CGP 3466B a depresja – czy wkrótce nastąpi przełom?

Co to jest CGP 3466B? 

Pod nazwą CGP 3466B występuje związek chemiczny będący pochodną propargiloaminy, czyli maleinian N-(dibenzo [b, f] oksepino-10-ylometylo)-N-metyloprop-2-yn-1-aminy, stworzony przez szwajcarską firmę Ciba-Geigy z grupy Novartis AG. Substancja została opracowana, a następnie przebadana klinicznie pod kątem potencjalnego zastosowania w leczeniu choroby Parkinsona oraz choroby Lue Gehringa. Niestety, liczne badania kliniczne nie potwierdziły jej skuteczności w leczeniu obu tych chorób, ale wykazały inne zalety.  

Cząsteczka ta okazała się nietoksyczna dla ludzi i nie wykazywała działania uzależniającego. Skłoniło to amerykański koncern farmaceutyczny Santhera Pharmaceuticals do przejęcia dalszych badań nad CGP 3466B, tym razem sprawdzając ten związek pod kątem skuteczności w leczeniu stwardnienia zanikowego bocznego. Mimo ponownych niepomyślnych wyników badań grupy naukowców postanowiły sprawdzić działanie CGP 3466B na zwierzętach. 

Wyniki pierwszych badań cząsteczki CGP 3466B pod kątem zachowań depresyjnych 

Dr. Harraza ze swoim zespołem przeprowadził dwa ciekawe testy behawioralne u myszy. W pierwszym z nich oceniano, jak szybko myszy zrezygnują z opuszczenia zbiornika z wodą. Natomiast w drugim teście sprawdzano czas, po jakim te gryzonie zdecydują się wyjść po jedzenie znajdujące się na otwartej przestrzeni. Wyniki tych testów były zaskakujące. W pierwszym przypadku myszy, którym podano CGP 3466B, prawie 30 sekund dłużej próbowały pozostać w zbiorniku, natomiast w drugim teście gryzonie decydowały się wyjść po jedzenie dwa razy szybciej niż te, które nie otrzymały tego związku. Obie te postawy są uznawane za podobieństwo do zachowań depresyjnych.  

Innym istotnym spostrzeżeniem drugiego testu był czas reakcji myszy na bodziec po podaniu CGP 3466B. Widoczne rezultaty nastąpiły już 30 minut po podaniu cząsteczki, co sugeruje, że w przeciwieństwie do wielu leków przeciwdepresyjnych związek ten może szybko łagodzić objawy depresji. 

Potencjalny wpływ CGP 3466B w leczeniu depresji 

W styczniu 2016 roku pojawiła się bardzo ciekawa praca grupy neurobiologów z Johns Hopkins Medicine w Baltimore. Na podstawie eksperymentów na myszach zauważyli oni, że związek CGP 3466B zachowuje się bardzo podobnie do ketaminy. Działa on na ten sam szlak białek co ketamina, która w małych dawkach wykazuje działanie przeciwdepresyjne. Jest to możliwe dzięki mechanizmowi łączenia się z receptorami NMDA, znajdującymi się na neuronach mających właściwości pobudzające. Efektem tego jest wyciszanie aktywności neuronów. Cząsteczki CGP 3466 B wykazują wpływ na białko, które bierze udział w innym etapie tego skomplikowanego procesu. 

Jeden ze współautorów pracy – profesor Snyder twierdzi, że CGP 3466B, dzięki swoim zdolnościom oddziaływania na inne białka niż powszechnie stosowane antydepresanty, może być skuteczny w szczególności u pacjentów, którzy nie reagują na standardowe leczenie, co może być przełomem w leczeniu depresji. 

Podsumowując, CGP 3466 B jest bardzo ciekawą cząsteczką, wymagającą jednak dalszych badań klinicznych, aby potwierdzić skuteczność jej działania. Ze względu na nietoksyczność, szybkość działania, a także brak działania uzależniającego w porównaniu do ketaminy może być w niedalekiej przyszłości podstawą do stworzenia nowej grupy leków antydepresyjnych. 

Przeczytaj również:
Depresja u dorosłych – jak ją leczyć?

Źródła: 

• Harraz M.,  Tyagi R,  Cortés P., Snyder SH. Antidepressant action of ketamine via mTOR is mediated by inhibition of nitrergic Rheb degradation Mol Psychiatry. 2016 Mar; 21(3): 313–319. 
• Harraz M., Snyder SH. Antidepressant Actions of Ketamine Mediated by the Mechanistic Target of Rapamycin, Nitric Oxide, and Rheb Neurotherapeutics volume 14, pages728–733(2017). 
• 3. Olanow CW, Schapira AH, LeWitt PA, Kieburtz K, Sauer D, Olivieri G, Pohlmann H, Hubble J  TCH 346 as a neuroproyective drug in Parkinsons’s disease: a double- blind, randomised, controlled trial. Lancet Neurol 2006 Dec;5(12):1013-20.