Sinice w Bałtyku. Czy są niebezpieczne?

Gdzie występują sinice? 

Sinice (cyjanobakterie) to jednokomórkowe organizmy, które bytują w glebie, na skałach, a także w wodzie. Można je znaleźć zarówno w wodach słodkich, słonych, jak i w gorących źródłach. Sinice w Polsce są znane głównie z występowania w Morzu Bałtyckim, ale można je spotkać także w jeziorach.

Sinice w Bałtyku z gatunku Nodularia spumigena, produkują niebezpieczne dla ludzi substancje. Szczepy wód słodkowodnych również mogą wytwarzać toksyny. Sinice stają się szczególnie szkodliwe podczas zakwitów, gdy wzrasta ich ilość, a zarazem zawartość produkowanych toksyn.   

Jak wyglądają sinice?

Namnażanie się sinic prowadzące do zmiany zabarwienia wody nazywamy jej zakwitem. Przyczyną tego zjawiska jest zwiększenie zawartości substancji odżywczych rozpuszczonych w wodzie. W odpowiedzi na te warunki oraz zazwyczaj na zwiększoną temperaturę wody sinice namnażają się, tworząc w bezwietrzne dni charakterystyczny kożuch. Swoim wyglądem przypominają glony. Sinice można poznać po charakterystycznym nieprzyjemnym zapachu oraz tworzeniu piany na brzegu wody. Kąpiele w wodzie, w której doszło do zakwitu cyjanobakterii lub wdychanie powietrza w okolicach skażonych kąpielisk, może prowadzić do pogorszenia zdrowia, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. 

Sinice – objawy po kąpieli

Zakwit sinic nie tylko zmniejsza walory estetyczne danego kąpieliska, ale także może mieć wpływ na zdrowie korzystających z niego osób. 

Niektóre gatunki sinic powodują: 

• zaburzenia żołądkowo-jelitowe: wymioty, nudności, biegunka, niewydolność wątroby, krwotoki;
• drżenie mięśni, zachwianie równowagi; neurotoksyny mogą mieć również wpływ na mięśnie oddechowe, co może doprowadzić do niedotlenienia mózgu i śmierci;
• wysypki, pieczenie, swędzenie czy miejscowy obrzęk. 

Objawy te mogą pojawić się od kilku godzin do kilku dni od kąpieli w wodzie, w której wystąpił zakwit toksycznych sinic.

Po wypiciu wody z sinicami mogą pojawić się objawy takie jak:

• gorączka,
• napady astmy,
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
• ból gardła, głowy.

Kąpielisko skażone przez sinice jest zamykane przez sanepid. Nie wchodź do wody i nie pozwalaj na to zwierzętom.

Jak wygląda leczenie zatrucia sinicami?

Nie ma swoistego leczenia po zatruciu sinicami. Zazwyczaj prowadzi się leczenie objawowe, czyli hamowanie biegunek, wymiotów, stosowanie maści czy balsamów na miejscowy świąd lub wysypkę. Bardzo ważne jest nawadnianie, które wspomaga usuwanie toksyn z organizmu. W przypadku cięższych objawów, np. zaburzeń oddychania konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Czy zakwit sinic można przewidzieć?

Niestety ciężko przewidzieć, które zbiorniki wodne będą skażone i kiedy to dokładnie nastąpi. Zależy to nie tylko od zwiększenia zawartości fosforanów czy azotanów, ale także od warunków pogodowych, które są zmienne. Sinice nad morzem czy jeziorem pojawiają się zazwyczaj przy wzroście temperatury wody, bezwietrznej pogodzie oraz przy braku opadów.  

Przeczytaj również:
Poparzenie meduzą. Pierwsza pomoc