Naprotechnologia. Skuteczna w leczeniu niepłodności?

Naprotechnologia – co to jest? 

Nazwa naprotechnologia pochodzi od zastrzeżonego znaku towarowego NaProTechnology (Natural Procreative Technology), czyli wsparcie naturalnej prokreacji. Został on wprowadzony w Instytucie Papieża Pawła VI w USA. Jest to ośrodek zajmujący się naturalnym planowaniem płodności.

Naprotechnologia jest nienaukowym kierunkiem leczenia niepłodności. Wykorzystuje ona naturalną ocenę płodności zgodnie z zasadami, które są akceptowane przez Kościół katolicki, z zastosowaniem najmniej inwazyjnych metod. 

Naprotechnologia polega na obserwowaniu przez kobietę cyklu, jego ewentualnych zaburzeń i określeniu dni płodnych. Na podstawie tych informacji można zdiagnozować problem. Pomaga ona także ustalić optymalny termin poczęcia. Można z niej skorzystać na początku diagnostyki niepłodności, ponieważ rozpoznanie przyczyn jest pierwszym etapem diagnostyki niepłodności we wszystkich metodach planowania płodności, również przy kwalifikacji do in vitro. 

Metody diagnostyczne opierają się na Modelu Płodności Creightona (ang. Creighton Model Fertility Care System, CrM). Zgodnie z nim kobieta obserwuje objawy owulacji w ciągu cyklu i zaznacza je na specjalnej karcie.

Ocenia się m.in.: 

• długość cyklu,  
• występowanie owulacji,  
• ilość i jakość śluzu szyjkowego, 
• plamienia. 

Na tej podstawie możemy przewidzieć, kiedy zbliża się owulacja, a więc rośnie szansa na zajście w ciążę. Okres obserwacji może trwać nawet do dwóch lat. 

Do naprotechnologii zaliczamy również wstępną diagnostykę niepłodności, czyli badania laboratoryjne, USG, laparoskopię czy badanie nasienia. W terapii odrzuca się jednak stosowanie takich metod leczenia bezpłodności jak inseminacja i zapłodnienie pozaustrojowe.  

Czy naprotechnologia jest skuteczna? 

Według Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii w terapii niepłodności należy stosować metody o udokumentowanej skuteczności. Naprotechnologia nie znajduje potwierdzenia w kontrolowanych badaniach klinicznych, dlatego nie jest ona rekomendowana. Metoda ta nie jest również opisywana w dostępnych rekomendacjach europejskich i światowych towarzystw naukowych.  

Wynika to między innymi ze znacznego spadku płodności u kobiet po 35. roku życia. Proponowanie takim pacjentkom długotrwałej obserwacji cykli może ograniczyć, a nawet pozbawić ich szansy na zajście w ciążę. Jeśli para decyduje się na naturalne metody planowania rodziny, powinna być świadoma długiego okresu obserwacji i mieć określoną rezerwę jajnikową. Parametr ten mówi, jakie kobieta ma szansę na zajście w ciążę.

Naprotechnologia może być skuteczna u par z ograniczoną płodnością. Jednak parom, u których leczenie operacyjne lub farmakologiczne nie jest możliwe, naprotechnologia nie zastąpi zaawansowanych metod rozrodu wspomaganego. 

Naprotechnologia nie jest zatem pomocna w przypadku: 

• niewydolności jajników,  
• zaburzeń drożności jajowodów,  
• zaawansowanej endometriozy, 
• problemów z jakością i ilością nasienia. 

Naprotechnologia a in vitro 

Zapłodnienie pozaustrojowe (in vitro) to sztuczne zbliżenie do siebie gamet męskich i żeńskich poza organizmem człowieka. Skuteczność leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego potwierdza kilkadziesiąt tysięcy publikacji w uznanych czasopismach naukowych oraz kilka milionów urodzonych dzieci. Naprotechnologia jest natomiast holistycznym podejściem do problemu niepłodności.  

Zapłodnienie in vitro proponuje się parom, u których naturalne metody planowania rodziny okazały się nieskuteczne. W przypadku niektórych chorób czy zaburzeń z góry wiadomo, że naprotechnologia nie umożliwi zajścia w ciążę. Konieczne może być tu zapłodnienie pozaustrojowe. 

Ile kosztuje naprotechnologia? 

W zależności od ośrodka każda wizyta kosztuje 300-400 zł. Wykonywane badania laboratoryjne lub obrazowe są dodatkowo płatne. Oferowane są również kursy Modelu Płodności Creightona, które kosztują ok. 1000 zł. 

Czy naprotechnologia jest refundowana? 

Metody używane w naprotechnologii wchodzą w obowiązujący Rządowy program kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego w Polsce na lata 2021-2023. Jego celem jest przeprowadzenie diagnostyki i leczenie niepłodności.  

Do programu mogą przystąpić osoby:  

• pełnoletnie,  
• ubezpieczone,  
• pozostające w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu,  
• bez zdiagnozowanej niepłodności,  
• które przez co najmniej 12 miesięcy bezskutecznie starały się o ciążę.  

W ramach programu pacjentka może wykonać: 

• badania laboratoryjne (hormonalne, andrologiczne, genetyczne, immunologiczne), 
• badania nieinwazyjne (USG, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny głowy),  
• badania inwazyjne (drożności jajowodów, histeroskopię i laparoskopię), 
• inseminację. 

Zapewniona jest również opieka psychologiczna. Program ten nie obejmuje jednak zapłodnienia in vitro. 

Przeczytaj również:
In vitro okiem lekarza i psychologa. Co warto o nim wiedzieć?