Rak pęcherza moczowego. Tych objawów nie bagatelizuj!
Jego pierwszym objawem jest zwykle obecność krwi w moczu. Co jeszcze może wskazywać na rozwój raka pęcherza moczowego? Jakie są czynniki ryzyka? Odpowiadamy w artykule.
Rak pęcherza moczowego – rodzaje
Najczęściej występującym typem jest rak z nabłonka przejściowego. Odpowiada on aż za 90% przypadków złośliwych nowotworów pęcherza moczowego.
Do rzadziej występujących postaci należą:
- rak gruczołowy, który może pojawić się jako odległy skutek radioterapii (naświetlań) tej okolicy ciała lub po często nawracających i przedłużających się infekcjach;
- rak płaskonabłonkowy o agresywnym przebiegu.
Rak pęcherza moczowego – czynniki ryzyka
Rak pęcherza moczowego dotyka częściej mężczyzn niż kobiet. Najwięcej przypadków obserwuje się po 50. roku życia.
Podstawowym czynnikiem ryzyka raka pęcherza moczowego jest palenie tytoniu.
Inne czynniki mające wpływ na rozwój tego nowotworu to:
- narażenie na substancje chemiczne, np. podczas pracy przy produkcji farb, barwników, aluminium,
- radioterapia przebyta w przeszłości,
- otyłość,
- niski poziom witaminy D,
- dieta z dużą zawartością mięsa,
- cukrzyca,
- nawracające infekcje pęcherza moczowego,
- używanie cewnika moczowego przez wiele lat,
- stosowanie leku cytostatycznego – cyklofosfamidu.
Rak pęcherza moczowego – objawy
Pierwszym objawem raka pęcherza moczowego może być obecność krwi w moczu. Jeśli zaobserwujesz ten objaw u siebie, niezwłocznie zgłoś się do lekarza.
Do innych symptomów, które mogą wskazywać na rozwój złośliwego nowotworu pęcherza moczowego należą m.in.:
- ból i/lub zwiększony wysiłek podczas oddawania moczu,
- nietrzymanie moczu spowodowane parciami naglącymi,
- częste lub bardzo rzadkie oddawanie moczu,
- uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
- nykturia (konieczność oddawania moczu więcej niż 1-2 razy w ciągu nocy).
Wraz z rozwojem choroby pojawiają się kolejne objawy świadczące o znacznym zaawansowaniu nowotworu, w tym: znaczne osłabienie, wyniszczenie, obrzęk i ból nóg, dolegliwości bólowe brzucha, miednicy, lędźwi czy kości, wyczuwalny guz w okolicy nadłonowej.
Rak pęcherza moczowego – diagnostyka
Jeżeli lekarz podejrzewa raka pęcherza moczowego, zaleca zwykle wykonanie:
- badań ogólnych moczu,
- morfologii krwi,
- oceny funkcji nerek za pomocą oznaczenia stężenia kreatyniny we krwi,
- USG jamy brzusznej.
Następnie specjalista przeprowadza cystoskopię, podczas której ocenia wygląd narządu i może pobrać wycinki do badania histopatologicznego. Na podstawie tych wycinków stawia rozpoznanie.
W trakcie diagnostyki konieczne może okazać się również wykonanie:
- urografii, która polega na przeprowadzeniu serii zdjęć RTG brzucha po dożylnym podaniu kontrastu,
- TK (tomografii komputerowej) jamy brzusznej i miednicy,
- badania cytologicznego moczu.
Rak pęcherza moczowego – leczenie
Sposób leczenia raka pęcherza moczowego zależy m.in. od stopnia zaawansowania choroby. W przypadku guzów o niskim zaawansowaniu przeprowadza się zabieg TURB, czyli przezcewkową radykalną elektroresekcję guza. Polega on na umieszczeniu przez cewkę moczową endoskopu w pęcherzu moczowym i wycięciu guza przy pomocy specjalnych narzędzi. Czasami po takim zabiegu konieczne jest dodatkowe leczenie polegające na podaniu do pęcherza chemioterapii lub szczepionki przeciwgruźliczej (BCG).
Jeżeli nowotwór jest zaawansowany, konieczne jest wycięcie pęcherza moczowego (cystektomia) wraz z sąsiadującymi narządami, np. prostatą czy pęcherzykami nasiennymi u mężczyzn oraz macicą, jajowodami i jajnikami u kobiet. Po usunięciu pęcherza moczowego, aby umożliwić odpływ moczu, przeprowadza się najczęściej zabieg polegający na stworzeniu nowego pęcherza moczowego z kawałka jelita cienkiego pacjenta. Następnie przyszywa się go do cewki moczowej albo skóry.
U niektórych chorych stosuje się również chemioterapię, radioterapię (naświetlania) lub kombinację kilku wymienionych metod leczenia.
Rak pęcherza moczowego – rokowania
Długość życia z rakiem pęcherza moczowego zależy od stopnia zaawansowania choroby. W przypadku niskiego zaawansowania nowotworu rokowania są dość pomyślne, a czas przeżycia chorego jest w zasadzie podobny jak u osób zdrowych. Jeżeli nowotwór jest bardziej zaawansowany, zgodnie ze statystyką 70% pacjentów przeżywa 5 lat, a gdy konieczne jest wycięcie pęcherza moczowego – 20%.
Przeczytaj również:
Rak prostaty. Mężczyzno, nie bój się badania per rectum!
- Kordek R., Jassem J., Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy, Via Medica, Gdańsk 2019.
- https://www.mp.pl/onkologia/nowotwory/rak-pecherza/195663,rak-pecherza-moczowego-diagnostyka-i-leczenie,2
- https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/161892,nowotwory-zlosliwe-pecherza-moczowego
- Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, 2017.
- https://www.onkonet.pl/dp_nump_npecherza.php#menu4
- https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/51981,urografia
- https://podyplomie.pl/medycyna/37179,rak-pecherza-moczowego-epidemiologia-diagnostyka-i-leczenie