Ropiejące oczy u dziecka. Przyczyny, leczenie, czym przemywać

Dlaczego dziecku ropieją oczy? 

Narząd wzroku to skomplikowana struktura. Oprócz gałki ocznej składa się z szeregu elementów chroniących przed infekcjami i podrażnieniami mechanicznymi. Kluczową rolę odgrywają znajdujące się na powiekach gruczoły łojowe i tarczkowe wytwarzające lipidową warstwę filmu łzowego oraz sam gruczoł łzowy. Wydzielane przez nie płyny w prawidłowych warunkach są równomiernie rozprowadzane po powierzchni oka podczas mrugania. Pomaga to zapobiegać rozwojowi infekcji. 

Nadmiar chorobotwórczych czynników, niedrożność lub niewłaściwe funkcjonowanie gruczołów wydzielniczych, ułatwia rozwój infekcji i podrażnień. Skutkuje to stanem zapalnym w obrębie spojówki i powstaniem gęstej wydzieliny, która gromadzi się w kącikach oczu. Jej nadmiar powoduje sklejanie się rzęs i powiek. Ropienie oczu u dziecka idzie w parze z innymi dolegliwościami, jak np. pieczenie, swędzenie, zaczerwienienie, łzawienie czy światłowstręt.  

Wygląd i konsystencja nieprawidłowej wydzieliny mogą wskazywać na prawdopodobną przyczynę powstania stanu zapalnego: 

• Przy infekcjach bakteryjnych wydzielina ropna jest gęsta i ma żółty kolor.  
• Zapalenie wywołane chlamydią można rozpoznać po żółto-białym kolorze wydzieliny z obecnością śluzu.
• Zakażenia wirusowe charakteryzują się bardziej wodnistą, przejrzystą wydzieliną.  
• Reakcje alergiczne przebiegają z wodnisto-śluzową wydzieliną z oczu.
• Jej biały kolor może świadczyć o zespole suchego oka. 

Przyczyny ropiejących oczu u dziecka

Niedrożność kanalików łzowych  

Niedrożność kanalików łzowych u noworodków i niemowląt to dość częsta przypadłość. W życiu płodowym kanaliki łzowe zamyka błona, która powinna pęknąć podczas narodzin. Kiedy tak się nie stanie, kanaliki pozostają niedrożne, co uniemożliwia odpływ łez do nosa. Objawami mogącymi sugerować niedrożność kanalików łzowych są: nadmierne łzawienie oczu, gromadzenie się w kącikach oczu ropno-śluzowej wydzieliny, czasem także obrzęk i nawracające stany zapalne. Dolegliwości mogą nasilać się po przebywaniu w chłodnym, wietrznym otoczeniu oraz podczas infekcji. Niedrożność nie musi występować obustronnie, często dotyczy tylko jednego oka.  

Alergia

Większość przypadków stanowi sezonowa odmiana alergii, która często współistnieje z katarem alergicznym. Objawy ze strony oczu mogą być spowodowane przez pyłki roślin wiatropylnych, sierść zwierząt, roztocze kurzu domowego, zarodniki pleśni unoszące się w powietrzu, a nawet składniki stosowanych kosmetyków czy detergentów. U dziecka może pojawić się wtedy np. łzawienie oczu i nadmiar wodnisto-śluzowej wydzieliny.

Zakażenia bakteryjne

Zakażenia bakteryjne stanowią 30% schorzeń dotyczących powierzchni oka. Stan zapalny spojówki wywołują najczęściej gronkowce i paciorkowce. W przebiegu zakażenia bakteryjnego spojówki występuje ropny stan zapalny, który nieleczony cofa się zwykle samoistnie w ciągu 7-10 dni. Stan zapalny może pojawić się początkowo tylko w jednym oku, ale wkrótce zajmuje także drugie. Pojawia się ropna wydzielina o żółtawym zabarwieniu, co skutkuje sklejaniem brzegów powiek. 

Katar

Obecność nieprawidłowej wydzieliny w worku spojówkowym może być spowodowana infekcją wirusową, jeśli ropiejącym oczom towarzyszą inne objawy charakterystyczne dla przeziębienia (katar, kaszel, ogólne osłabienie, ból głowy). Wtedy z dużym prawdopodobieństwem można podejrzewać zakażenie adenowirusowe (epidemiczne zapalenie spojówek i rogówki). Adenowirusy są odporne na niekorzystne warunki środowiskowe, a nawet na kontakt ze środkami dezynfekującymi, co sprawia, że łatwo się rozprzestrzeniają, będąc przyczyną lokalnych epidemii zapalenia spojówek w przedszkolach, szkołach i na oddziałach szpitalnych.

