Objawy i leczenie zatrucia ciążowego

Zatrucie ciążowe – przyczyny i czynniki ryzyka 

Podczas ciąży zachodzi wiele zmian w organizmie kobiety. Naczynia krwionośne rozszerzają się, zwiększa się objętość osocza i rzut serca. Powstaje krążenie maciczno-łożyskowe mające na celu dostarczenie tlenu do płodu. Jeśli procesy te są zaburzone, może rozwinąć się nadciśnienie tętnicze wywołane ciążą. Na jego rozwój wpływają: 

• nieprawidłowa inwazja trofoblastu i niedokrwienie łożyska, 
• uszkodzenie śródbłonka, 
• hipowolemia, czyli zbyt mała ilość krwi w łożysku naczyniowym, 
• krzepnięcie wewnątrznaczyniowe (DIC) – zespół powodujący zużycie czynników krzepnięcia, 
• zatrzymanie wody i sodu, 
• zaburzenia immunologiczne, 
• czynniki genetyczne, 
• stres oksydacyjny – uwalnianie wolnych rodników uszkadzających śródbłonek, 
• nieprawidłowa dieta – niedobór magnezu, wapnia, witaminy D.

Zatrucie ciążowe – objawy 

Objawy pojawiają się zazwyczaj w drugiej połowie ciąży. Są to najczęściej: 

• bóle głowy,  
• bóle nadbrzusza,  
• zaburzenia widzenia,  
• duszność,  
• nudności i wymioty, 
• zmniejszenie wydalania moczu. W badaniu laboratoryjnym krwi może wystąpić małopłytkowość, zwiększone stężenie aminotransferaz i kreatyniny.  

Zatrucie ciążowe – powikłania 

Powikłania nadciśnienia w ciąży możemy podzielić na płodowe oraz matczyne.   Do powikłań płodowych zaliczamy: 

• ograniczenie wzrostu wewnątrzmacicznego,  
• niedotlenienie lub obumarcie wewnątrzmaciczne,  
• małowodzie,  
• przedwczesne oddzielenie się łożyska  
• wcześniactwo. 

Najgroźniejszymi powikłaniami matczynymi są stan przedrzucawkowy i rzucawka. Stan przedrzucawkowy to zespół objawów polegający na pojawieniu się (oprócz nadciśnienia) białkomoczu lub dysfunkcji narządów wewnętrznych.  

Jest to jedna z głównych przyczyn umieralności okołoporodowej.  

Rzucawka to wystąpienie drgawek i utraty przytomności. W 60% przypadków jest poprzedzona stanem przedrzucawkowym. Niekiedy jJedyną skutecznąa metodą leczenia rzucawki i jest natychmiastowe zakończenie ciąży.   W przypadku wystąpienia napadu drgawek w przebiegu rzucawki w celu ich przerwania stosuje się siarczan magnezu (MgSO4) we wlewie dożylnym. Dodatkowo farmakologicznie kontroluje się ciśnienie tętnicze za pomocą dihydralazyny, urrapidylu, labetalolu lub nifedypiny. Do zwalczania niedotlenienia u ciężarnej podaje się tlen przez maskę, monitoruje saturację za pomocą pulsoksymetru, a w uzasadnionych przypadkach kobietę ciężarną intubuje się. Następnie należy zakończyć ciążę. Jeśli stan matki i płodu jest stabilny, a szyjka macicy jest przygotowana do porodu, możliwy jest poród siłami natury. Cięcie cesarskie wykonuje się po ustabilizowaniu stanu ciężarnej. 

Inne powikłania matczyne nadciśnienia w ciąży to: 

• zakończenie ciąży cięciem cesarskim, 
• udar, krwawienie śródmózgowe, 
• niewydolność nerek i wątroby, 
• zespół HELLP – to grupa objawów składająca się na niedokrwistość hemolityczną, podwyższone poziomy enzymów wątrobowych i małopłytkowość, 
• zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC), 
• rozwarstwienie aorty, 
• niewydolność serca, 
• obrzęk płuc, 
• zgon. 

Zatrucie ciążowe – leczenie 

Każda pacjentka z nadciśnieniem powinna stosować metody leczenia niefarmakologicznego. Obejmuje ono:  

• zaprzestanie palenia,  
• utrzymanie prawidłowej masy ciała , 
• stosowanie zbilansowanej diety bez ograniczeń w spożywaniu soli.  

Do metod farmakologicznych zaliczamy stosowanie leków, takich jak metylopa, labetalol, nifedypina.  

Należy pamiętać, aby nie przyjmować żadnych leków obniżających ciśnienie na własną rękę, ponieważ wiele z nich może uszkodzić płód. 

Pobyt w szpitalu zaleca się tylko w przypadku ciężkiego nadciśnienia, czyli takiego powyżej 160/110 mm Hg. W warunkach szpitalnych ciśnienie kontroluje się 4 razy dziennie i co tydzień przeprowadza się kontrolne badania krwi. Dodatkowo monitorowany jest stan płodu dzięki USG oraz KTG. 

Nadciśnienie wywołane ciążą, czyli zatrucie ciążowe to jedno z najczęstszych powikłań ciąży. Mimo tego nie powinno się go lekceważyć, ponieważ może nieść za sobą poważne konsekwencje zarówno dla matki, jak i dziecka. Warto pamiętać o regularnym mierzeniu ciśnienia w trakcie ciąży, aby dobrze kontrolować chorobę lub wcześnie ją wykryć i umożliwić odpowiednie leczenie.  ]

Przeczytaj również:
Nadciśnienie u kobiet ciężarnych lub planujących ciążę – o czym należy pamiętać?