Czerniak paznokcia. Jak go rozpoznać?

Czerniak paznokcia – co to za choroba? 

Czerniak to nowotwór złośliwy, który najczęściej zajmuje skórę i ma agresywny przebieg. Jego rzadką postacią jest czerniak akralny, który rozwija się na dłoniach, podeszwach i paznokciach. Postać podpaznokciowa odpowiada za ok. 1,5-2% wszystkich przypadków czerniaka. Trudności diagnostyczne, lekceważenie zmiany przez pacjenta i podstępny wzrost nowotworu przyczyniają się często do późnego rozpoznania. Może to oznaczać zaawansowanie choroby, jej rozsiew i niepomyślne rokowanie na wyleczenie. 

Czerniak paznokcia – przyczyny 

Najważniejszym czynnikiem ryzyka czerniaka skóry jest ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe. Natomiast w przypadku zajęcia przez ten nowotwór paznokcia wydaje się, że narażenie na słońce nie ma dużego znaczenia. 

Choć dokładne przyczyny zachorowania nie zostały dotychczas poznane, naukowcy dopatrują się ich głównie w predyspozycjach genetycznych. Znane są dziedziczne mutacje warunkujące zachorowanie na czerniaka przekazywane z pokolenia na pokolenie. Jednak znaczna większość przypadków czerniaka ma charakter sporadyczny. Oznacza to, że do powstania mutacji dochodzi w ciągu życia z niewiadomych powodów. Nowotwór ten wykazuje tysiące nabytych mutacji w materiale genetycznym guza, które powodują jego agresywność i mnożenie się komórek nowotworowych.  

Co więcej, uraz mechaniczny głęboko uszkadzający płytkę paznokcia może być dodatkowym czynnikiem predysponującym do rozwoju czerniaka w tym miejscu. 

Czerniak paznokcia – objawy 

Niepokojąco wyglądającą zmianą, która może sugerować czerniaka jest przede wszystkim ciemny prążek przebiegający wzdłuż płytki paznokciowej.  

Skonsultuj się z dermatologiem, jeśli zaobserwujesz: 

• różnobarwność prążka; 
• nieregularne i poszarpane brzegi prążka; 
• trójkątny kształt zmiany; 
• szczeliny lub ubytki w obrębie płytki paznokciowej; 
• wybroczyny, krwiaki, naczynia linijne, obszary mlecznoczerwone; 
• prążek zajmujący więcej niż ⅓ płytki paznokciowej.  

Lekarz dermatolog przeprowadzi wywiad i obejrzy zmianę za pomocą dermatoskopu. Gdy uzna zmianę za podejrzaną, zleci wykonanie biopsji. Jedynie badanie pod mikroskopem daje pewną diagnozę lub jej wykluczenie. Pobranie biopsji wiąże się z ryzykiem trwałej zmiany kształtu płytki paznokciowej.

Objawy, które oznaczają chorobę nowotworową w stadium możliwego rozsiewu do innych narządów to:  

• deformacja paznokcia,  
• przebarwienie wałów paznokciowych, 
• obecność guza. 

Oczywiście nie każde pasmo barwnikowe na paznokciu oznacza chorobę. Może to być niegroźne znamię barwnikowe, krwiak podpłytkowy, guzek zapalny czy manifestacja infekcji. Warto jednak zachować czujność. Im szybciej wykryje się ten agresywny w przebiegu nowotwór, tym większe szanse na wyleczenie. 

Czerniak paznokcia – leczenie  

Guz rozwija się przez rozrost poziomy i pionowy. Po początkowym szerzeniu się nowotworu w poziomie, czerniak zaczyna wrastać głębiej (okres wzrostu pionowego). Oznacza to, że nabywa zdolności tworzenia przerzutów i nowych naczyń, które zapewniają przeżycie komórkom nowotworowym. To, jak dużo tkanek chirurg musi usunąć podczas zabiegu, zależy właśnie od głębokości nacieku nowotworu. Jeśli czerniak zostanie odpowiednio wcześnie wykryty, stosuje się leczenie oszczędzające, czyli wycięcie samego aparatu paznokciowego. Ubytek pokrywany jest wtedy przeszczepem skóry. W późniejszych stadiach zaawansowania nowotworu konieczna jest amputacja części lub nawet całego paliczka (kości palca). Ważnym elementem leczenia jest również ocena węzłów chłonnych. Konieczne jest usunięcie danej grupy węzłów, gdy zostaną wykryte w nich komórki nowotworowe. 

Czerniak stwarza największe zagrożenie śmiercią wśród nowotworów skóry. Szczególnie niebezpieczna jest postać podpaznokciowa z uwagi na wolny i podstępny wzrost oraz podobieństwo do innych stanów chorobowych paznokcia. Nie istnieją sposoby zapobiegania tej postaci czerniaka, dlatego kluczowa dla pomyślnego rokowania jest szybka reakcja i konsultacja z lekarzem w razie zaobserwowania niepokojącej zmiany.

Przeczytaj również:
Co paznokcie mówią o stanie Twojego zdrowia?