Ząbkowanie 

Chociaż ropienie oczu nie kojarzy się bezpośrednio z ząbkowaniem, w niektórych przypadkach może być jednym z jego objawów, zwłaszcza jeśli wyrzynające się zęby wywołają stan zapalny w obrębie szczęki. Wpływa on na znajdujące się w pobliżu narządy, powodując katar, kaszel, ropienie oczu i gorączkę. Zazwyczaj najsilniejsze i najbardziej zróżnicowane objawy występują podczas wyrzynania się trzonowców. Pojawienie się czwórek przypada na okres pomiędzy 10. a 20. miesiącem życia dziecka, natomiast piątki przebijają się przez dziąsła, gdy maluch osiągnie 27-29 miesięcy. 

Uszkodzenia mechaniczne 

Jedną z przyczyn ropienia może być obecność ciała obcego w oku lub podrażnień mechanicznych na skutek tarcia. W tym przypadku dolegliwości dotyczą zwykle jednego oka i nie rozprzestrzeniają się na drugie. Po usunięciu czynnika drażniącego, przemyciu oka i zastosowaniu chłodnych okładów dokuczliwe objawy stopniowo ustępują, nie wymagając specjalistycznego leczenia. 

Zapalenie ucha  

Ostre zapalenie spojówek przebiegające z ropieniem oczu bardzo często współistnieje z zapaleniem ucha środkowego. Tego typu infekcje najczęściej dotykają dzieci między 6. a 18. miesiącem życia. Większość zachorowań obserwuje się w miesiącach jesienno-zimowych, po uprzednim zakażeniu górnych dróg oddechowych. Specyfika budowy anatomicznej narządu słuchu u małych dzieci powoduje łatwiejsze rozprzestrzenianie się infekcji w obrębie blisko położonych struktur.   

Leczenie ropiejących oczu u dzieci

Sposób postępowania z ropiejącymi oczami u dzieci różni się w zależności od przyczyny zjawiska. 

Czym przemywać ropiejące oczy u dziecka? 

Na ropiejące oko u niemowlaka i dziecka najlepiej sprawdzi się ich przemywanie solą fizjologiczną przy użyciu jałowych, jednorazowych gazików. Pamiętaj, aby najpierw dokładnie umyć ręce. Do oczyszczenia każdego oka używaj osobnych gazików. Powieki przemywaj jednym, delikatnym ruchem w kierunku od zewnętrznego kącika oka do nosa. Ulgę mogą przynieść dziecku także chłodne okłady z przegotowanej wody. Możesz również przyrządzić herbatkę z ziela świetlika, a po ostudzeniu przemywać nią oczy lub stosować w formie kompresów. W aptekach dostępne są gotowe preparaty wodne wzbogacone w łagodzące wyciągi ziołowe (np. ze świetlika, jeżówki). Po nakropieniu do oka pomagają one usunąć zalegającą wydzielinę i inne zanieczyszczenia. 

W odbudowaniu filmu łzowego pełniącego ochronną rolę pomogą preparaty sztucznych łez. Najodpowiedniejsze na ropiejące oczy u dziecka będą nawilżające krople do oczu bez konserwantów, zawierające kwas hialuronowy i ektoinę. 

Stosowane zwyczajowo okłady na bazie naparu z rumianku mogą spowodować reakcję alergiczną u dziecka. Kompresy z herbaty również nie są obecnie zalecane ze względu na garbniki, które mogą wywołać dodatkowe podrażnienia. 

Jeśli mimo odpowiedniej pielęgnacji objawy stanu zapalnego w obrębie oczu nie ustępują w ciągu kilku dni, udaj się z dzieckiem do lekarza. Wszelkie niepokojące symptomy powinny zostać skonsultowane z pediatrą, który może skierować małego pacjenta do okulisty. Pilnej diagnostyki u specjalisty wymagają zwłaszcza zaburzenia widzenia, zmiany kształtu źrenicy, zmiany przejrzystości rogówki, silny ból oka oraz ogólne pogorszenie stanu zdrowia dziecka. 

Przeczytaj również:
Gorączka u dziecka – co może oznaczać?