Czym są kamienie migdałkowe?

Migdałki podniebienne to część układu immunologicznego i pierwszy „filtr” bakterii. Zlokalizowane są w gardle i dzięki temu mogą zapobiegać przedostawaniu się patogenów do układu oddechowego i pokarmowego. Produkują także przeciwciała odpornościowe. Z racji swojej funkcji często narażone są na stan zapalny. Najczęściej chorują dzieci, jednak dolegliwości te pojawiają się również u dorosłych.

Kamienie migdałkowe – dlaczego powstają? 

Detryt, potocznie zwany kamieniami migdałkowymi, to białe, żółtawe lub czasem zielonkawe grudki pojawiające się we wgłębieniach migdałków, tzw. kryptach.  

Zdrowy migdał ma gładką powierzchnię i regularny kształt. Nieregularna struktura migdałka najczęściej spowodowana jest licznie przebytymi infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi gardła, jak zapalenie migdałków. Zdarza się także, że gładka struktura migdałka zmienia się nawet po jednej poważnej infekcji. Tkanka migdała włóknieje, staje się pofałdowana, z licznymi zagłębieniami. To właśnie w nich osadzają się resztki jedzenia, obumarłe tkanki i wydzieliny spływające z zatok. W kryptach tych jest stale ciepło i wilgotno, co stwarza warunki do rozwoju drobnoustrojów. Bakterie beztlenowe znajdujące się m.in. w jamie ustnej biorą udział w utlenianiu się związków siarki, czego efektem jest bardzo nieprzyjemny zapach. Obecność złogów na migdałach dodatkowo potęguje powstawanie przykrej woni. 

W początkowych stadiach kamienie te zwykle są niewyczuwalne, gdyż mają elastyczną strukturę i niewielkie rozmiary. Jednak, gdy przekroczą wielkość 1 cm mogą powodować uczucie ciała obcego w gardle. Nierzadko przyczyniają się do wywołania reakcji zapalnej w jamie ustnej, dlatego nie należy ich lekceważyć. 

Kamienie migdałkowe – objawy 

• Halitoza – przykra woń z ust, utrzymująca się nawet po myciu zębów czy płukaniu jamy ustnej; 
• Ból i drapanie w gardle;
• Powiększone, zaczerwienione migdałki; 
• Uczucie ciała obcego w przełyku; 
• Przewlekły kaszel; 
• Ból uszu. 

Kamienie migdałkowe – powikłania 

Stale zalegające kamienie mogą przyczynić się do powstania przewlekłego stanu zapalnego migdałków, ale także ucha środkowego czy gardła, a nawet do powstania ropnia gardła czy też poważnych zaburzeń połykania. W skrajnych przypadkach mogą stać się źródłem bakteriemii, czyli zakażenia krwi. 

Jak leczyć tą nieprzyjemną dolegliwość? 

Stosunkowo skutecznym sposobem jest zabieg waporyzacji lub kryptolizy. Polega on na dokładnym oczyszczeniu krypt migdałkowych z zalegających kamieni, a następnie spłyceniu i zamknięciu ich przy pomocy lasera. Zapobiega to ponownemu tworzeniu się złogów. Gojenie trwa 10-14 dni. Zabieg jest bezbolesny, odbywa się w znieczuleniu miejscowym. 

Doraźnym sposobem jest usuwanie kamieni przy pomocy szpatułki i odpowiednia higiena – płukanie gardła roztworem wody utlenionej, czy też preparatami z szałwii lub innymi środkami odkażającymi. Dolegliwość będzie jednak nawracać, a nieumiejętne usuwanie może podrażniać śluzówkę. Namnażaniu się bakterii sprzyja cukier, dlatego warto ograniczyć produkty słodzone. 

Najskuteczniejszym, ale i ostatecznym sposobem jest usunięcie migdałków (tonsillektomia). Pamiętajmy jednak, że ich brak znacząco wpływa na obniżenie odporności.

Przeczytaj również:
Trzeci migdał u dziecka – kiedy trzeba go wyciąć?