Czarci pazur – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Czym jest czarci pazur?

Czarci pazur, znany również pod nazwami hakorośl rozesłana i diabelski pazur, to roślina występująca głównie na terenie Namibii i na obrzeżach pustyni Kalahari, ale spotykana jest również w innych krajach Afryki Południowej [1,2]. Rośnie na stanowiskach pustynnych.  

Czarci pazur to wieloletnia bylina. Wytwarza bulwiaste korzenie, które są w stanie wrastać na głębokość od 90 cm do nawet 1,2 m w głąb ziemi [1]. Co roku w porze deszczowej z bulwiastego korzenia wyrasta nadziemny pęd rośliny, osiągający wysokość około 1 metra. Natomiast w ziemi powstają kolejne bulwy zapasowe.  

Bylina ma zielone, pierzaste liście z gruczołami śluzowymi i czerwone lub niebieskofioletowe kwiaty w kształcie trąbki. Owoce hakorośli są bardzo charakterystyczne. To właśnie im roślina zawdzięcza swoją nazwę. Są nieduże, a gdy dojrzeją, stają się bardzo twarde. Na ich powierzchni widoczne są wyrostki zakończone ostrymi haczykami [1]. 

Surowcem wykorzystywanym w farmakologii są wtórne bulwy zapasowe rośliny poddane procesowi suszenia, pocięte w plastry i rozdrobnione [1,2]. Zbiera się je pod koniec pory deszczowej, koniecznie po przekwitnięciu rośliny [2]. Warunkiem koniecznym dopuszczenia surowca do stosowania w farmacji jest zawartość harpagozydu – minimum 1,2% [2]. 

Czarci pazur – właściwości

Głównymi substancjami czynnymi zawartymi w hakorośli są irydoidy, a najważniejszym pośród nich jest harpagozyd. Wykazuje on działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe o dużej sile [1,2]. 

Czarci pazur zawiera również: 

• beta-sitosterol, który wspiera działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne harpagozydu,  
• triterpeny,  
• flawonoidy o działaniu moczopędnym,  
• związki goryczkowe i  fenolokwasy stymulujące wydzielanie soków trawiennych,  
• węglowodany [2]. 

Czarci pazur wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, moczopędne, urykozuryczne (zwiększające wydalanie kwasu moczowego) i żółciopędne. 

Czarci pazur – zastosowanie

Preparaty zawierające hakorośl rozesłaną są wykorzystywane w leczeniu dolegliwości bólowych w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów. Ponadto surowiec ten stosuje się w celu stymulacji apetytu ze względu na działanie pobudzające sekrecję soków trawiennych. Czarci pazur można także przyjmować pomocniczo w dnie moczanowej i łagodnym rozroście gruczołu krokowego (prostaty) [2]. 

Czarci pazur – przeciwwskazania

Stosowanie preparatów zawierających hakorośl rozesłaną jest przeciwwskazane u chorych z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, kamicą żółciową, leczonych insuliną z powodu cukrzycy, a także u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Czarciego pazura nie należy również stosować przed i po szczepieniu ochronnym [2]. Przeciwwskazaniem jest również nadwrażliwość na substancję czynną. 

Czarci pazur – w jakich preparatach występuje?

Czarci pazur jest wykorzystywany do produkcji suplementów diety. Może być jedynym składnikiem preparatu lub występować w połączeniu z innymi surowcami roślinnymi. Dostępne są preparaty doustne w formie kapsułek, ekstraktów, pastylek, a także preparaty do stosowania miejscowego w formie żeli, balsamów lub kremów. 

Przeczytaj również:
Zioła w chorobach reumatycznych