Może on zamienić się w ból, prowadząc do pogorszenia jakości życia.   

Przyczyny pękających pięt 

• Podrażnienia mechaniczne – spowodowane przez zbyt ciasne lub luźne obuwie.  Nie tylko nadmierny ucisk, ale również otwarte obuwie sprzyjają hiperkeratozom. Odsłonięcie pięt powoduje, że podczas chodzenia skóra rozchodzi się na boki, ulega naprężeniu i pięty łatwiej pękają.
• Nadmierny ucisk – spowodowany dużą masą ciała (nadwaga, otyłość). Podczas chodzenia lub stania skóra dopasowuje się do wywieranej na nią siły ucisku, kurczy się i rozciąga. Działanie dużej siły połączone z suchą, mało elastyczną skórą powodują pęknięcia.
• Odwodnienie organizmu – zbyt mała ilość wody w organizmie powoduje wysuszanie naskórka i zmniejszanie jego elastyczności. 
• Dieta – żywienie ubogie w mikro- i makroelementy, szczególnie w cynk, który wspomaga proces naprawy skóry.  
• Choroby genetyczne skóry – rybia łuska, rogowiec dłoni i stóp, łuszczyca. 
• Nieodpowiednia pielęgnacja – skóra stóp ze względu na brak gruczołów łojowych oraz zmniejszoną liczbę gruczołów potowych często ulega przesuszeniu. W codziennej pielęgnacji powinniśmy stosować odpowiednie kosmetyki.
• Starzenie się skóry – wraz z wiekiem skóra staje się sucha i cieńsza. Ma tendencję do wzmożonego złuszczania, co powoduje jej zmniejszoną elastyczność.
• Nieodpowiednia higiena – powinniśmy codziennie myć, osuszać i smarować skórę stóp preparatem dopasowanym do jej stanu. Unikaj długotrwałego moczenia stóp, przebywania w wilgotnych miejscach oraz obuwiu, które nie przepuszcza powietrza.  

Jak wyglądają pękające pięty?

W pierwszej kolejności możesz zauważyć, że skóra pięt staje się naprężona i sucha. Może także swędzieć lub być bardziej tkliwa.

Następnie zaczyna narastać, tworząc grubą warstwę martwego naskórka. Na tym etapie na pięcie możesz zaobserwować biały, łuszczący się naskórek. Skóra może być również zżółknięta lub zaczerwieniona.

W kolejnym etapie dochodzi do szczelinowych pęknięć, które lokalizują się w miejscach największego zrogowacenia. Niekiedy szczeliny dochodzą do kolejnych warstw naskórka, które mogą sięgać nawet do skóry właściwej. Wskutek tego możesz odczuwać duży ból przy każdym kroku.

W niektórych przypadkach może dojść nawet do uszkodzenia naczyń krwionośnych i krwawienia. Taki stan jest idealnym środowiskiem do rozwoju bakterii, które po zainfekowaniu rany powodują ropny wysięk. 

Pękające pięty – leczenie 

Jeśli zmagasz się z problemem pękających pięt, udaj się do podologa.

Podstawą terapii pękających pięt jest leczenie miejscowe.

Polega ono na zastosowaniu preparatów keratolitycznych zawierających:

• mocznik,
• kwas salicylowy,
• kwas mlekowy.

Podolog zastosuje również zabieg, który polega na opracowaniu stopy skalpelem i frezarką z zachowaniem zasad antyseptyki. Po dokładnym usunięciu zmian nałoży leczniczą maskę, która nawilży i złagodzi podrażnienia. 

W zależności od zaawansowania schorzenia zabiegi powinny odbywać się co około 2 tygodnie do momentu ustąpienia zmian. Na powodzenie terapii wpływa nie tylko doświadczenie podologa, ale również systematyczność i zaangażowanie pacjenta. Pielęgnacja domowa i zmiana nawyków opóźnią nawrót problemu.

Kilka słów od podologa 

Jak powszechnie wiemy, lepiej zapobiegać niż leczyć. To samo tyczy się stóp. Zajmij się problemem w momencie jego wystąpienia. To zawsze rokuje lepiej niż leczenie zaniedbania.

Jeśli coś Cię niepokoi lub obserwujesz pierwsze objawy dyskomfortu lub bólu, udaj się do podologa.

W codziennej pielęgnacji stóp zadbaj o odpowiednie nawilżenie i natłuszczenie naskórka.

Dodatkowo skorzystaj z poniższych rad:

• Nie używaj tarek i pumeksów. 
• Zrogowaciały, twardy naskórek usuwaj peelingami lub preparatami zawierającymi mocznik, kwas salicylowy i kwas mlekowy. 
• Nawilżaj skórę preparatami z mocznikiem, lanoliną, pantenolem, witaminami A i E.  
• Raz w tygodniu natłuszczaj naskórek naturalnymi olejami. Możesz dodać je do kąpieli. 
• Unikaj zbyt ciasnego lub za dużego obuwia. Pamiętaj również o tym, że sandały i klapki nie są przeznaczone dla każdego. 
• Szukaj wiedzy na sprawdzonych portalach i u specjalistów.

Przeczytaj również:
Badanie podologiczne – czym jest i jak przebiega?