Czy palenie papierosów zabija?
Około 5,5 biliona papierosów rocznie jest produkowanych przez przemysł tytoniowy, jednak ciężko oszacować całkowitą roczną wartość produkcji, ponieważ powstają one również w nielegalnych źródłach. Około 1,3 miliarda ludzi na całym świecie jest uzależniona od papierosów, a z powodu chorób wywołanych przez palenie wyrobów tytoniowych umiera co 8 sekund 1 osoba. Jakie konsekwencje niesie ze sobą palenie papierosów? Co zrobić, aby zerwać z nałogiem?
Papierosy – jaki mają wpływ nasze zdrowie?
UWAGA! Palenie papierosów niesie ryzyko zachorowania na ponad 50 poważnych chorób. Część z nich może być przyczyną śmierci, inne powodują trwałe powikłania zdrowotne. Negatywne skutki palenia mogą również odczuwać osoby niepalące, przebywające w otoczeniu palaczy. Tak zwane „bierne palenie”, czyli wdychanie dymu papierosowego wydychanego przez osobę palącą, zwiększa ryzyko zachorowalności na poniższe choroby u osób niepalących.
Nowotwory
Szacuje się, że około 90% nowotworów złośliwych płuc jest konsekwencją palenia papierosów. Mimo, że nie jest to najpopularniejszy nowotwór występujący w społeczeństwie, jest on najczęstszą przyczyną śmierci z tej grupy chorób.
Guz płuc diagnozowany jest zwykle w bardzo zaawansowanym stadium, co daje nikłe szanse na wyleczenie. Ekspozycja na dym tytoniowy zwiększa ryzyko zachorowania nie tylko na raka płuca, ale również na nowotwory:
- pęcherza moczowego,
- szyjki macicy,
- jelita grubego i odbytnicy,
- przełyku,
- nerek i moczowodów,
- krtani,
- wątroby,
- żołądka,
- tchawicy i oskrzeli,
- trzustki,
- języka, migdałków, nagłośni i warg.
Choroby sercowo-naczyniowe
Toksyczne związki wdychane podczas palenia obecne są również we krwi, gdzie uszkadzając naczynia, mogą powodować różne choroby układu sercowo-naczyniowego. Ryzyko zawału serca oraz udaru mózgu wzrasta u palaczy nawet 4-krotnie. Palenie wyrobów tytoniowych jest również przyczyną nadciśnienia tętniczego oraz choroby wieńcowej serca.
Układ oddechowy
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP) powodowana jest głównie przez dym tytoniowy (90%). POCHP to jedna z głównych przyczyn śmierci w krajach rozwiniętych. Palenie może również wywoływać lub pogarszać ataki astmy oskrzelowej, a dzieci palaczy częściej miewają jej ataki.
Układ pokarmowy
Insulinooporność i związana z nią cukrzyca typu II jest częstsza u przewlekłych palaczy. Wdychanie dymu może również osłabiać śluzówkę żołądka i być przyczyną choroby wrzodowej.
Inne dolegliwości
Palenie papierosów może również:
- negatywnie wpływać na płodność, zarówno kobiet jak i mężczyzn,
- powodować zaćmę oraz inne problemy ze wzrokiem,
- zwiększać ryzyko reumatoidalnego zapalenia stawów,
- prowadzić do uszkodzenia dziąseł i wypadania zębów,
- powodować kruchość paznokci, suchość skóry, wypadanie włosów.
Ponadto, palenie w ciąży może powodować poronienia, a także wpływać na niską wagę urodzeniową dziecka oraz zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu.
Chcesz podzielić się infografiką w domu, pracy lub szkole? Kliknij poniżej i pobierz plik.
Jak rzucić palenie?
Dlaczego warto zerwać z nałogiem? Odpowiedź jest prosta! Rzucenie palenia zmniejsza ryzyko raka przełyku, gardła, pęcherza moczowego i jamy ustnej o połowę w ciągu 5 lat. Ryzyko zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe spada do poziomu ryzyka osób niepalących już 2-5 lat po zerwaniu z nałogiem. Częstość raka płuca spada dwukrotnie po 10 latach niepalenia. Najważniejszym etapem walki z nałogiem jest podjęcie decyzji o rzuceniu palenia. Dla wielu pacjentów będzie to troska o zdrowie swoje lub bliskich, dla innych będzie to chęć zaoszczędzenia środków przeznaczanych na zakup papierosów (przy zakupie 1 paczki na 2 dni miesięcznie zaoszczędzimy ok. 235 zł, a rocznie będzie to już niemal 3000 zł). Niezależnie od powodów tej decyzji, jest to pierwszy i najważniejszy etap walki z nałogiem.
