COVID-19 w ciąży. Jak wpływa na mamę i dziecko?

COVID-19 w ciąży – czy może wpłynąć na nienarodzone dziecko?

COVID-19 w ciąży zwiększa ryzyko komplikacji. Mogą one negatywnie wpłynąć na przebieg ciąży i rozwijające się dziecko. Infekcja wirusem SARS-CoV-2 zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego, stanu przedrzucawkowego i śmiertelności okołoporodowej.

Badania nie wykazały jednak, aby choroba COVID-19 powodowała wady i nieprawidłowości rozwojowe u płodu.

Przechodząc COVID-19 w ciąży, w rzadkich przypadkach możesz przekazać wirusa dziecku, głównie w trzecim trymestrze. Najczęściej do zarażenia dochodzi zaraz po urodzeniu.

Według badań w ciążach dotkniętych SARS-CoV-2 materiał genetyczny wirusa w krwi pępowinowej był obecny w 2,9% przypadków. 

Jakie są objawy COVID-19 w ciąży?

Objawy zakażenia wirusem SARS-CoV-2 u kobiet w ciąży są takie same jak u pozostałych osób. 

Możesz zaobserwować: 

• gorączkę,
• dolegliwości ze strony układu oddechowego i pokarmowego, 
• objawy neurologiczne.

Symptomy mogą mieć różne nasilenie, objawiając się pod postacią: 

• zapalenia gardła, 
• kichania,
• kaszlu,
• duszności,
• zwiększonej częstości oddechów, 
• zmniejszenia saturacji (wysycenie krwi tlenem),
• ARDS (zespół ostrej niewydolności oddechowej).

Wysoka gorączka w początkowych etapach ciąży może zwiększać ryzyko porodu przedwczesnego, krwotoków poporodowych i zakończenia ciąży cięciem cesarskim. 

W trakcie ciąży ciało ulega wielu fizjologicznym zmianom, m.in.: 

• w układzie sercowo-naczyniowym rośnie objętość wyrzutowa serca, częstość skurczowa i objętość łożyska naczyniowego; ciąża zwiększa też ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych; 
• zmniejsza się całkowita pojemność płuc, a zużycie tlenu wzrasta o 20%; wskutek tego zakażenia górnych dróg oddechowych są gorzej tolerowane. 

Wszystkie te zmiany mogą zaostrzyć objawy zakażenia COVID-19. 

Dodatkowo badacze zaobserwowali, że u kobiet w ciąży z koronawirusem częściej występują zaburzenia lękowe.

Mogą one skutkować: 

• depresją,
• stanem przedrzucawkowym,
• nudnościami,
• poronieniami,
• porodem przedwczesnym, 
• niską masą urodzeniową. 

Szczepienie na COVID-19 a ciąża – czy jest bezpieczne?

Kobiety w ciąży są w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. Możesz gorzej przechodzić chorobę, szczególnie jeśli obecne są u Ciebie dodatkowe czynniki ryzyka. 

Zaliczamy do nich: 

• niektóre choroby przewlekłe (np. otyłość, cukrzyca, nadciśnienie),
• wiek >40 lat, 
• przebywanie w otoczeniu osób nieszczepionych/ zakażonych SARS-CoV-2. 

W związku z tym tak ważne są działania profilaktyczne w postaci szczepień przeciwko SARS-CoV-2.

FDA (Food and Drug Administration) i EMA (Europejska Agencja Leków) już na początku 2021 roku wydały zgody na zastosowanie szczepionek przeciw SARS-CoV-2 wśród kobiet w ciąży. Pierwsze kraje oferujące szczepienia w tej grupie (USA i Izrael) używały szczepionek mRNA (Pfizer i Moderna). Z tego powodu pierwsze dane na temat ich bezpieczeństwa dotyczyły tego rodzaju szczepionek. Kolejne kraje oferujące szczepienia ciężarnym zwykle preferowały szczepionki mRNA. 

Szczepienie nie powoduje patologicznych zmian w łożysku oraz nie zwiększa ryzyka poronienia, porodu przedwczesnego, śmierci okołoporodowej i niskiej masy urodzeniowej.

Zarówno ryzyko związane z zastosowaniem szczepień u ciężarnych, jak i efektywność szczepionek są porównywalne do tych u osób niebędących w ciąży.

Zaszczepienie matki w trzecim trymestrze prowadzi do przeniesienia wytworzonych przeciwciał przez łożysko. To sugeruje, że szczepienie ciężarnej może zapewnić pewien poziom ochrony dla noworodka.

Szczepienie przeciw COVID-19 w ciąży i w trakcie karmienia piersią rekomendują następujące instytucje: 

• PTGiP (Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników),
• RCOG (Royal College of Obstetricians and Gynaecologists), 
• ACOG (American College of Obstetricians and Gynecologists),
• CDC (Centers for Disease Control and Prevention), 
• SMFM (Society for Maternal-Fetal Medicine). 

Rekomendacje te dotyczą również dawek przypominających. 

Po szczepieniu możesz odczuwać: 

• ból w miejscu wkłucia,
• bóle mięśniowe,
• ból głowy, 
• niewielką gorączkę. 

Są to normalne objawy, których nie musisz się obawiać. Występują one również po szczepieniu u osób niebędących w ciąży. 

Jak uchronić się przed zachorowaniem na COVID-19 w ciąży?

Poniższe zasady stosowane przez Ciebie i Twoich bliskich mogą pomóc Ci uchronić się przed zakażeniem: 

• Noś maseczkę ochronną. 
• Unikaj tłumów i słabo wentylowanych przestrzeni zamkniętych. 
• Ogranicz interakcje z osobami, które mogły mieć kontakt z koronawirusem. 
• Często myj ręce wodą z mydłem, a jeśli nie ma takiej możliwości, stosuj płyny do dezynfekcji. 
• Poddaj się szczepieniu przeciw COVID-19. 

Co zrobić, jeśli zauważysz u siebie objawy infekcji COVID-19? 

Gdy zauważysz pierwsze objawy COVID-19, skonsultuj się z lekarzem. Specjalista oceni Twój stan, ryzyko ciężkiego przebiegu choroby i zaleci odpowiednie postępowanie.

Pamiętaj, że mimo infekcji wirusem SARS-CoV-2 nadal możesz karmić piersią. 

Przeczytaj również:
Przeziębienie, grypa czy COVID-19? Jak rozpoznać objawy?