Hipertensjolog. Kiedy umówić się na wizytę?

Hipertensjolog – co to za lekarz? 

Hipertensjolog to lekarz specjalista, który zajmuje się diagnostyką i leczeniem nadciśnienia tętniczego, szczególnie w ciężkich przypadkach. 

Podobnie jak cukrzyca, otyłość czy niektóre nowotwory, nadciśnienie zaliczane jest to tzw. chorób cywilizacyjnych. Wynikają one głównie z niewłaściwego stylu życia. Stres, papierosy, alkohol, brak ruchu i niezdrowa dieta to prosta droga do zachorowania. 

Nadciśnienia tętnicze u większości osób nie daje żadnych objawów, ale wciąż jest bardzo groźne. Po latach daje o sobie znać pod postacią groźnych powikłań.  

Nieleczone nadciśnienie tętnicze może prowadzić m.in. do: 

• zawału serca, 
• udaru mózgu, 
• miażdżycy,  
• niewydolności nerek. 

Hipertensjolog – kiedy iść na wizytę? 

Nadciśnienie tętnicze można rozpoznać, jeśli podczas pomiaru uzyskamy wynik 140/90 mmHg lub więcej. Jednak jeden taki wynik nie oznacza jeszcze choroby. Potrzeba kilku pomiarów podczas wizyt u lekarza.

Ważne są również pomiary ciśnienia tętniczego w domu, które pacjent może samodzielnie wykonywać.

Jeśli ciśnienie jest bardzo wysokie, lekarz może rozpoznać nadciśnienie tętnicze i włączyć leczenie już przy pierwszej wizycie. 

Przeważnie pacjenci chorujący na nadciśnienie tętnicze są z powodzeniem leczeni w przychodniach Podstawowej Opiece Zdrowotnej (POZ).  

Ponad 90% przypadków nadciśnienia tętniczego to tzw. nadciśnienie pierwotne (samoistne). Oznacza to, że u pacjenta nie udało się znaleźć żadnej konkretnej przyczyny wysokich wartości ciśnienia. Za „winowajców” uważa się niewłaściwą dietę, skłonność genetyczną, wpływ środowiska czy stres.  

Reszta pacjentów boryka się z nadciśnieniem wtórnym, które pojawia się w wyniku innych chorób. Zwykle dotyczą one nerek, naczyń krwionośnych lub gruczołów, np. tarczycy. 

Jeśli lekarz rozpozna u Ciebie nadciśnienie tętnicze, zaleci Ci przede wszystkim zmianę stylu życia, a w razie konieczności przepisze odpowiednie leki. Podejmie też oczywiście próbę rozpoznania, a raczej wykluczenia, nadciśnienia wtórnego.  

U niektórych chorych, pomimo tych kroków, utrzymują się bardzo wysokie wartości ciśnienia tętniczego. Nazywamy je wtedy nadciśnieniem opornym. Wtedy lekarz może pokierować do hipertensjologa. Inną przyczyną wystawienia skierowania do tego specjalisty jest nadciśnienie wtórne.

Jakie choroby może wykryć hipertensjolog? 

Nadciśnienie wtórne to zaledwie 5-10% wszystkich przypadków choroby. Hipertensjolog skupia się na chorobach, których jednym z objawów jest nadciśnienie tętnicze. Jego cel to diagnostyka i odpowiednie leczenie tych schorzeń. 

Jedną z przyczyn wtórnego nadciśnienia tętniczego są choroby miąższu nerek.

Pojawiają się one w przebiegu: 

• cukrzycy,  
• kłębuszkowych zapaleń nerek, 
• chorób autoimmunologicznych, np. tocznia lub twardziny, 
• wielotorbielowatości nerek. 

Inny powód to nieodpowiedni dopływ krwi do nerki lub obu nerek równocześnie.  

Mogą do tego doprowadzić: 

• miażdżyca w naczyniach nerkowych, 
• dysplazja włóknisto-mięśniowa,  
• zapalenie tętnic, np. choroba Takayasu, 
• uszkodzenie tętnicy nerkowej, np. w wyniku urazu, 
• nowotwory w jamie brzusznej i miednicy. 

Poza tym nadciśnienie wtórne może pojawić się w wyniku: 

• niedoczynności i nadczynności tarczycy, 
• nadczynności przytarczyc, 
• zespołu Cushinga, 
• za wysokiego poziomu hormonu wzrostu wynikającego zwykle z guza przysadki (akromegalia), 
• zwężenia aorty,  
• obturacyjnego bezdechu sennego objawiającego się epizodami bezdechów lub spłyconego oddychania we śnie, 
• stosowania niektórych leków, np. sterydów, niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) czy tabletek antykoncepcyjnych, 
• stosowania używek – papierosów, alkoholu, narkotyków. 

Hipertensjolog – metody leczenia 

W przypadku rozpoznania nadciśnienia wtórnego, najważniejszym celem jest oczywiście leczenie przyczynowe. Różni się ono w zależności od choroby, która doprowadziła do nadciśnienia tętniczego. 

Jeśli nadciśnienie wynika ze zwężenia tętnic nerkowych przez miażdżycę, lekarz może zadecydować o konieczności wykonania zabiegu, którego celem jest poprawa dopływu krwi. Dostępne są dwie opcje – wszczepienie specjalnego stentu przez naczynia krwionośne lub operacja chirurgiczna. U chorych z dysplazją włóknisto-mięśniową przeprowadza się czasami angioplastykę tętnicy nerkowej.  

Pierwszym krokiem w przypadku obturacyjnego bezdechu sennego jest zmiana stylu życia. Pacjent powinien unikać spania na plecach, picia alkoholu i palenia papierosów.  

Bardzo często przyczyną choroby jest otyłość. W tym przypadku konieczna jest utrata masy ciała, a czasami nawet operacja bariatryczna (zmniejszenie żołądka). Poza tym chory może otrzymać zalecenie spania ze specjalną maską, przez którą do dróg oddechowych w trakcie snu przedostaje się powietrze. 

W przypadku zaburzeń endokrynologicznych potrzebne jest odpowiednie wyrównanie hormonów. Gdy pacjent choruje dodatkowo na cukrzycę, ważne jest jej monitorowanie i stosowanie leków.  

Oczywiście leczenie nadciśnienia tętniczego to także leki, które pomogą je obniżyć. Jest wiele różnych preparatów stosowanych w tym celu. O wyborze leku zawsze decyduje lekarz. Typowo przyjmuje się minimum dwa różne leki.  

Poza tym lekarz poinformuje Cię o prostych wskazówkach dotyczących stylu życia, które powinieneś wprowadzić do codziennej rutyny.  

Oto główne zasady: 

• zmniejsz ilość spożywanej soli, 
• staraj się jeść więcej warzyw, owoców i ryb,  
• unikaj przetworzonego i tłustego jedzenia, 
• utrzymuj wagę na odpowiednim poziomie, 
• zrezygnuj z używek, 
• uprawiaj aktywność fizyczną, najlepiej przez 30-45 minut dziennie.

Przeczytaj również:
Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie tętnicze?