Szczepienie na pneumokoki. Dlaczego jest tak ważne?
Z powodu zakażenia pneumokokami co roku umiera aż 1,5 miliona ludzi na świecie. Dlatego tak istotna jest profilaktyka. W Polsce od 2017 r. szczepienia ochronne przeciwko pneumokokom u dzieci są obowiązkowe.

Dlaczego pneumokoki są tak niebezpieczne?
Pneumokoki, czyli dwoinki zapalenia płuc (łac. Streptococcus pneumoniae) to bakterie odpowiedzialne za większość pozaszpitalnych zakażeń bakteryjnych układu oddechowego. Wywołują zapalenie ucha środkowego, płuc, oskrzeli i zatok, a także tzw. inwazyjną chorobę pneumokokową (IChP), która jest najcięższą postacią zakażenia.
Największe ryzyko zachorowania dotyczy małych dzieci (szczególnie do 2. roku życia) i osób, które ukończyły 65 lat. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zakażenia są duże skupiska ludzi (np. żłobki, przedszkola, komunikacja miejska) oraz obniżona odporność, np. u wcześniaków, chorych na nowotwory czy też u zarażonych wirusem HIV. Wiele osób może być nosicielami tej groźnej bakterii, chociaż nie mają one objawów klinicznych zakażenia.
Pneumokoki – szczepionka to najlepsza droga do uniknięcia chorób
Na szczęście istnieje kilka sposobów ochrony przed pneumokokami.
Należą do nich m.in.:
- dbanie o ogólny stan zdrowia,
- unikanie dużych skupisk ludzi w okresie jesienno-zimowym,
- wzmacnianie układu odpornościowego.
Najlepszą formą profilaktyki jest szczepienie na pneumokoki, które w Polsce jest obowiązkowe i bezpłatne dla dzieci urodzonych po 1 stycznia 2017 roku.
Ogólny schemat szczepień na pneumokoki
Cykl szczepienia preparatem skoniugowanym obejmuje od 1 do 4 dawek, w zależności od wieku pacjenta. Powszechnie podaje się niemowlętom i dzieciom dwie dawki szczepionki w pierwszym roku życia, a następnie uzupełnia się dawkę przypominającą w drugim roku życia (schemat 2+1). Jeśli dziecko należy do tzw. grupy ryzyka, to szczepienie przebiega według schematu 3+1, czyli w pierwszym roku życia podawane są 3 dawki, a następnie podaje się dawkę uzupełniającą w 2. roku życia. Osoby dorosłe przyjmują 1 dawkę szczepionki.
Szczepionka na pneumokoki – skutki uboczne
Według dostępnych danych szczepionki przeciwko pneumokokom nie powinny powodować poważnych niepożądanych odczynów poszczepiennych. W ciągu kilku dni po szczepieniu u dziecka może wystąpić zaczerwienienie i obrzęk w miejscu wkłucia. Rzadziej pojawiają się brak apetytu oraz gorączka do 39°C (u 5% dzieci występuje gorączka powyżej 39°C).
Szczepionka na pneumokoki – gdzie szukać informacji?
Wszystkie informacje dotyczące stosowania danej szczepionki są umieszczone w ulotce dla pacjenta oraz w Charakterystyce Produktu Leczniczego. Znajdziesz tam informacje o danych klinicznych, interakcjach z innymi produktami leczniczymi, właściwościach farmakologicznych, dawkowaniu i sposobie podania oraz działaniach niepożądanych. Wszelkie wątpliwości możesz też omówić z lekarzem lub pielęgniarką wykonującą szczepienie.
- Fita M., Król B. (2019). Obowiązek szczepień ochronnych – analiza prawno-medyczna. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 61-72,
- Hus I., Piekarska A., Roliński J., Brzeźniakiewicz-Janus K., Giannopoulos K., Jamroziak K., … & Robak T. (2018). Szczepienia ochronne u dorosłych chorych na nowotwory hematologiczne oraz u chorych z asplenią – zalecenia PTHiT i sekcji do spraw zakażeń PALG. Acta Haematologica Polonica, 49(3), 93-101,
- Korona-Głowniak I., Malm A. (2015). Streptococcus pneumoniae–kolonizacja a rozwój choroby pneumokokowej. Advances in Microbiology, 309.
- Świątoniowska N., Maj A., Rozensztrauch A. (2017). Inwazyjna choroba pneumokokowa–zapobieganie. Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia, (2), 57-59,
- http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/pneumokoki/.