Pomocne może okazać się zastąpienie nałogu nowym celem lub hobby, tak zwanym zdrowym nałogiem. Przygotowania do maratonu lub biegu survivalowego, zajęcia na basenie, taniec, jazda na rowerze czy intensywne spacery z psem to przykłady nowych zainteresować, które nie tylko odwrócą uwagę od nałogu, ale również poprawią wydolność oddechową byłego palacza. Sprawdzonym sposobem są również zdrowe przekąski oraz gumy do żucia, które pomogą zastąpić chęć zapalenia lub sięgnięcia po papierosa. Nie zapomnij zaopatrzyć się w nie wychodząc z domu do pracy, szkoły czy też na spotkanie z przyjaciółmi. W przypadku nieudanej próby zerwania z paleniem papierosów lub słabnącej motywacji, warto udać się na konsultację lekarską do poradni leczenia uzależnień. UWAGA! Możesz również skorzystać z telefonu zaufania. Pod numerem 801 108 108 czekają specjaliści wspierający osoby nieradzące sobie z nałogiem.
Pamiętaj! W rzucaniu palenia najważniejsze jest odpowiednie nastawienie psychiczne i motywacja. Ponadto specjalistycznego wsparcia może udzielić również lekarz, przepisując lekarstwa ułatwiające rzucenie palenia. Leczenie, w zależności od decyzji lekarza, może polegać na nikotynowej terapii zastępczej (popularne pastylki, inhalatory, spraye, gumy i plastry z nikotyną) bądź na terapii farmakologicznej cytyzyną, warenikliną lub bupropionem. Taka terapia ma na celu zmniejszenie chęci sięgnięcia po papierosa. Nikotynowa terapia zastępcza polega na doraźnym sięganiu po środki wspierające w sytuacji uczucia chęci zapalenia papierosa. Jej zadaniem jest niwelowanie dyskomfortu i głodu nikotynowego. Terapia farmakologiczna polega na kilkutygodniowej kuracji według ściśle ustalonego dawkowania, której celem jest leczenie uzależnienia od nikotyny oraz obniżanie skutków ubocznych rzucania palenia.
E-papieros a zdrowie
E-papieros jest urządzeniem elektrycznym, wytwarzającym aerozol z płynu zawierającego nikotynę, glicerynę, glikol propylenowy oraz substancje aromatyczne. Jest on wdychany za pomocą ustnika przez użytkownika.
Czy e-papierosy są szkodliwe?
Płyn inhalacyjny, tzw. liquid, używany w e-papierosach charakteryzuje się mniejszą ilością szkodliwych substancji toksycznych niż obecnych w dymie tytoniowym, co potencjalnie powinno stanowić alternatywę dla tradycyjnych papierosów. Istnieją jednak uzasadnione obawy przed zwiększeniem dostępności do e-papierosów i promowania tej technologii, jako zdrowego odpowiednika klasycznych papierosów. Jest to nowy wynalazek i nieznane są potencjalne powikłania wynikające z długotrwałego używania elektronicznych papierosów. Obecnie coraz nowsze badania wskazują, że e-papieros może być użyteczny w leczeniu uzależnienia od palenia wyrobów tytoniowych (po wykorzystaniu wszystkich preferowanych metod). Z drugiej strony, obawy dotyczące dostępności elektrycznych papierosów związane są z ich wpływem na rosnącą liczbę uzależnień od papierosów wśród młodzieży (e-papieros ma być „drzwiami” do nałogu tytoniowego). Wiele krajów rozwiniętych nie dopuszcza sprzedaży e-papierosów na terenie swojego państwa lub posiada procedury znacznie utrudniające handel nimi (Norwegia, Singapur, Kanada, Hongkong).
Niezależnie od ilości spalanych papierosów uzależnienie od nich niesie poważne konsekwencje zdrowotne. Mimo, iż proces zrywania z nałogiem jest trudny i wymaga silnej woli, to warto zadbać o siebie i bliskich. Na rynku istnieje wiele rozwiązań obniżających nieprzyjemne dolegliwości związane z odstawieniem nikotyny, dzięki którym możesz łatwiej przejść najtrudniejszy etap odstawienia papierosów i cieszyć się zdrowiem.