Felinoterapia. Na czym polega leczenie kotem?

Felinoterapia to forma leczenia opierająca się na kontakcie fizycznym pacjenta z kotem. Za twórcę felinoterapii uznaje się lekarkę psychiatrii Nise da Silveira, pochodzącą z Brazylii, która jako pierwsza wprowadziła na swój oddział kota. Po obserwacji pacjentów, którzy pozytywnie zareagowali na towarzystwo zwierzęcia, wprowadzono na oddział kolejne cztery koty.

W Polsce za prekursora tej formy leczenia uważa się Mirosława T. Wende, który w 2005 r. w Toruniu zaczął odwiedzać pacjentów ośrodka pielęgnacyjno-opiekuńczego wraz ze swoim kotem Guciem. Prowadził także zajęcia dla niepełnosprawnych przedszkolaków i uczniów szkół. Wende stworzył fundację „Mruczący Terapeuta” w Olsztynie, a dzięki tym działaniom felinoterapia została rozpowszechniona w Polsce.

Jak działa felinoterapia? 

Koty to zwierzęta bardzo tajemnicze, które jednak szybko potrafią zbudować specyficzną więź z człowiekiem. Zwierzę „zmusza” osobę do uspokojenia się, opanowania gwałtownych ruchów tylko po to, aby dać się pogłaskać. Towarzystwo kota poprawia humor, odciąga myśli od bólu czy osamotnienia. Zabawy z kotem często wywołują uśmiech na twarzy, angażują pacjenta do wspólnej aktywności. Według badań przebywanie w obecności kota, głaskanie i wspólna zabawa wzmagają wydzielanie endorfin, czyli tzw. hormonu szczęścia. 

Obserwacje wykazały także, że dzięki wyższej temperaturze ciała oraz wibracjom, które powstają podczas mruczenia, kot może wpłynąć na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszyć gojenie ran czy złagodzić bóle reumatyczne. Koty często układają się przy człowieku w miejscu, w którym odczuwa on ból. Jego uśmierzenie prawdopodobnie jest spowodowane znoszeniem ładunku dodatniego, który gromadzi się w bolącym miejscu przez ujemnie naładowaną sierść kota.  

Dla kogo poleca się felinoterapię? 

Felinoterapia jest polecana przede wszystkim osobom starszym, które zmagają się z chorobą Alzheimera, Parkinsona, stwardnieniem rozsianym czy depresją. W tym przypadku felinoterapia polega na opiece nad kotem, jego czesaniu, głaskaniu, karmieniu i wspólnej zabawie. Dzięki temu pacjent jest zaangażowany do większej aktywności fizycznej. Starsza osoba ćwiczy swoje zdolności manualne, głównie w obrębie dłoni i nadgarstków.  

Terapia z towarzystwem kota znajduje zastosowanie także u dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera, ADHD, czy dziecięcym porażeniem mózgowym. Podczas kontaktu z kotem dzieci uspokajają się, odprężają, stają się bardziej otwarte na środowisko zewnętrzne. Inicjują zabawę z kotem, otwierają się przy tym emocjonalnie. Koty wyczuwają doznania swoich podopiecznych, często przychodzą do człowieka, aby dotrzymać towarzystwa w stanach obniżonego nastroju, swoją obecnością redukują stres i napięcie. 

Felinoterapia – predysponowane rasy

Nie każdy kot nadaje się na „terapeutę”. Do tego zadania poszukuje się kotów, które są łagodne, stabilne emocjonalnie, lubiące przebywać w towarzystwie człowieka. Zwierzę nie może okazywać żadnych oznak agresji.

Do najbardziej predysponowanych ras należą: 

• Ragdoll – są to koty, których charakterystyczną cechą jest rozluźnianie mięśni podczas podnoszenia. Bardzo lubią towarzystwo dzieci, są spokojne, nie przeszkadza im hałas i głośne zabawy. Koty te potrzebują uwagi człowieka, miłości. Nie wykazują agresji. Zazwyczaj biorą udział w terapii osób starszych, cierpiących na chorobę Parkinsona oraz w terapii dzieci niepełnosprawnych; 
• Maine Coon – są to niezwykle towarzyskie zwierzęta, które bardzo lubią spędzać czas na zabawie i szybko przywiązują się do opiekuna. Są dość muskularnie zbudowane, a ich cechą charakterystyczną jest miękkie futerko. Koty te towarzyszą pacjentom podczas trudnych sesji terapeutycznych, np. podczas rozmów o przemocy seksualnej; 
• rasa perska – te koty są bardzo mądre, potrafią nauczyć się prostych sztuczek. Mają opanowany charakter, są łagodne, zrównoważone. Nie są natrętne, jednak szybko przywiązują się do człowieka. Często są wykorzystywane w terapii osób cierpiących na depresję i nadpobudliwość; 
• rasa brytyjska – to koty spokojne, ciche, które lubią obserwować człowieka z pewnego dystansu. Są przy tym nienachalne, lubią siadać na kolanach i chętnie dają się pogłaskać. Nadają się na towarzysza osoby starszej, która zmaga się z problemem samotności. 

Felinoterapia jest jednym z rodzajów terapii ze zwierzęciem. Koty są dobrymi terapeutami, pomagają radzić sobie z trudnymi emocjami, odciągają uwagę od problemów, zachęcają do wspólnego ruchu i zabawy. Temperatura ciała kota i wibracje towarzyszące mruczeniu mają udokumentowane właściwości lecznicze. Terapię z udziałem kota może odbyć każda osoba potrzebująca takiego wsparcia, bez względu na wiek.

Przeczytaj również:
Alergia na kota – przyczyny, objawy i leczenie