Choroba Peyroniego – przyczyny, objawy, leczenie
Choroba Peyroniego jest rzadkim schorzeniem dotyczącym męskiego narządu rozrodczego. Zachorowania obserwuje się przede wszystkim wśród mężczyzn po 50. roku życia. Jakie są jej przyczyny, objawy i jak wygląda leczenie?
Czym jest choroba Peyroniego?
Choroba Peyroniego, która określana jest także mianem stwardnienia plastycznego prącia, należy do rzadko występujących schorzeń. Badacze szacują, że na tę chorobę cierpi około 13% mężczyzn. Mogą to być jednak dane zaniżone, ze względu na niechętne zgłaszanie się chorych do lekarza. W przebiegu choroby Peyroniego dochodzi do zwłóknienia osłonki ciał jamistych w obrębie prącia, czyli powstania blizny łącznotkankowej.
Choroba Peyroniego – przyczyny
Przyczyny występowania choroby Peyroniego nie są do końca poznane. Rozwój tego schorzenia związany jest prawdopodobnie z narażeniem prącia na niewielkie urazy. Mikrourazy prącia powstają zwykle podczas aktywności seksualnej, ale także podczas uprawiania sportu czy w przypadku różnego rodzaju wypadków. Takie drobne uszkodzenia mogą sprzyjać powstawaniu włóknistych blizn w obrębie błony białawej, co prowadzi do rozwoju choroby Peyroniego.
Istnieją także różne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia tego schorzenia:
- wiek – choroba Peyroniego występuje zazwyczaj u starszych mężczyzn;
- zaburzenia w obrębie tkanki łącznej – zwiększone ryzyko tego schorzenia występuje u cierpiących na twardzinę układową czy chorobę Dupuytrena;
- zaburzenia erekcji, zwłaszcza te związane z cukrzycą;
- przebyte zabiegi w obrębie układu moczowo-płciowego, np. po usunięciu raka prostaty;
- podatność genetyczna – występowanie choroby Peyroniego w rodzinie (np. u brata, ojca) zwiększa ryzyko zachorowania;
- przebyte zapalenie cewki moczowej [1-5].
Choroba Peyroniego – objawy
W przebiegu choroby Peyroniego wyróżnia się dwie fazy – ostrą i przewlekłą. Każdy z etapów schorzenia cechuje się występowaniem określonych objawów.
W fazie ostrej choroby, która może trwać do 12 miesięcy, w obrębie błony białawej dochodzi do rozwoju miejscowego stanu zapalnego. Na początku przebiegać on może bezobjawowo, choć z czasem powoduje to występowania bólu prącia zarówno w czasie spoczynku, jak i podczas erekcji. Pojawiają się także trudności we współżyciu z powodu nasilonego bólu w trakcie penetracji. W dalszej kolejności wraz z rozwojem blizny, chory zaczyna wyczuwać w obrębie prącia (zwykle na jego grzbietowej powierzchni) blaszkę lub guzek pod skórą (w obrębie błony białawej). Powoduje to również postępujące zakrzywianie się prącia. Może się ono skierować zarówno w dół, do góry, jak i w bok. Kąt zakrzywienia jest również różny, niekiedy wynosi nawet powyżej 30 stopni.
W drugiej fazie choroby Peyroniego, czyli przewlekłej, blizna w błonie białawej prącia przestaje się powiększać, nie dochodzi więc do dalszego zakrzywiania się penisa. Ból może nadal się pojawiać, zwłaszcza w trakcie erekcji. Ponadto mogą pojawić się problemy z występowaniem i/lub utrzymaniem stadium erekcji. Z powodu zakrzywienia prącia odbywanie stosunków płciowych staje się utrudnione i często bolesne. Prącie w czasie erekcji może być krótsze i miększe niż przed rozwojem choroby.
Objawy choroby Peyroniego mogą w znacznym stopniu obniżać jakość życia. Zwiększa to u części mężczyzn ryzyko rozwoju zaburzeń lękowych i depresji [1-6].
Choroba Peyroniego – diagnostyka
Diagnostyką i leczeniem choroby Peyroniego zajmuje się lekarz urolog – specjalista chorób układu moczowo-płciowego u mężczyzn. Rozpoznanie opiera się na wywiadzie (początek i charakter obserwowanych dolegliwości, zmiany kształtu prącia) i badaniu fizykalnym, w czasie którego lekarz stwierdza obecność blizny, skrzywienia i skrócenia prącia.
