Filtry mineralne – czym są i jak działają?

Filtr mineralny – co to jest? 

Filtr mineralny, zwany filtrem fizycznym, to substancja zaliczana do barwnych pigmentów. Wielkość cząstek filtrów mineralnych mieści się w zakresie od 200 do 300 mikrometrów, choć obecnie występują one także w formie zmikronizowanej – cząsteczka osiąga wówczas wielkość poniżej 100 mikrometrów.  

Do filtrów fizycznych zalicza się substancje takie jak ditlenek tytanu (TiO2, INCI Titanium Dioxide) i tlenek cynku (ZnO, INCI Zinc Oxide). Ditlenek tytanu oraz tlenek cynku zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego są wpisane na „Listę substancji promieniochronnych dozwolonych do stosowania w kosmetykach”. Filtry mineralne mogą występować w produktach przeciwsłonecznych w połączeniu z filtrami chemicznymi lub być jedyną substancją fotoochronną.  

Ditlenek tytanu można znaleźć w składzie około 60% kosmetyków przeznaczonych do ochrony przeciwsłonecznej.  

Ze względu na możliwość agregacji cząstek filtrów mineralnych w składzie kosmetyków często można znaleźć również substancje antyzbrylające. Filtry fizyczne nie wchodzą w żadną reakcję chemiczną z promieniami słonecznymi i ze skórą, dlatego mogą zostać zmyte ze skóry pod wpływem kontaktu z wodą czy wydzielanym potem.  

Warto pamiętać, że krem przeciwsłoneczny należy nakładać na skórę po każdym wyjściu z wody lub po 2-3 godzinach od poprzedniej aplikacji [1]. 

Jak działają filtry mineralne? 

Zasada działania filtrów mineralnych polega na tworzeniu warstwy ochronnej na skórze, która odbija promieniowanie ultrafioletowe. Zastosowanie filtra mineralnego na skórę daje tzw. efekt ekranizujący, a same filtry często są nazywane substancjami ekranizującymi. Filtry fizyczne odbijają promieniowanie z zakresu fal UVB oraz w dość wysokim stopniu odbijają także promieniowanie z zakresu UVA [1].  

Zalety i wady filtrów mineralnych 

Jeśli chodzi o zalety filtrów mineralnych, wykazują one swoje właściwości fotoprotekcyjne od razu po nałożeniu na skórę. W nowoczesnych formułach kremów przeciwsłonecznych filtry mineralne występują w formie zmikronizowanej. Dzięki mikronizacji nie tworzą one na skórze filmu i nie pozostawiają białych smug. Zastosowanie mniejszych cząsteczek sprawia także, że produkt równomiernie nakłada się na skórę, dzięki czemu wykazuje lepszą ochronę.  

Badania potwierdzają, że filtry mineralne nie są toksyczne dla organizmu.  

Formy zmikronizowane nie przechodzą przez warstwę rogową naskórka i nie mają zdolności do kumulowania się w organizmie. Stosowanie filtrów mineralnych nie jest w żaden sposób niebezpieczne dla zdrowia [1].  

Wadą kremów z filtrami mineralnymi jest hamowanie procesu syntezy witaminy D w skórze poprzez odbijanie promieni świetlnych. W związku z tym podczas wypoczynku na słońcu warto zadbać o odpowiednią suplementację witaminy D, nawet gdy spędzamy dużo czasu na słońcu. Ponadto filtry mineralne, które nie zostały zmikronizowane, pozostawiają na skórze białą warstwę. Ze względu na to, że filtry mineralne tworzą na skórze ochronną warstwę, mogą zapychać pory skóry. Po ich zastosowaniu warto zadbać o dokładne oczyszczenie skóry podczas kąpieli. Po zmyciu kremu z filtrem na skórę można nałożyć balsam nawilżający, który dodatkowo ją odżywi [1,2].  

Kiedy warto stosować filtry mineralne? 

Filtry mineralne sprawdzą się u osób ze skórą wrażliwą, skłonną do reakcji alergicznych oraz u tych, które reagują nadwrażliwością na promienie słoneczne. Filtry fizyczne mogą być stosowane na delikatną skórę dzieci i niemowląt oraz w przypadku skóry ze znamionami i poddanej zabiegom dermatologicznym. Filtry mineralne charakteryzują się dobrą tolerancją i ochroną przeciwsłoneczną. W krem z filtrami mineralnymi warto zaopatrzyć się, gdy planujemy wakacyjny wyjazd, ponieważ wówczas znaczną część dnia spędzamy na słońcu.  

Filtry fizyczne występujące w kremach przeciwsłonecznych mają różną wartość SPF, jednak wystawiając skórę na działanie promieni UV, warto wybierać najwyższe filtry – SPF 30 lub 50 [3]. 

Filtry mineralne a filtry chemiczne – czym się różnią? 

Filtry mineralne od filtrów chemicznych różnią się sposobem działania. Filtry mineralne tworzą na skórze warstwę ochronną, która odbija promieniowanie UV. Z kolei działanie filtrów chemicznych polega na pochłanianiu promieniowania ultrafioletowego i przemianie energii świetlnej w ciepło. Do filtrów chemicznych należą różne substancje, które w swojej strukturze chemicznej posiadają liczne wiązania nienasycone i ugrupowania posiadające wolne elektrony [1,2]. 

Kremy z filtrem są istotnym elementem letniej pielęgnacji. Warto sięgnąć po produkt zawierający filtry mineralne, które są łagodne dla skóry, nie uczulają i mogą być stosowane przez całą rodzinę. Nowoczesne formuły filtrów mineralnych nie pozostawiają nieestetycznych, białych smug na ciele. Produkty przeciwsłoneczne dostępne w naszym kraju zawierające tego typu składniki wykazują wysoką ochronę przed promieniowaniem UVB i UVA. 

Data weryfikacji: 6.07.2022 r.

Przeczytaj również:
5 zasad bezpiecznego opalania