Zioła łagodzące objawy menopauzy

Menopauza jest okresem w życiu kobiety pojawiającym się przeciętnie w wieku 45-55 lat. Jest związana z zatrzymaniem cyklu miesięcznego, co wiąże się z zanikiem aktywności pęcherzyków jajnikowych i zmniejszeniem wydzielania estrogenów. Zmniejszona ilość estrogenów odpowiada za charakterystyczne w tym okresie objawy klimakteryczne, do których należą między innymi: 

• nagłe uderzenia gorąca,  
• bóle i zawroty głowy,  
• zlewne poty,  
• suchość pochwy,  
• uczucie zmęczenia,  
• obniżony nastrój,  
• osłabienie libido,  
• huśtawki nastrojów,  
• zaburzenia snu.  

W okresie menopauzalnym bardzo często następuje także rozwój osteoporozy, co jest konsekwencją niedoboru estrogenów.  

Przeczytaj również:
Objawy menopauzy – jak je złagodzić?
Suchość pochwy a menopauza – jak ją leczyć?
Uderzenia gorąca – czy zawsze świadczą o menopauzie?
Osteoporoza – czy wszystkich dotyka tak samo?

Jakie zioła warto stosować podczas menopauzy? 

Pluskwica groniasta  

Pluskwica groniasta (Cimicifuga racemosa L.) to roślina pochodząca z Ameryki Północnej. Jej surowcem zielarskim są kłącza zebrane jesienią, a składnikiem aktywnym – glikozydy triterpenowe (acteina, deoksyacteina, cimigozyd, cimicifugozyd), które wiążą się z receptorami estrogenowymi i hamują wytwarzanie hormonu luteinizującego (LH), co skutkuje zahamowaniem objawów charakterystycznych dla menopauzy takich jak uderzenia gorąca czy obfite pocenie się. Pluskwica groniasta zawiera również inne składniki takie jak kwasy organiczne (kwas ferulowy, kwas izoferulowy, kwas kawowy) i alkaloidy, a także garbniki i fitoestrogeny. Zaobserwowano także pozytywny wpływ pluskwicy na przebieg osteoporozy pojawiającej u kobiet w wieku menopauzalnym. Powyższe właściwości czynią z niej składnik wielu preparatów w postaci kapsułek i tabletek, które łagodzą objawy w okresie menopauzy. 

Soja zwyczajna 

Soja zwyczajna (Glycine max L.) to roślina pochodząca z Azji Południowo-Wschodniej, gdzie uprawiana jest od tysięcy lat. Surowcem są nasiona soi, które są bogate w związki z grupy izoflawonów, odpowiadających za jej działanie fitoestrogenne. Główne związki biologicznie czynne to genisteina, genistyna, daidzeina, daidzyna, biochanina, które to mają łagodzić objawy charakterystyczne dla okresu menopauzy. Wykazano także ich działanie przeciwnowotworowe, gdyż mogą zapobiegać rakowi sutka dzięki właściwościom estrogennym. Genisteina dodatkowo zwiększa gęstość tkanki kostnej, co jest istotne w przypadku osteoporozy pojawiającej się u kobiet w okresie menopauzy. 

Koniczyna czerwona 

Koniczyna czerwona (Trifolium pratense L.) to roślina szeroko rozpowszechniona w Europie, w Polsce bardzo pospolita. Jest ona źródłem izoflawonów (genisteina, daidzeina, biochanina A, formononetyna), które ze względu na swoje właściwości fitoestrogenne może znaleźć zastosowanie w łagodzeniu objawów w przebiegu menopauzy. W Polsce to popularny składnik dostępnych w aptekach preparatów na menopauzę. 

Niepokalanek pospolity 

Niepokalanek pospolity (Vitex agnus casts L.) występuje głównie w rejonach śródziemnomorskich – południowej Europie i Północnej Afryce, a także Azji Zachodniej. Surowcem są dojrzałe owoce, a składniki aktywne to diterpeny, irydoidy glikozydowe, flawonoidy lipofilne, olejki eteryczne. Stosowany jest w zespole napięcia przedmiesiączkowego, nieregularnych cyklach, także w zmniejszaniu dolegliwości charakterystycznych dla okresu menopauzy. 

Przeczytaj również:
Niepokalanek mnisi – sposób na kobiecy PMS

Len zwyczajny 

Len zwyczajny (Linum usitatissinum L.) to roślina pochodząca z Bliskiego Wschodu, szeroko uprawiana także w Polsce. Surowcem są nasiona lnu szeroko wykorzystywane w lecznictwie, także w przypadku menopauzy, ze względu na zawartość lignanów lnianych – podejrzewa się, że wywierają one efekt estrogenowy. 

Maca 

Maca (Lepidium mesenii L.) to roślina pochodząca z terenów Ameryki Środkowej, szeroko wykorzystywana w łagodzeniu objawów menopauzy w Australii. Za jej działanie fitoestrogenne odpowiada β-sitosterol. Stosowana jest do zwalczania uderzeń gorąca, suchości pochwy czy zapobiegania osteoporozy.

Przeczytaj również:
Korzeń maca – na co pomaga? 

Pieprz metystynowy (kava kava) 

Pieprz metystynowy, Kava Kava (Piper methystium L.) jest szczególnie wykorzystywany w medycynie ludowej w krajach Południowego Pacyfiku, jako surowiec przeciwlękowy, badany także w kierunku zwalczania objawów menopauzy. 

Przeczytaj również:
Kava Kava – czy wiesz, jakie ma właściwości?

Dziurawiec zwyczajny 

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum L.) to roślina występująca praktycznie na całym świecie, bardzo pospolita w Polsce. Wykorzystywany w medycynie, może być stosowany wspomagająco w okresie menopauzy, ponieważ poprawia nastrój i działa uspokajająco dzięki zawartości związków takich jak hiperycyna i hiperforyna. 

Przeczytaj również:
Dziurawiec zwyczajny – jakie ma właściwości?

Lukrecja gładka 

Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra L.) to roślina lecznicza znana od wieków. Uprawiana w wielu rejonach świata, pochodząca z rejonów Europu Południowej i Azji. Jest źródłem izoflawonów i kwasu glicyretynowego, a także β-sitosterolu wykazującego działanie estrogenne. Może obniżać ryzyko zachorowania na nowotwory piersi oraz wspomagać leczenie osteoporozy. 

Przeczytaj również:
Lukrecja – jakie ma właściwości?

Podsumowując, istnieje wiele surowców roślinnych znajdujących zastosowanie w leczeniu objawów menopauzy. W Polsce najczęściej spotykane w preparatach na menopauzę są pluskwica groniasta, soja oraz czerwona koniczyna, które dobrze sprawdzają się w łagodzeniu objawów tej przypadłości. Należy jednak pamiętać, że podobnie jak wszystkie surowce roślinne, powinny być one stosowane z umiarem.