Skóra nadwrażliwa – jak prawidłowo ją pielęgnować?

Czy nadwrażliwość skóry może pojawić się u każdego? 

Szacuje się, że skóra wrażliwa występuje u 36-56% populacji ogólnej.  Niektóre źródła wskazują nawet na wyższe dane – 60-70% w populacji kobiet i 50-60% w populacji mężczyzn. Epidemiolodzy nie są w stanie podać konkretnej liczby przypadków ze względu na brak ujednoliconych metod diagnozowania symptomu skóry wrażliwej – do tej pory skóra wrażliwa i nadwrażliwa jest weryfikowana wyłącznie na podstawie subiektywnych odczuć i deklarowanych przez pacjenta reakcji. Może pojawiać się okresowo na różnych etapach życia zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Czasami jest objawem towarzyszącym jednostkom chorobowym, takim jak atopowe zapalenie skóry, wyprysk kontaktowy, trądzik różowaty czy pokrzywka.  

Jest to subiektywne odczucie, dlatego nie ma możliwości dokonania dokładnych pomiarów, które potwierdziłyby lub wykluczyły nadwrażliwość skóry.  

Jeśli nie masz pewności, czy Twoja skóra jest wrażliwa, zwróć uwagę na to, jak reaguje na działanie czynników środowiskowych. Czy nagłe zmiany temperatury, wilgotności albo zastosowanie niektórych kosmetyków skutkują u Ciebie uczuciem ściągnięcia, kłucia, mrowienia, pieczenia, bolesności lub swędzenia skóry? Jeśli Twoja skóra łatwo ulega podrażnieniom takim jak zaczerwienianie, rumień lub delikatne powierzchowne złuszczanie naskórka lub powstają na niej drobne grudki zapalne, być może warto zastanowić się nad włączeniem do codziennej rutyny kosmetyków przeznaczonych do cery ultrawrażliwej. 

Dlaczego skóra wrażliwa to problem częściej pojawiający się u kobiet? 

Wszystkiemu winny jest… testosteron! U mężczyzn, u których poziom tego hormonu jest nieporównywalnie wyższy, testosteron powoduje zwiększoną grubość skóry i lepiej funkcjonujące gruczoły łojowe. Hormony z grupy androgenów powodują stymulację sebocytów (komórek łojowych) i produkcję sebum, które jest swojego rodzaju czynnikiem zabezpieczającym i uszczelniającym korneocyty budujące warstwę rogową. Dzięki temu bariera skórna jest mniej przepuszczalna dla patogenów i substancji chemicznych, a tym samym – mniej wrażliwa na czynniki zewnętrzne. 

Co ciekawe, mimo że do tej pory nie wykazano dowodów naukowych na związek z zaburzeniami hormonalnymi, część kobiet odczuwa nadwrażliwość skóry w okresie okołomiesiączkowym lub okołomenopauzalnym. Kobiety też znacznie częściej narażone są na nadmierny kontakt ze środkami chemicznymi służącymi do czyszczenia mieszkań, co po jakimś czasie może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania naskórka i objawów nadwrażliwości skóry. 

Potrzeby skóry nadwrażliwej  

Dobrą wiadomością jest to, że skóra wrażliwa nie wymaga specjalistycznego leczenia, a zastosowanie odpowiedniej pielęgnacji może znacząco poprawić jej kondycję. 

Przede wszystkim należy unikać czynników, które mogą zaostrzać objawy pojawiające się na skórze wrażliwej. Najczęściej wymienianymi jest nadmierna ekspozycja na słońce lub mróz oraz gwałtowne zmiany temperatury. Kąpiel w gorącej wodzie może powodować wypłukiwanie naturalnych lipidów występujących w naskórku.  

Ponadto podczas zakupu kosmetyków warto zwracać uwagę na ich skład. Każdy z nas może wykazywać wrażliwość na inne składniki, ale ogólnie zaleca się unikanie konserwantów, barwników i alkoholu. Nie powinno się także myć twarzy przy użyciu wyłącznie wody – może to wpływać na pH naskórka i nadmiernie go wysuszać. Kolejnym dobrym krokiem jest rezygnacja z tradycyjnych mydeł i silnie ścierających peelingów. Nadreaktywność skóry można bowiem łatwo wywołać poprzez mocne pocieranie. 

Kosmetyki odpowiednie dla cery nadwrażliwej 

Należy zdawać sobie sprawę, że część powszechnie stosowanych składników aktywnych, które poprawiają stan skóry osób bez nadreaktywności, w dużych stężeniach może wywoływać reakcje skórne. Do tej grupy zaliczamy przede wszystkim retinol, kwasy owocowe, witaminę C oraz alkohol, ale kluczem do odpowiedniej pielęgnacji jest poznanie własnej skóry i unikanie tego, na co reaguje ona rumieniem, łuszczeniem, swędzeniem czy wysypką. 

Jakie składniki warto włączyć do codziennej pielęgnacji cery ultrawrażliwej? 

Kwas hialuronowy 

Skóra wrażliwa bardzo często – choć nie zawsze – jest skórą suchą. Kwas hialuronowy i jego pochodne są dobrze poznanymi i powszechnie stosowanymi w kosmetyce substancjami nawilżającymi. Jednak różne formy mają odmienną siłę działania – w pielęgnacji skóry suchej i wrażliwej najlepiej sprawdzą się cząsteczki kwasu hialuronowego zamknięte w mikrosferach, co zapewni ich absorbcję do głębszych warstw naskórka, zapewniając optymalne nawilżenie. 

Polisacharydy 

Kolejną substancją, która zapewni odpowiedni poziom nawilżenia naskórka i zmniejszy przeznaskórkową utratę wody (tzw. TEWL, z ang. transepidermal water loss), są pochodne sacharozy. Mechanizm działania sacharydów jest oparty na ograniczaniu dyfuzji i odparowywaniu wody, co czyni je silnym sprzymierzeńcem w walce o nawilżenie. W składzie produktu warto poszukać składnika o nazwie „bio-sacharyd”. 

 Aqua Calcis i woda z głębin morza  

U niektórych osób z cerą ultrawrażliwą reakcja może pojawić się nawet po kontakcie z… wodą. Dlatego dobrym wyborem są kosmetyki, które zawierają wodę o właściwościach kojących, najlepiej bogatą w minerały, które dodatkowo będą przyswajalne przez naskórek. Wśród składników kosmetyków dla cery ultrawrażliwej warto poszukać takich nazw jak „aqua calcis” (czyli farmakopealna woda wapienna) czy „morska woda głębinowa”. Sprawdzą się one szczególnie dobrze w łagodzeniu istniejących podrażnień i zapobieganiu powstawania nowych.  

Filtry przeciwsłoneczne 

Podstawą pielęgnacji skóry wrażliwej nie tylko latem są odpowiednio dobrane filtry przeciwsłoneczne. Zapewniają one ochronę przed fotostarzeniem i uszkodzeniami komórek naskórka, które nasilają objawy nadreaktywności. W przypadku cery ultrawrażliwej dobrze jest ograniczyć nakładanie kolejnych warstw kosmetyku – najlepiej wybrać krem na dzień, który będzie jednocześnie nawilżał skórę i chronił ją przed promieniami słonecznymi.