Jak stres wpływa na apetyt?
Współcześnie stres towarzyszy nam w zasadzie codziennie — w pracy, w domu czy przy codziennych czynnościach. Stresujące sytuacje sprawiają, że szukamy rozwiązań, które pomagają nam rozładowywać nagromadzone napięcie. Niekontrolowany stres często może prowadzić do nadmiernego jedzenia, szczególnie bardzo smacznej żywności, która bywa uzależniająca. Z tego artykułu dowiesz się więcej o tym, jak stres wpływa na apetyt.
Czym jest stres?
Najprościej mówiąc, stres obejmuje procesy, które pojawiają się w reakcji na szkodliwe bodźce bądź trudne zdarzenia, np. utrata kogoś bliskiego, kłótnia, strata pracy, choroba czy niedożywienie. Stres sprawia, że nasz organizm uruchamia mechanizmy adaptacyjne, które pomagają mu przetrwać w trudnych warunkach, dlatego w pewnych momentach jest nam po prostu niezbędny. Stres krótkotrwały, inaczej mówiąc „dobry stres”, może też podnosić naszą motywację i pomagać osiągać założone cele. Niestety stan, gdy stres towarzyszy nam długotrwale przez większość czasu, nie jest korzystny, ponieważ prowadzi to do zaburzenia prawidłowych reakcji obronnych i zmian biologicznych osłabiających procesy adaptacyjne, w konsekwencji zwiększając podatność na choroby.
Jak stres wpływa na apetyt?
Stres może zarówno wzmagać apetyt, jak i prowadzić do ograniczania spożycia żywności.
W pierwszym przypadku niekontrolowany stres może wpływać na mózgowy układ nagrody, który jest silnie powiązany z nadużywaniem substancji. Stres od wielu lat jest uważany za jeden z czynników rozwoju uzależnień, a także ich nawrotów. Wielu badaczy sądzi, że wszelkie fast foody i słodycze, czyli żywność szczególnie smaczna o wysokiej zawartości tłuszczu i cukru może mieć właściwości uzależniające. Silne emocje towarzyszące stresującym sytuacjom mogą również powodować jedzenie emocjonalne i sięganie po smaczne produkty w celu przywrócenia spokoju i własnego komfortu. Osoby odczuwające negatywne emocje mogą częściej sięgać po pokarmy bogate w cukier i/lub tłuszcz, aby nagrodzić siebie w pewien sposób oraz odczuć ulgę i chwilową radość. Długotrwałe narażenie na stres może powodować zatem silne pragnienie jedzenia, zwiększać impulsywność oraz osłabiać zdolność do zahamowania jedzenia, przez co stwarzać zagrożenie na rozwinięcie się groźnej dla życia otyłości.
W drugim przypadku stres może prowadzić do zahamowania jedzenia i ograniczenia przyjmowania energii na co dzień. Dzieje się tak zazwyczaj podczas ostrego stresu, np. wywołanego jakimś nagłym zdarzeniem czy ważnym momentem w życiu. Jednorazowa sytuacja nie jest zazwyczaj niebezpieczna, ale częste epizody głodzenia się mogą być powodem do niepokoju.
Konsekwencje zaburzonego apetytu
Wzmożone jedzenie spowodowane stresem może prowadzić do otyłości. Jest ona poważną chorobą, która ma wpływ na cały organizm. Jej groźnymi konsekwencjami są przede wszystkim choroby układu krążenia, cukrzyca typu 2 oraz niektóre nowotwory.
Z kolei nadmierne ograniczenie jedzenia z powodu stresu może prowadzić do osłabienia, a nawet wyczerpania, a w konsekwencji spowodować utratę przytomności oraz niedożywienie.
Stresujący tryb życia może prowadzić do głodzenia się lub objadania się, a wskutek tego do zaburzenia naturalnego ośrodka głodu i sytości. W związku z tym tak ważne jest, aby na co dzień starać się ograniczać stresujące sytuacje oraz znaleźć inny sposób na zmniejszenie nagromadzonego napięcia niż jedzenie, np. aktywność fizyczna lub chwila relaksu z ulubioną książką.
Przeczytaj również:
Zioła na stres – sposoby na łagodzenie nerwów
Źródła:
- Yau YH, Potenza MN. Stress and eating behaviors. Minerva Endocrinol. 2013 Sep;38(3):255-67.
- Chao AM, Jastreboff AM, White MA, Grilo CM, Sinha R. Stress, cortisol, and other appetite-related hormones: Prospective prediction of 6-month changes in food cravings and weight. Obesity (Silver Spring). 2017 Apr;25(4):713-720.
- Ans AH, Anjum I, Satija V, Inayat A, Asghar Z, Akram I, Shrestha B. Neurohormonal Regulation of Appetite and its Relationship with Stress: A Mini Literature Review. Cureus. 2018 Jul 23;10(7):e3032.