Chromoterapia. Czy można leczyć kolorem?

Główne źródło światła dla człowieka stanowi Słońce, którego promienie są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu (w tym układu nerwowego, odpornościowego czy syntezy witaminy D). Kiedy promienie światła stykają się z jakąś materią, odbijają się od niej, a w zależności od długości fali, odbite światło widzimy jako konkretną barwę, czyli kolor. Światło może składać się z wielu barw, nawet jeśli ludzkie oko nie jest w stanie ich wychwycić. I tak na przykład światło białe zawiera w sobie wszystkie barwy promieniowania – od czerwonego aż po fioletowe. W codziennym życiu białe światło towarzyszy nam bezustannie jako oświetlenie domu czy miejsca pracy. Może ono jednak różnić się od siebie: być ciepłe, zimne lub neutralne, w zależności od jego temperatury barwowej.

Wpływ kolorów na samopoczucie

Kolory mają na nas pozytywny lub negatywny wpływ, mogą nas drażnić, uspokajać lub zasmucać. Co niosą ze sobą barwy, które powszechnie nam towarzyszą?

Według zasad medycyny niekonwencjonalnej:

• biały – koi nerwy, łagodzi stres i zdenerwowanie; jest barwą przynoszącą spokój i ukojenie, dając przy tym poczucie bezpieczeństwa; poprawia nastrój, oczyszcza umysł; w nadmiarze biel może nieść ze sobą wrażenie chłodu, wyobcowana czy odizolowania; 
• szary – wycisza; wspomaga leczenie obrzęków; w nadmiarze może prowadzić do stanów depresyjnych; 
• żółty – niweluje zmęczenie, pobudza i dodaje energii; wspomaga przemianę materii, leczenie dermatologiczne, wzmacnia mięśnie; w przypadku chorób wątroby należy go unikać; 
• czerwony – pobudza, zwalcza stany przygnębienia i smutku; wspomaga leczenie chorób krwi, przeziębienia, bólu; 
• pomarańczowy – dodaje energii, wspomaga witalność; stosowany w walce z nadwagą; 
• różowy – uspokaja, koi nerwy, wpływa na pozytywne myślenie, pobudza apetyt; wspomaga leczenia chorób serca i krążenia; 
• fioletowy – łagodzi bóle głowy i migreny; ułatwia zasypianie; 
• zielony – uspokaja, łagodzi stres, relaksuje; wspomaga łagodzenie gorączki, nadciśnienia i infekcji;  
• niebieski – wycisza i relaksuje, chłodzi; w medycynie stosowany w przypadku bezsenności, chorób krążenia, płuc; 
• brązowy – przynosi poczucie bezpieczeństwa i stabilności, lecz w nadmiarze może mieć depresyjny wydźwięk; 
• czarny – stosowany jest w leczeniu niektórych nerwic, jednak unika się go ze względu na negatywny wpływ na nastrój i samopoczucie. 

Chromoterapia – terapia kolorami 

Koloroterapia jako niekonwencjonalna metoda leczenia zakłada, że ekspozycja na różne barwy ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu, a także wpływa na nastrój i dobre samopoczucie.

Kolor może być „przyjmowany” na różne sposoby, m.in. poprzez: 

• naświetlanie, 
• spożywanie produktów o konkretnej barwie, 
• wizualizację, 
• medytację. 

Oddziaływanie barw na organizm człowieka sprzyja: 

• wzrostowi komórek organizmu, 
• regulacji pracy układu nerwowego, 
• prawidłowej pracy organów wewnętrznych, 
• zmianom chemicznym w organizmie. 

Z medycznego punktu widzenia nie do końca wiadomo, czy i jak barwy wpływają na zdrowie. Mimo to chromoterapię stosuje się często jako metodę wspomagającą np. w terapii osób z niepełnosprawnością intelektualną poprzez naświetlanie całego ciała lub jego części. Do naświetlania używa się lamp halogenowych z dobranymi filtrami, których suma daje światło białe. Pojedyncza sesja naświetlania trwa maksymalnie do 30 minut. Warto jednak zaznaczyć, że w pracy z osobami z niepełnosprawnością intelektualną chromoterapia jest stosowana jedynie jako forma wspomagania terapii. Wykorzystuje się ją np. do pobudzenia dziecka lub jego wyciszenia (zwłaszcza w przypadku zachowań agresywnych i autoagresywnych). Koloroterapia może także pobudzić dziecko ospałe, z którym trudno nawiązać kontakt.  

W przypadku dzieci i dorosłych pacjentów z niepełnosprawnością intelektualną stosuje się niebieskie, czerwone, zielone i żółte barwy, a czas naświetlania waha się od 5 do 20 minut. Odradza się stosowanie barwy fioletowej podczas zajęć. Barwy są dobierane indywidualnie pod konkretne dziecko, w zależności od jego stanu psychofizycznego, samopoczucia i funkcjonowania. Wykorzystanie chromoterapii w terapii dzieci z niepełnosprawnością umysłową ma na celu stymulację zmysłów, a co za tym idzie pobudzenie aktywności podopiecznych. Koloroterapia jest częstym elementem bazowym zajęć Porannego Kręgu. Ponadto chromoterapia może znacznie poprawić poziom energii dziecka.  

Wpływ chromoterapii w przypadku dzieci niepełnosprawnych umysłowo 

• Zapobieganie agresji, wyciszanie dzieci nadpobudliwych; 
• relaks i wyciszenie w przypadku złego stanu psychofizycznego dziecka; 
• aktywizacja; 
• wpływ na koncentrację uwagi, a także uwagi wzrokowej i słuchowej; 
• rozwój komunikacji, funkcji poznawczych; 
• rozwój emocjonalno-społeczny, nawiązywanie bliższych relacji. 

Zajęciom chromoterapii towarzyszy zazwyczaj przyjemna muzyka, przy której dziecko może się wyciszyć i odprężyć. 

Kolorowe światła w terapii dzieci niepełnosprawnych umysłowo

• Żółty – wywiera przyjemne wrażenie, ma dobry wpływ na dzieci smutne;  
• zielony – wpływa stabilizacyjnie i wyciszająco; dobrze się sprawdza w przypadku dzieci przejawiających zachowania agresywne i autoagresywne, zmniejsza napięcie; 
• niebieski – ma właściwości przeciwbólowe i nasenne; 
• czerwony – pobudza i stymuluje; dobrze się sprawdza w przypadku dzieci mało aktywnych, ospałych; 
• pomarańczowy – łagodzi napięcia. 

Chromoterapia, a więc terapia kolorami stosowana jest powszechnie w pracy i terapii z dziećmi niepełnosprawnymi intelektualnie i nie tylko. Stanowi ona wsparcie terapii, nie jest jednak jak już wspomniano formą leczenia (w myśl medycyny). 

Przeczytaj również:
Czym jest Poranny Krąg?