Żółta biegunka – skąd ten kolor? Przyczyny i leczenie
O żółtawym kolorze stolca powinno się poinformować lekarza, gdyż w zestawieniu z innymi objawami klinicznymi może to wymagać podjęcia dalszej diagnostyki. Na jakie schorzenia może wskazywać żółta biegunka? Czy zawsze jest powodem do niepokoju?
Żółta biegunka – czemu taki kolor?
Stolec powstaje głównie z wody, niestrawionych resztek pokarmowych, licznych bakterii, kwasów żółciowych i elektrolitów. Luźna konsystencja stolca oraz wypróżnienie 3 razy na dobę i częściej oznacza biegunkę. W zależności od czasu trwania i jej charakterystyki (wygląd, zabarwienie, obecność domieszek patologicznych) można zawęzić grupę podejrzanych przyczyn. Jasne zabarwienie stolca czy żółty kolor może wynikać z mniejszej lub znikomej zawartości wytwarzanej w wątrobie żółci, która przedostała się do przewodu pokarmowego lub z nadmiernej zawartości tłuszczu. Żółtawe zabarwienie może mieć także ropa będąca domieszką stolca.
Żółta biegunka – przyczyny
Jeśli jasnym stolcom towarzyszy żółtaczka, świąd skóry czy ciemne zabarwienie moczu, wówczas mówi się o cholestazie. Cholestaza to zwiększenie stężenia kwasów żółciowych, które są kumulowane w organizmie w wyniku zaburzonego ich odpływu. Stolce odbarwione są objawem zastoju żółci w drogach wewnątrzwątrobowych, a zwłaszcza pozawątrobowych. Świadczyć to może o chorobie wątroby (np. marskość, zapalenie, nowotwór), kamicy przewodowej, zapaleniu dróg żółciowych czy nawet nowotworze okolicy trzustki.
Żółte, luźne stolce mogą oznaczać biegunkę tłuszczową. Oprócz żółtawego zabarwienia, stolce tłuszczowe charakteryzują się gnilnym zapachem, oleistą i luźną konsystencją oraz połyskliwym wyglądem. Ich powodem są zaburzenia trawienia lub wchłaniania. Do pierwszej grupy zalicza się m.in. schorzenia dotyczące trzustki – mukowiscydoza, rak czy przewlekłe zapalenie oraz zespół rozrostu bakteryjnego (SIBO). Powszechna w społeczeństwie celiakia i rzadziej niedokrwienie jelita to przyczyny upośledzonego wchłaniania.
Gdy żółtej biegunce towarzyszy gorączka, a w stolcu znajdują się patologiczne domieszki, takie jak krew czy śluz, prawdopodobną przyczyną jest infekcja. Dodatkowo, w diagnostyce należy wziąć pod uwagę wpływ stosowanej diety i jej zmiany w ostatnim czasie, ewentualne alergie i przyjmowane leki.
Żółta biegunka u dorosłych
Zdecydowanie częściej przyczyną żółtej biegunki wśród dorosłych niż dzieci będą schorzenia wątroby i trzustki. W toku diagnostycznym powinno się także wykluczyć SIBO, czyli zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego. Jest to dotychczas rzadko diagnozowana, a jak się okazuje dość powszechna choroba, która może dotyczyć nawet około 20% osób w populacji dorosłych.
Żółta biegunka w ciąży
Gdy kobieta w ciąży zaobserwuje u siebie jasny stolec powinna zgłosić się do lekarza, aby wykluczyć niebezpieczną dla płodu cholestazę ciężarnych. Szybko rozpoznana i leczona nie niesie za sobą poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Żółta biegunka u dziecka
Niemowlę karmione wyłącznie mlekiem matki wypróżnia się często, a jego stolce są dość luźne i żółte. Taki kolor nie powinien więc wzbudzać niepokoju. Kolor stolca zmienia się przy rozszerzaniu diety niemowlęcia.
Ostra biegunka bardzo często dotyka dzieci w wieku do 3 lat. Przy stwierdzeniu zmienionego stolca u małego dziecka trzeba pomyśleć na początku diagnostyki o chorobie infekcyjnej. Częściej u dzieci niż u dorosłych powinno się myśleć również o alergiach i nietolerancjach pokarmowych. Zawsze warto się zastanowić, czy powodem żółtej, tłuszczowej biegunki nie jest niezdiagnozowana do tej pory celiakia, gdyż niedobory witamin i pierwiastków w wyniku przewlekłej biegunki mogą nieść poważne skutki dla rozwoju małego dziecka i nastolatka. Dodatkowo, gdy występują niepokojące objawy ze strony układu oddechowego należy pomyśleć o diagnostyce w kierunku mukowiscydozy.
Czym i jak leczyć żółtą biegunkę?
Żółta biegunka to objaw, a nie choroba sama w sobie. Dlatego przede wszystkim powinno się znaleźć przyczynę zmiany koloru stolca. W tym celu udaj się do lekarza, który zbada Cię i zbierze dokładny wywiad. Niezależnie jednak od czynnika wywołującego biegunkę, podstawową zasadą jej leczenia jest wystrzeganie się odwodnienia. W tym celu przyjmuj elektrolity.
Odwodnienie jest szczególnie niebezpieczne dla niemowląt, z uwagi na dużą utratę wody w stosunku do ich masy ciała.
W leczeniu można również wspomóc się probiotykami. Dowiedziono, że szczepy Lactobacillus GG i Saccharomyces bulardi skracają czas trwania biegunki, jeśli jest ona wywołana przez czynniki infekcyjne. Gdy lekarz nie znajduje przyczyny biegunki i podejrzewa czynniki dietetyczne, skuteczne może być wprowadzenie zrównoważonej diety oraz czasowe wyeliminowanie spożycia soków owocowych i fruktozy.
Przyczyn żółtej biegunki może być wiele, z reguły różnią się one w zależności od wieku. Zaobserwowanie zmienionego koloru stolca powinno skłonić do zastanowienia, czy nie są obecne inne odchylenia od stanu prawidłowego i czy nie pojawiły się nowe dolegliwości, niekoniecznie związane z przewodem pokarmowym.
Przeczytaj również:
Biegunka z krwią – co ją powoduje i co oznacza?
- https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/168454,stezenie-elektrolitow-w-kale-i-osmolalnosc-kalu
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50658,stolec-zmieniony-wyglad
- Gajewski P., Szczeklik A., Interna Szczeklika, Podręcznik chorób wewnętrznych, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2016.
- Rybak A., Wytyczne postępowania w ostrej biegunce u dzieci – nowości i zmiany, Standardy Medyczne/Pediatria, 2008, s. 275-284.
- https://www.termedia.pl/gastroenterologia/Zespol-przerostu-flory-bakteryjnej-jelita-cienkiego-a-zespol-jelita-nadwrazliwego,10972.html
- https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/wytyczne/152965,czynnosciowe-zaburzenia-przewodu-pokarmowego-u-niemowlat-i-malych-dzieci,1