Resuscytacja noworodka – jak ją przeprowadzić?

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) to wszystkie czynności przeprowadzone u osoby, u której wystąpiło nagłe zatrzymanie krążenia, czyli przerwanie czynności serca związane z utratą świadomości i bezdechem. Reanimacja dziecka różni się nieco od tej przeprowadzanej w przypadku osoby dorosłej. Jak należy postępować w przypadku resuscytacji u noworodka? 

RKO noworodka – jak powinna przebiegać? 

Bezpieczeństwo na pierwszym miejscu 

Jeśli do zdarzenia nie doszło w domowym zaciszu, najpierw upewnij się, czy jest bezpiecznie. Gdy doszło do wypadku samochodowego, sprawdź, czy zagrożenia nie stanowią nadjeżdżające samochody, w pobliżu nie ma uszkodzonych przewodów elektrycznych, a z samochodu nie wycieka paliwo, które może być przyczyną pożaru.  

W dalszej kolejności załóż rękawiczki.

Jeśli uznasz, że jest bezpiecznie, podejdź do noworodka i sprawdź, czy reaguje. Możesz delikatnie połaskotać dziecko po stopie bądź brzuszku. W przypadku braku reakcji należy uznać dziecko za nieprzytomne. 

Wezwanie pomocy 

Gdy obok Ciebie nie znajduje się nikt, kto mógłby wezwać karetkę, głośno wezwij pomoc. Jeśli do zdarzenia doszło na ulicy, gdzie zazwyczaj jest tłoczno, wskaż konkretną osobę z otoczenia (np. pan w czerwonym krawacie) i poproś, aby zadzwoniła pod numer 999 lub 112. Jeśli zaś jesteś w domu, poproś o to domowników lub sąsiadów. 

Udrożnienie dróg oddechowych 

Najpierw delikatnie obróć dziecko na plecy. Udrożnij drogi oddechowe poprzez odchylenie głowy. Podtrzymując głowę w tej pozycji, zbliż policzek do twarzy dziecka i obserwuj klatkę piersiową. 

• Zwróć uwagę, czy klatka piersiowa się unosi (dla ułatwienia możesz położyć dłoń na klatce dziecka). 
• Nasłuchuj, czy z nosa i ust wydobywają się szmery oddechowe. 
• Zwróć uwagę na to, czy na policzku czujesz ruch powietrza. 

Sprawdzanie oddechu powinno zająć maksymalnie 10 sekund.  

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, czy oddech jest prawidłowy, postępuj tak, jakby go nie było! 

Jeśli dziecko oddycha prawidłowo, po udrożnieniu dróg oddechowych pozostaw je na plecach i wezwij pomoc. Do przyjazdu pogotowia sprawdzaj, czy dziecko nadal oddycha. 

Wdechy ratownicze u noworodka 

Jeśli dziecko nie oddycha lub oddycha nieprawidłowo, sprawdź, czy w jamie ustnej dziecka znajdują się ciała obce mogące powodować niedrożność dróg oddechowych. Postaraj się je usunąć.  

Następnie wykonaj 5 pierwszych wdechów ratowniczych. W tym celu umieść pod plecami dziecka zrolowany ręcznik lub koc – u noworodka leżącego na plecach główka może być zgięta, a powinna być w pozycji neutralnej. Unieś lekko żuchwę dziecka, nabierz powietrze i obejmij ustami nos i usta dziecka. Staraj się zrobić to tak, aby powietrze podczas wdechów nie wydostawało się na zewnątrz.  

Jeśli nie jesteś w stanie objąć jednocześnie ust i nosa dziecka, obejmij jedno z nich. 

W przypadku objęcia tylko nosa, pamiętaj o zamknięciu ust i odwrotnie – w przypadku objęcia wyłącznie ust, zaciśnij nos noworodka. Pozwoli to zapobiec uciekaniu powietrza. Następnie powoli wtłocz powietrze do ust i nosa niemowlęcia przez 1 sekundę. Taka ilość powietrza powinna unieść jego klatkę piersiową. Podtrzymując główkę, obserwuj, czy podczas wydechu klatka piersiowa opada. Jeśli tak, powtórz sekwencję wdechu jeszcze 4 razy. Po wykonaniu 5 wdechów sprawdź, czy pojawił się prawidłowy oddech. Jeśli nie, przystąp do uciśnięć klatki piersiowej. 

Uciśnięcia klatki piersiowej u noworodka 

Gdy pierwsza pomoc jest udzielana przez jedną osobę, zaleca się wykonanie uciśnięć opuszkami dwóch palców. W przypadku gdy wykonują ją dwie osoby, można użyć dwóch kciuków i dłoni, które obejmą klatkę piersiową dziecka. Jeden kciuk umieść obok drugiego w dolnej połowie mostka, układając je w kierunku szyi. Pozostałe palce obu rąk powinny obejmować dolną część klatki piersiowej, a ich końce podtrzymywać plecy dziecka. Uciśnięcia należy wykonywać w sekwencji 30 uciśnięć i 2 wdechy. Taka sekwencja zalecana jest dla osób bez doświadczenia w wykonywaniu RKO. Osoby przeszkolone po wykonaniu 5 wdechów stosują schemat 15:2.

RKO dzieci – kiedy ją przerwać? 

Resuscytację krążeniowo-oddechową należy przerwać: 

• gdy pojawią się oznaki życia u dziecka (np. zacznie prawidłowo oddychać, poruszać się, płakać, otworzy oczy), 
• po pojawieniu się służb ratowniczych lub osób z personelu medycznego, które przejmą resuscytację, 
• przy braku siły do dalszych czynności ratunkowych i braku możliwości kontynuowania ich przez inną osobę. 

Wiele osób paraliżuje strach przed podjęciem reanimacji noworodka. Boją się one, czy nie zrobią dziecku krzywdy. Tymczasem wykonanie nawet podstawowych czynności ratowniczych, jak samo uciskanie klatki piersiowej, pozwala na uniknięcie poważnych powikłań neurologicznych, a co najważniejsze – zwiększa szanse na przeżycie dziecka. Pamiętajmy o tym! 

Data aktualizacji: 10.08.2022 r.