Badanie EMG. Kiedy powinno się je wykonać?

Co to jest badanie EMG? 

Elektromiografię (EMG) zaliczamy do badań elektrofizjologicznych. Stosują je lekarze różnych specjalności, w szczególności neurolodzy. Specjaliści wykorzystują je głównie, aby ocenić czynność elektryczną mięśni. Badanie przeprowadza się nie tylko w spoczynku, ale również podczas wysiłku, czyli skurczu. Do jego wykonania używa się specjalistyczne urządzenie – elektromiograf. 

Na czym polega badanie EMG? 

Przed przeprowadzeniem elektromiografii lekarz wybierze mięsień lub kilka mięśni, które będzie badał. Wybór jest uzależniony od odczuwanych przez Ciebie objawów, wyniku badania neurologicznego i podejrzewanej choroby.  

Wyróżniamy dwa rodzaje badania EMG: 

• badanie globalne przy użyciu elektrod naskórnych (powierzchniowych) – umożliwia zbadanie rozległości procesu chorobowego w różnych grupach mięśniowych; ocenia funkcjonowanie mięśni jednej kończyny i ruchy mimowolne; 
• badanie elementarne rejestrowane przy użyciu elektrod igłowych – pozwala ocenić funkcjonowanie jednego neuronu i unerwianych przez niego komórek mięśniowych; umożliwia rozróżnienie zaburzeń miogennych od neurogennych. 

Lekarz umieści na Twoim ciele elektrody powierzchniowe lub elektrody igłowe w tkance mięśniowej. Następnie lekarz przeprowadzi badanie.  

Jego przebieg dzielimy na trzy etapy: 

1. badanie w spoczynku, 
2. badanie podczas słabego wysiłku, 
3. badanie podczas maksymalnego wysiłku. 

Zarówno wkłucie elektrody, jak i całe badanie EMG może powodować dyskomfort lub niewielkie dolegliwości bólowe. 

Badanie EMG – wskazania 

Lekarz może skierować Cię na badanie EMG, jeśli stwierdzi nieprawidłowości w obrębie obwodowego układu nerwowego i mięśni.  

Do symptomów, które powinny Cię zaniepokoić, zaliczamy: 

• osłabienie siły mięśni, 
• ból mięśni, 
• trudności w poruszaniu się, 
• bóle nerwowe, 
• zaburzenia czucia, np. jego osłabienie, mrowienia czy drętwienia. 

Powyższe objawy mogą wskazywać na następujące choroby: 

• uszkodzenie nerwów w wyniku urazu, 
• defekt nerwu twarzowego odpowiedzialnego m.in. za prawidłową mimikę, 
• mononeuropatie, czyli zaburzenia działania pojedynczego nerwu, do których zaliczamy np. zespół cieśni nadgarstka czy kanału łokciowego, 
• polineuropatie, które polegają na zaburzeniach funkcjonowania kilku nerwów; dochodzi do tego m.in. w wyniku cukrzycy, zaburzeń hormonalnych i nadużywania alkoholu, 
• zespół Guillaina-Barrégo, 
• przewlekłą zapalną polineuropatię demielinizacyjną (CIDP), 
• miastenię i zespół Lamberta-Eatona, 
• stwardnienie zanikowe boczne (SLA), 
• choroby mięśni zwane miopatiami. 

Badanie EMG a próba tężyczkowa

Próba tężyczkowa to specjalna procedura diagnostyczna, która jest elementem badania EMG. Znajduje zastosowanie w diagnostyce tężyczki.

Podczas badania pacjent pozostaje w pozycji leżącej. Osoba przeprowadzająca badanie zakłada na jego ramię opaskę uciskową, a na nadgarstek opaskę uziemiającą. Następnie wkłuwa elektrodę igłową w przestrzeń między kciukiem a palcem wskazującym. 

Przed wykonaniem próby tężyczkowej przeprowadza się 10-minutowe ograniczenie przepływu krwi w obszarze przedramienia. W tym czasie pompuje się powietrze do opaski uciskowej, aż do momentu pojawienia się uczucia drętwienia ręki. Trwa to przez dwie ostatnie minuty pompowania. W momencie pojawienia się uczucia drętwienia pacjent hiperwentyluje się (głęboko i szybko oddycha). Po 15 minutach od rozpoczęcia pompowania mankietu wypuszcza się powietrze z opaski, ucisk na przedramię ustępuje i rozpoczyna się badanie potencjałów z elektrody igłowej. 

Wyładowania tężyczkowe następują po sobie w stałych odstępach czasu, tworząc tak zwane dublety, triplety i multiplety. Są prowokowane niedokrwieniem mięśnia i hiperwentylacją wywołującą alkalozę oddechową. Świadczą o zaburzeniach elektrolitowych (głównie niedoborach wapnia i magnezu). Stanowią (obok badań biochemicznych krwi) cenny element w diagnostyce tężyczki.

Jak się przygotować do badania EMG? 

Do badania EMG nie musisz się specjalnie przygotowywać.  

Unikaj jedynie natłuszczania i nawilżania skóry w okolicy poddanej badaniu.  

Poinformuj także lekarza o lekach przyjmowanych na co dzień. Szczególnie dotyczy to tzw. leków rozrzedzających krew, czyli przeciwpłytkowych i przeciwzakrzepowych (np. aspiryna i warfaryna). 

Czy są jakieś przeciwwskazania do badania EMG? 

Aby prawidłowo przeprowadzić badanie EMG, niezbędna jest dobra współpraca pacjenta z lekarzem. Z tego względu wykonuje się je jedynie u osób bez zaburzeń świadomości, z którymi można nawiązać kontakt. 

Względnymi przeciwwskazaniami do wykonania badania EMG są:  

• obecność kardiowertera-defibrylatora,
• skłonność do obrzęków limfatycznych kończyn, 
• ciąża. 

Koniecznie poinformuj lekarza o powyższych sytuacjach.

Badanie EMG – gdzie można zrobić? 

Elektromiografię można wykonać nie tylko w przychodni lub klinice posiadającej kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ), ale także w placówkach prywatnych. Po badaniu nie musisz zostawać w szpitalu. 

Badanie EMG – cena 

Jeżeli zdecydujesz się na przeprowadzenie badania EMG w prywatnej przychodni, to musisz liczyć się z kosztami w granicach od 150 zł do nawet 700 zł. Koszt zależy od lokalizacji i ilości mięśni poddawanych badaniu.

Przeczytaj również:
Co to jest tężyczka?