W przypadku wątpliwości, urolog może zdecydować o wstrzyknięciu substancji, która wywołuje erekcję prącia, aby ocenić jego wygląd i towarzyszące temu dolegliwości. Niekiedy specjalista wykonuje USG prącia, w celu dokładnego zobrazowania tkanek miękkich i błony białawej prącia [3-6].
Choroba Peyroniego – leczenie
W zależności od stopnia zaawansowania choroby Peyroniego, stosuje się różne metody terapeutyczne. W przypadku niezbyt nasilonych objawów (niewielkie skrzywienie prącia, bez bólu i problemów z erekcją), włączenie leczenia może okazać się niepotrzebne, gdyż dochodzi do samoistnego zaniku dolegliwości.
W chorobie Peyroniego mają zastosowanie:
- leczenie farmakologiczne doustne,
- miejscowe iniekcje leków w prącie,
- rozciąganie mechaniczne,
- terapia falami,
- leczenie chirurgiczne.
Leczenie farmakologiczne (przy użyciu leków) doustne i w postaci miejscowych iniekcji stosuje się głównie w pierwszej fazie choroby (ostrej). W terapii miejscowej podaje się różne środki bezpośrednio do włóknistej blizny w obrębie błony białawej ciał jamistych prącia. Stosuje się tutaj sterydy (betametazon), werapamil, będący antagonistą kanałów wapniowych oraz kolagenazę bakterii Clostridium Histolyticum. Jest to oczyszczony enzym bakteryjny, który rozkłada tkankę włóknistą w obrębie blizny. Czasem w terapii miejscowej stosowany jest także interferon.
Leczenie doustne jest zalecane u pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby. Niestety obecnie dostępne leki w badaniach wykazują się niską skutecznością. W terapii farmakologicznej doustnej zastosowanie mają:
- witamina E,
- kolchicyna,
- tamoksifen,
- para-aminobenzoesan potasu.
Leczenie chirurgiczne ma na celu naprawę deformacji prącia, ale również przywrócenie właściwej długości i obwodu oraz zapewnienie prawidłowych erekcji. Jest ono najczęściej zalecane w przewlekłej fazie choroby, gdy proces rozwoju blizny ustał i kształt prącia ustabilizował się. Leczenie chirurgiczne stosuje się zwłaszcza przy braku skuteczności innych metod leczenia, przy dużym uwapnieniu blizny oraz w sytuacji stwierdzenia deformacji, która upośledza funkcje seksualne.
W zależności od typu deformacji prącia i doświadczenia chirurga stosuje się następujące zabiegi:
- skrócenie błony białawej prącia,
- wydłużenie błony białawej prącia,
- implantacje protezy prącia [1-6].
Choroba Peyroniego jest chorobą, która dotyka głównie mężczyzn w średnim wieku. Przez swoje objawy może znacznie pogarszać jakość życia, co niekiedy prowadzi nawet do depresji. W przypadku stwierdzenia niepokojących objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza i nie unikać leczenia. Pozwala ono na zachowanie zdrowia i sprawności seksualnej.
Przeczytaj również:
Zapalenie jądra – przyczyny, objawy, leczenie
Źródła:
- Gholami S.S., Gonzalez-Cadavid N.F., Lin C.S. i in., Peyronie’s disease: a review, J Urol., 2003, s.1234-41.
- Jalkut M., Gonzalez-Cadavid N., Rajfer J., Peyronie’s Disease: A Review, Rev Urol., 2003.
- Miner M.M., Seftel A.D., Peyronie’s disease: epidemiology, diagnosis and management, Curr Med Res Opin., 2014.
- Bilgutay A.N., Pastuszak A.W., Peyronie’s disease: a review of etiology, diagnosis and management, Curr Sex Health Rep., 2015, s. 117-131.
- Carson C., Peyronie’s disease: new paradigm for the treatment of a unique cause of erectile dysfunction, Postgrad Med., 2020, s. 4-8.
- Li E.V., Esterquest R., Pham M.N. i in., Peyronie’s disease: pharmacological treatments and limitations, Expert Rev Clin Pharmacol., 2021, s. 703-713.