Wody lecznicze – jakie korzyści płyną z ich spożywania?

W Polsce obrót wodami mineralnymi regulują głównie: 

• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, 
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych, 
• Dyrektywa 2009/54/WE. 

Kiedy można mówić o tym, że woda mineralna jest lecznicza? 

Aby wody mineralne zostały uznane za lecznicze, muszą być poddane odpowiednim badaniom, oceniającym zawartość m.in. 

• zdysocjowanych składników mineralnych, takich jak kationy, np. amonu, sodu, potasu, wapnia, magnezu, manganu, litu oraz aniony, np. chlorkowy, bromkowy, jodkowy, siarczkowy, siarczanowy, wodorowęglanowy, 
• składników niezdysocjowanych – związki boru i krzemu, 
• składników gazowych – dwutlenek węgla, siarkowodór, radon, 
• potencjalnie szkodliwych dla zdrowia fenoli, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), pestycydów. 

Ocenia się również czystość mikrobiologiczną wody pod względem wybranych szczepów bakterii (m.in. E. coli, P.aeruginosa, S.faecalis, Clostridia). 

Wody lecznicze – podział 

Dla właściwości prozdrowotnych największe znaczenie ma skład ilościowy i jakościowy zawartych w niej związków chemicznych, a także ich odpowiednie proporcje. Na tej podstawie wyróżnia się trzy główne grupy wód podziemnych, które mogą mieć właściwości lecznicze: 

• wody mineralne – zawierające min. 1000 mg rozpuszczonych składników w 1dm3, w tym sole chlorkowe, siarczanowe i wodorowęglanowe sodu, magnezu i wapnia, 
• wody słabo zmineralizowane (swoiste) – zawierające mniej niż 1000 mg/1dm3 powyższych składników, ale za to inny dominujący pierwiastek lub związek chemiczny, np. 
• woda jodkowa – 1 mg jodków, 
• woda siarczkowa – 1 mg siarczków lub związków siarki (II), 
• woda fluorkowa – 2 mg fluorków, 
• woda żelazista – 10 mg żelaza (II), 
• woda krzemowa – 70 mg kwasu metakrzemowego, 
• szczawa – 1 g wolnego dwutlenku węgla, 
• woda kwasowęglowa – 250-999 mg wolnego dwutlenku węgla, 
• wody mineralne swoiste – wody spełniające jednocześnie kryteria obu wymienionych wód. 

Mineralne wody lecznicze – właściwości 

Mineralne wody lecznicze mają wyjątkowe właściwości prozdrowotne, związane z obecnością składnika swoistego, dużą zawartością składników mineralnych (co najmniej 4000 mg/l) i/lub odpowiednią ich proporcją. Ich działanie jest potwierdzone wieloletnim zastosowaniem, badaniami klinicznymi i długoletnimi obserwacjami. Nie są remedium na choroby, w których są stosowane, ale pełnią istotną funkcję pomocniczą i są nieodłącznym elementem leczenia uzdrowiskowego. 

Najpopularniejsze wody lecznicze 

Do najbardziej znanych wód leczniczych należą: 

• Zuber – woda typu szczawa, stosowana przy problemach ze strony układu pokarmowego: nadkwasocie, wrzodach, schorzeniach wątroby, pęcherzyka żółciowego i trzustki. Polecana również dla osób odchudzających się, z zaburzoną przemianą materii i nieprawidłowym metabolizmem glukozy. 
• Jan – hipoosmotyczna szczawa, ma działanie moczopędne, korzystne przy chorobach nerek i dróg moczowych. Zapobiega powstawaniu kamieni nerkowych. Działa korzystnie w cukrzycy i leczeniu nadwagi i otyłości. 
• Słotwinka – hipoosmotyczna szczawa. Zawiera lit i magnez, co pozwala na zastosowanie jej w chorobach układu nerwowego, stresie, niepokoju, bezsenności, pobudliwości. Wykorzystywana również przy wszelkiego rodzaju alergiach, cukrzycy, wspomagająco w zaburzeniach trawienia. 
• Henryk – pomaga w chorobach układu pokarmowego, nadkwasocie, przy cukrzycy, w zaburzeniach metabolizmu i przy nadwadze. Może być stosowana również profilaktycznie w niedoborach jodu. 
• Józef – stosowana w przewlekłych chorobach nerek i dróg moczowych, kamicy nerkowej, dnie moczanowej. 
• Franciszek – wskazana w chorobie wrzodowej, nieżycie żołądka i dwunastnicy, zaparciach, niedoborze jodu. 
• Helena, Stefan, Józefina – szczawy jodkowe, stosowane w zaburzeniach przewodu pokarmowego, astmie, alergiach, chorobach reumatycznych, chorobach nefrologicznych, podwyższonym cholesterolu, otyłości, chorobach tarczycy i profilaktyce niedoboru jodu.

Wody lecznicze, ze względu na wysoką zawartość składników mineralnych i łatwy wpływ na równowagę kwasowo-zasadową organizmu, przy chęci regularnego stosowania powinny być pite ściśle pod kontrolą lekarza. Ich dawkowanie jest dobierane indywidualnie. Wody takie pije się powoli, małymi łykami. Co najmniej godzinę przed ich zastosowaniem nie powinno się spożywać surowych warzyw i owoców. 

Niektóre wody można mieszać ze sobą, a także stosować zewnętrznie – w płukankach i inhalacjach. 

Woda jest podstawą życia. Powszechnie wiadomo, jak bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu jest jej codzienna podaż. Odpowiednio dobrana, stosowana pod kontrolą lekarza woda lecznicza może istotnie wspomóc leczenie przewlekłych schorzeń. Natomiast pijąc na co dzień dobrej jakości wody mineralne, nie tylko nawadniamy organizm, ale też dostarczamy niezbędnych mikro- i makroelementów.