Śpiączka cukrzycowa – jakie są jej objawy?

Śpiączka hipoglikemiczna

Śpiączka hipoglikemiczna – objawy 

Powstaje, gdy poziom cukru we krwi spadnie poniżej 20 mg/dl. Niedocukrzenie prowadzi do nieprawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Do mózgu nie dociera wówczas glukoza, która odżywia ten narząd. Pojawiają się takie objawy jak zaburzenia świadomości, drgawki i śpiączka.  

Śpiączka cukrzycowa to bardzo groźny stan, ponieważ może powodować trwałe uszkodzenia w mózgu, a nawet prowadzić do śmierci. 

Początkowo chory może odczuwać takie dolegliwości jak: 

• łaknienie,  
• niepokój,  
• kołatanie serca,  
• drżenie mięśni (głównie rąk). 

Gdy pacjent zignoruje te objawy i nie dostarczy do organizmu glukozy, następuje utrata przytomności. Po utracie świadomości mogą wystąpić dodatkowo objawy takie jak: 

• wzmożone napięcie mięśni,  
• rozszerzenie źrenic,  
• zaróżowiona, wilgotna skóra.   

Śpiączka hipoglikemiczna – przyczyny 

Przyczynami takiego stanu mogą być: 

• podanie zbyt dużej dawki insuliny,  
• stosowanie za wysokich dawek leków przeciwcukrzycowych,  
• ominięcie posiłku,  
• nadmierny wysiłek fizyczny,  
• zmiana wchłaniania insuliny, np. spowodowana zmianą miejsca wkłucia,  
• gorąca kąpiel zaraz po podaniu insuliny, 
• zmiany hormonalne związane z menstruacją, 
• nadmierna podaż alkoholu. 

W grupie ryzyka znajdują się osoby w podeszłym wieku, z występującymi innymi chorobami na tle hormonalnym, uszkodzeniem wątroby czy nerek.  

Organizm pacjentów narażonych na powstawanie hipoglikemii przyzwyczaja się do tego stanu i często nie daje objawów, dlatego należy regularnie badać poziom glikemii we krwi.  

Śpiączka hipoglikemiczna – leczenie  

Jeśli dojdzie do hipoglikemii, należy podać choremu węglowodany – około 10-20 g glukozy lub sacharozy, najlepiej w postaci płynu. Gdy wystąpi ciężkie niedocukrzenie ze śpiączką, należy podać 20% roztworu glukozy dożylnie. Jeśli podanie dożylne nie jest możliwe, należy podać domięśniowo 1 mg glukagonu.  

Śpiączka hiperglikemiczna 

Jest to objaw, który powstaje na końcowym etapie kwasicy ketonowej. Kwasica jest wynikiem zbyt małej ilości insuliny przy zbyt wysokim poziomie hormonów przeciwstawnych takich jak glukagon, kortyzol, somatotropina. O kwasicy ketonowej mówi się, gdy stężenie cukru we krwi osiąga poziom powyżej 250mg/dl oraz gdy w moczu i surowicy pojawiają się ciała ketonowe. Na końcowym etapie dochodzi do utraty świadomości i śpiączki, zwykle stężenie glukozy we krwi wynosi wtedy powyżej 600mg/dl.  

Kwasica ketonowa – objawy 

Objawy kwasicy ketonowej pojawiają się zależnie od szybkości narastania zmian metabolicznych, zależą od wieku chorego, czasu trwania choroby czy schorzeń współistniejących. Kwasica ketonowa powoduje: 

• odwodnienie organizmu, ponieważ zwiększona jest produkcja i usuwanie moczu,  
• suchość w jamie ustnej,  
• suchość skóry i oczu,  
• spadek temperatury ciała, 
• nudności i wymioty (pojawiają się z czasem).  

Typowym objawem są zaburzenia oddychania oraz woń acetonu z ust.  

Kwasica ketonowa – leczenie 

Kwasica ketonowa pojawia się, gdy trzustka produkuje za mało lub w ogóle nie produkuje insuliny, oraz gdy we krwi jest za dużo hormonów zwiększających poziom glukozy we krwi.  

Leczenie jest cięższe i bardziej rozbudowane niż w przypadku śpiączki hipoglikemicznej. Przede wszystkim stosuje się insulinoterapię, aby obniżyć poziom glikemii. Insulinę podaje się dożylnie w zastrzykach oraz we wlewach dożylnych. Chorego należy także nawodnić – robi się to stopniowo, podając roztwór 0,9% NaCl, czasem nawet do 6-10 litrów płynu w ciągu doby. Poprzez odpowiednie nawodnienie spada też glikemia. Stosuje się także leki alkalizujące pH czy tlenoterapię, jeśli występuje taka potrzeba.  

Najistotniejszym elementem w zapobieganiu powstawania śpiączek cukrzycowych jest odpowiednia edukacja pacjentów. Największy nacisk kładzie się na insulinoterapię, dietę i wysiłek fizyczny. Pacjent musi wiedzieć, w jaki sposób kontrolować glikemię samodzielnie, jaką dawkę leku podać i jak się odżywiać. 

Przeczytaj również:
Cukrzyca – w jaki sposób się ją leczy?
Cukrzyca – rodzaje, objawy, leczenie
Cukrzyca – wszystko, co warto o niej wiedzieć