Biopsja nerki – kiedy się ją wykonuje, jakie są przeciwwskazania?

Jak wygląda zabieg? 

Biopsja nerki wykonywana jest w warunkach aseptycznych – personel medyczny uczestniczący w zabiegu przestrzega ściśle określonych zasad, redukujących do minimum ryzyko powikłań infekcyjnych. Biopsję przezskórną wykonuje się standardowo ze znieczuleniem miejscowym (pacjent jest przytomny podczas całości trwania zabiegu). W niektórych przypadkach, np. u dzieci, można wprowadzić pacjenta w znieczulenie ogólne. Cały zabieg przebiega pod kontrolą ultrasonografii – lekarz go wykonujący musi więc potrafić obsługiwać tego typu urządzenie lub zaprosić do współpracy radiologa.  

W zależności od tego, czy wykonywana jest biopsja nerki własnej, czy przeszczepionej, pacjent może być poproszony o przyjęcie odpowiedniej pozycji na stole: 

• Nerka własna – pacjent spoczywa na brzuchu. Ze względów technicznych preferowana jest nerka lewa; 
• Nerka przeszczepiona – ze względu na umieszczenie narządu na talerzu biodrowym, pacjent proszony jest o położenie się na plecach. 

Po odpowiednim ułożeniu pacjenta, na pole operacyjne nakleja się jałową serwetę z wyciętym otworem, a na skórze zaznacza miejsce wkłucia. Skóra jest dokładnie dezynfekowana, po czym lekarz przechodzi do podawania leku znieczulającego miejscowo. Po otrzymaniu znieczulenia pacjent nie powinien odczuwać nadmiernych dolegliwości bólowych, zachowane są natomiast doznania, takie jak dotyk czy ucisk. 

Cała procedura nie trwa dłużej niż 20-30 minut, a pacjent jest informowany na bieżąco o podejmowanych przez personel medyczny krokach. 

Kiedy wykonuje się biopsję nerki? 

Wskazaniami do biopsji nerki są: 

• ostra niewydolność nerek, która może wymagać ustalenia przyczyny objawów; 
• zespół nerczycowy, gdy przyczyna jest niemożliwa do ustalenia innymi sposobami, a objawy pacjenta nie ustają mimo leczenia.  
• białkomocz przekraczający 2 g na dobę, przy nieudanych próbach ustalenia jego przyczyny za pomocą metod mniej inwazyjnych; 
• przewlekła choroba nerek, gdy przyczyna jest niejasna, a nerki spełniają odpowiednie kryteria w badaniach obrazowych; 
• nefropatie w przebiegu chorób układowych, np. reumatoidalnego zapalenia stawów; 
• różnicowanie przyczyn niewydolności nerki przeszczepionej. 

Przeciwwskazania do biopsji nerki

Wśród przeciwwskazań bezwzględnych wymienia się: 

• brak zgody pacjenta na zabieg; 
• brak jednej nerki; 
• zaburzenia krzepnięcia krwi niemożliwe do wyrównania; 
• nowotwory nerek; 
• nerki małe, hiperechogeniczne w USG; 
• zaburzenia uniemożliwiające wyznaczenie bezpiecznego miejsca nakłucia, np. wielotorbielowatość nerek; 
• infekcja skóry w miejscu nakłucia; 
• nasilone nadciśnienie tętnicze (skurczowe >170 mmHg), niereagujące na leki. 

Opisane są też przeciwwskazania względne, takie jak znaczna otyłość, zakażenie układu moczowego i ciężka niedokrwistość. 

Jak przygotować się do biopsji nerki? 

Lekarz kierujący pacjenta na biopsję nerki dokładnie poinformuje o tym, jak należy przygotować się do zabiegu. Należy do nich między innymi odstawienie leków zaburzających proces krzepnięcia krwi (na 5 dni przed zabiegiem). Specjalista powinien wyjaśnić pacjentowi celowość podejmowanych działań oraz szczegółowo wyjaśnić, na czym polega procedura. Konieczne jest także otrzymanie zgody pacjenta – jej brak jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do przeprowadzenia biopsji nerki. 

Jak w przypadku każdego innego zabiegu, wykonanie biopsji obarczone jest pewnym ryzykiem. Każdy zabieg jest indywidualnie rozważany przez lekarza specjalistę – potencjalne korzyści wykonania biopsji nerki muszą przeważać nad potencjalnym ryzykiem wykonania zabiegu.

Biopsja nerki jest badaniem o niezwykle wysokim potencjale diagnostycznym, a wykonywana przez doświadczony zespół może być określona jako bezpieczna. 

Przeczytaj również:
Czym jest zespół nerczycowy i jak go leczyć?