Łokieć piastunki. Niebezpieczne pociągnięcie za rękę
Trzymasz dziecko za rękę podczas wchodzenia po schodach, ono potyka się na stopniu, a Ty odruchowo ciągniesz je do góry, by uchronić przed upadkiem? Taka z pozoru niegroźna sytuacja może skutkować urazem nazywanym łokciem piastunki.
Łokieć piastunki – przyczyny
Podwichnięcie głowy kości promieniowej (znajdującej się w okolicy łokcia), potocznie nazywane łokciem piastunki, to najczęstsza przyczyna unieruchomienia ręki u dzieci w wieku 1-4 lat. Odpowiada za dwie trzecie urazów tej kończyny, częściej u dziewczynek.
Do tego typu urazu dochodzi najczęściej, gdy pociągniemy dziecko za wyprostowaną rękę. Może do tego dojść w sytuacjach codziennych, np. podczas nauki chodzenia lub zabawy. Zbyt silne pociągnięcie dziecka za rękę może sprawić, że głowa kości promieniowej wysunie się ze słabego w tym wieku więzadła pierścieniowatego.
Łokieć piastunki – objawy
Dziecko może odczuwać ostry ból łokcia, nadgarstka i barku po stronie pociągnięcia. Z tego powodu jest zazwyczaj niespokojne, płacze i unika poruszania ręką, trzymając ją blisko ciała.
Łokieć piastunki – wizyta u lekarza
Lekarz pierwszego kontaktu, ortopeda lub chirurg dziecięcy powinien odróżnić łokieć piastunki od poważniejszego urazu, np. zwichnięcia kości łokciowej lub złamania.
Podczas wizyty specjalista zada Ci kilka pytań, np. w jaki sposób nastąpił uraz, jak zachowuje się dziecko. Jeśli okoliczności zdarzenia są typowe dla urazu przez pociągnięcie, a obraz kliniczny wskazuje na łokieć piastunki lekarz wykona manewr, który przywróci na miejsce głowę kości promieniowej. W efekcie można usłyszeć charakterystyczny dźwięk („kliknięcie”), który świadczy o nastawieniu łokcia. Po tej procedurze lekarz poprosi dziecko, by poruszało ręką, aby mieć pewność, że ból minął.
Czy w przypadku łokcia piastunki konieczne jest badanie rentgenowskie?
Jeśli dziecko zaczęło ruszać ręką po nastawieniu kości, nie ma potrzeby wykonywania badania. Jeśli jednak okoliczności zdarzenia były nietypowe, np. dziecko upadło na rękę z wysokości, występuje obrzęk lub deformacja, lekarz może zlecić diagnostykę obrazową (RTG lub USG stawu łokciowego).
Czy „łokieć piastunki” nawraca?
Nawracające podwichnięcie głowy kości promieniowej nie jest rzadkie (27-39%). Występuje głównie wśród dzieci w pierwszych 2 latach życia. Aby jednak doszło do ponownego wystąpienia łokcia piastunki, konieczny jest podobny mechanizm urazu jak przy pierwszym incydencie. Zachowaj zatem czujność, zwłaszcza podczas zabawy z dzieckiem.
Przeczytaj również:
Bóle wzrostowe. Kiedy pójść z dzieckiem do lekarza?
- Schutzman S.A., Teach S., Upper-extremity impairment in young children, Ann Emerg Med., 1995, s. 474-479.
- Vitello S., Dvorkin R., Sattler S., Levy D., Ung L., Epidemiology of nursemaid’s elbow, West J Emerg Med., 2014, s. 554-557.
- Yamanaka S., Goldman R.D., Pulled elbow in children, Can Fam Physician, 2018, s. 439-441.
- Teach S.J., Schutzman S.A., Prospective study of recurrent radial head subluxation, Arch Pediatr Adolesc Med., 1996, s. 164-166.
