Zespół zachodzącego słońca. Czym jest to schorzenie?

Zespół zachodzącego słońca – co to jest?

Zespół ten określa zachowania charakterystyczne dla osób cierpiących na demencję w godzinach wieczornych. Jest on typowo powiązany z różnymi rodzajami zaburzeń otępiennych. Szacunkowo u około połowy osób z chorobą Alzheimera obserwuje się pogorszenie ich funkcjonowania pod koniec dnia. 

Zespół zachodzącego słońca – przyczyny 

Przyczyną tego schorzenia może być obumieranie neuronów, co prowadzi do dysfunkcji układu nerwowego. Ten zaś odpowiedzialny jest za kontrolowanie cyklu snu i czuwania. Przyczyn upatruje się także w otaczającym pacjenta środowisku. Wpływ mogą mieć zbyt mała ekspozycja na światło naturalne, hałas, stres, brak uwagi ze strony bliskich czy opiekuna.  

Niestety nie znamy dokładnych przyczyn tego zespołu. Niewiadome jest także, dlaczego u osób, które nie cierpią na żadne choroby otępienne, zespół zachodzącego słońca również może się pojawić. 

Zespół zachodzącego słońca – objawy 

Objawy tego zespołu związane są z nadchodzącą porą wieczorną i zmniejszeniem ilości światła zewnętrznego.

Są to:

• dezorientacja,
• silny lęk i niepokój,
• pobudzenie lub spowolnienie i apatia,
• irytacja i agresja,
• wahania nastroju,
• omamy wzrokowe,
• trudności z wypowiadaniem się,
• zaburzenia snu (problemy z zaśnięciem lub częste budzenie się w nocy), 
• drżenia kończyn. 

Jak zminimalizować ryzyko wystąpienia zespołu zachodzącego słońca?  

Rodziny pacjentów cierpiących na to schorzenie często oczekują, że lekarz przepisze odpowiedni lek, dzięki któremu objawy ustąpią. W praktyce jednak najważniejsze są działania niefarmakologiczne.

Przeciwdziałać wystąpieniu objawów możemy poprzez: 

• mobilizowanie chorego do większej aktywności rano i po południu; aktywność fizyczna w ciągu dnia również ma pozytywny wpływ na chorego, jego zachowanie i jakość snu;
• ustabilizowany plan dnia ze stałymi porami posiłków, porannego wstawania i kładzenia się spać;
• dbanie o spokojne i wyciszone miejsce odpoczynku nocnego; 
• minimalizowanie liczby i długości drzemek w ciągu dnia; 
• odpowiednią dietę, ograniczenie cukrów prostych i napojów pobudzających; 
• terapię lampą antydepresyjną; 
• odpowiednie oświetlenie, które pomoże uniknąć dezorientacji i niepokoju u pacjenta.

Zdarza się jednak, że działania niefarmakologiczne są niewystarczające. Zalecana jest wtedy konsultacja z lekarzem psychiatrą w celu wdrożenia farmakoterapii i zastosowania np. leków przeciwdepresyjnych, przeciwlękowych czy nasennych.

Istnieją doniesienia o skuteczności melatoniny.

Przydatna może okazać się także konsultacja z psychologiem, aby zaplanować optymalną aktywność dla seniora, ale również przystosować rodzinę do zaistniałej sytuacji.

Przeczytaj również:
Zaburzenia psychiczne u osób w podeszłym wieku