Fibromialgia. Jak rozpoznać objawy?
Odczuwasz przewlekły ból, zmęczenie, a do tego pojawiły się u Ciebie stany depresyjne? Może to być fibromialgia. Co to za choroba? Jak się ją leczy? Sprawdź w naszym artykule.

Czym jest fibromialgia?
Fibromialgia to przewlekła choroba zaliczana do grupy zwanej reumatyzmem tkanek miękkich. Dotyka ona głównie kobiet – chorują one około 10 razy częściej niż mężczyźni, zazwyczaj między 30. a 50. rokiem życia. Rozpoznawalność fibromialgii jest najwyższa w krajach wysoko rozwiniętych. Według statystyk dotyczy ona 2-4% ogólnej populacji.
Fibromialgia – przyczyny
Przyczyna fibromialgii nie została jednoznacznie określona. Naukowcy wysunęli na ten temat kilka hipotez. Najbardziej prawdopodobne wydaje się, że za rozwój choroby odpowiada niedobór serotoniny wynikający z zaburzeń jej metabolizmu. Inne hipotezy zakładają związek fibromialgii z zaburzeniami snu wolnofalowego i ich hormonalnymi konsekwencjami lub z predyspozycją genetyczną do rozwoju choroby.
Fibromialgia – objawy
Choroba ma dwa typowe objawy:
- przewlekły ból o zmiennym nasileniu – zwykle w początkowej fazie choroby obejmuje odcinek szyjny lub lędźwiowy kręgosłupa, a w późniejszych fazach mięśnie, zwłaszcza okolicy stawów kolanowych, biodrowych czy barkowych, a także pozostałą powierzchnię pleców, klatkę piersiową i inne okolice ciała – aż do bólu uogólnionego. Jego nasilenie wzrasta po wysiłku fizycznym;
- bolesność uciskowa (tzw. punktów uciskowych) – jest to odczuwanie bólu pod wpływem nacisku, który nie powoduje bólu w konkretnym punkcie u zdrowej osoby. Takie punkty umiejscowione są na przebiegu lub w miejscu przyczepów ścięgien.
Ponadto w fibromialgii występują liczne objawy towarzyszące, m.in.:
- ciągłe zmęczenie,
- osłabienie siły mięśni,
- sztywność ciała,
- zaburzenia snu, nastroju, osobowości, zaburzenia lękowe,
- bóle i zawroty głowy,
- mrowienia kończyn, uczucie chłodu w obrębie rąk i stóp,
- objawy zespołu jelita nadwrażliwego,
- dolegliwości w trakcie oddawania moczu,
- niemiarowe bicie serca, niekiedy duszność.
Fibromialgia – rozpoznanie
Fibromialgia jest zazwyczaj rozpoznawana późno ze względu na brak specyficznych badań laboratoryjnych, obrazowych czy histologicznych. Trudność w rozpoznaniu tej choroby mogą sprawiać także inne czynniki współistniejące, takie jak reumatoidalne czy łuszczycowe zapalenie stawów.
Fibromialgię można rozpoznać, gdy:
- ból jest wielomiejscowy – pojawia się w co najmniej 6 z 9 obszarów ciała,
- pojawiają się co najmniej umiarkowane zaburzenia snu lub zmęczenie,
- powyższe objawy utrzymują się przez co najmniej 3 miesiące.
W diagnozie pomocne jest także określenie objawów takich jak:
- uogólniona tkliwość tkanek pod wpływem ucisku,
- zaburzenia funkcji poznawczych takich jak trudności w koncentracji, łatwe zapominanie, zaburzone lub wolne myślenie,
- sztywność mięśniowo-szkieletowa,
- nadwrażliwość na bodźce, np. światło, hałas, zapachy, zimno.
Fibromialgia – leczenie
Terapia fibromialgii wymaga wielospecjalistycznego podejścia i współpracy lekarzy i specjalistów różnych dziedzin. Leczenie możemy podzielić na niefarmakologiczne i farmakologiczne.
Leczenie niefarmakologiczne
W całym procesie leczenia bardzo ważna jest edukacja. Lekarz powinien poinformować o istocie choroby, przedstawić plan leczenia i strategię zmniejszenia lęku, jeśli taki objaw występuje.
Do metod niefarmakologicznych leczenia fibromialgii zaliczamy:
- ćwiczenia fizyczne – umiarkowana aktywność fizyczna podnosi jakość życia, redukuje ból i poprawia funkcjonowanie psychiczne; ćwiczenia mogą też zredukować przewlekłe zmęczenie i poprawić jakość snu; aktywność początkowo powinna mieć niską intensywność i częstotliwość, które z czasem można zwiększać;
- psychoterapia – wykorzystywana jest terapia behawioralna;
- medycyna alternatywna – akupunktura, joga, tai chi, hydroterapia, krioterapia; pomagają one w redukcji bólu i sztywności oraz poprawiają samopoczucie.
Leczenie farmakologiczne
W leczeniu fibromialgii stosuje się leki, które łagodzą objawy choroby.
Wyróżniamy:
- leki przeciwbólowe – opioidy (głównie tramadol) lub paracetamol;
- leki przeciwdepresyjne – inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i adrenaliny (SNRI), trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI);
- leki przeciwpadaczkowe – np. gabapentyna i pregabalina; zmniejszają ból w fibromialgii;
- kannabinoidy – badano skuteczność terapii łączonej THC z CBD w leczeniu fibromialgii; pacjenci uczestniczący w badaniu stwierdzili, że waporyzacja tych substancji przyczyniła się do redukcji bólu, poprawy snu, nastroju i ogólnego funkcjonowania.
- Samborski W., Fibromialgia, Wielka Interna – Reumatologia, wyd. II, wyd. Medical Tribune Polska, Warszawa.
- Samborski W., Keczmer P., Fibromialgia, Interna Szczeklika, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
- Fitzcharles M.A., Häuser W., Facts and myths pertaining to fibromyalgia, Dialogues Clin Neurosci., 2018.
Bardzo dobry artykuł. Zawiera wiele informacji przydatnych do rozpoznania objawów choroby które można dokładnie przekazać lekarzowi Jako pielęgniarka i pacjentka jednocześnie znalazłam tu kompendium wiedzy która pomoże mi przekazać lekarzowi na wizycie dokładne informacje Czasami trudno jest zebrać wszystkie informacje lekarzowi coś można pominąć co może akurat być b ważne W tym artykule jest wszystko zawarte Jest to bardzo przydatne dla pacjenta który zwykle jest zestresowany wizyta i może coś pominąć Bardzo dziękuję
Cieszymy się, że artykuł okazał się ciekawy i pomocny 🧡