Jagody – dlaczego warto je jeść?
Jagody należą do owoców kojarzących się z latem i wakacjami. Jak się okazuje, spożywanie jagód wiąże się z wieloma korzyściami prozdrowotnymi. Jakie mają właściwości? Dlaczego warto je włączyć do jadłospisu? Jaka jest ich wartość odżywcza?
Jagoda, a właściwie borówka czarna czy borówka czernica (łac. Vaccinium myrtillus L.) jest rośliną należącą do rodziny wrzosowatych. Jest ona charakterystyczna dla klimatu umiarkowanego, powszechnie występuje w Europie, Ameryce Północnej czy Azji. Spotykana jest w lasach iglastych, jak i mieszanych, osiąga maksymalnie 30 cm wysokości. Owoc borówki czernicy (jagody) zaliczany jest również do surowców leczniczych.
Jagody – wartość odżywcza
Jagody należą do owoców niskokalorycznych, zawierają ok. 50 kcal w 100 g. Są one źródłem węglowodanów (ok. 9 g/100 g), małych ilości białka (ok. 0,8 g/100 g) oraz tłuszczu (ok. 0,6 g/100 g). Jagody są również źródłem błonnika pokarmowego, który występuje w ilości ok. 3,2 g w 100 g.
Jagody są również źródłem wielu witamin, obfitują zwłaszcza w witaminy z grupy B oraz witaminę C. Zawierają też składniki mineralne takie jak:
- fosfor,
- potas,
- wapń,
- miedź,
- magnez,
- żelazo,
- mangan.
Do związków bioaktywnych charakterystycznych dla borówki czernicy (jagody) należą:
- antocyjany,
- garbniki,
- flawonoidy,
- kwasy organiczne.
Jagody – właściwości
Ze względu na niską wartość energetyczną jagody są zalecane osobom chcącym zredukować masę ciała, osobom otyłym czy z nadwagą. Jagody charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym, tak więc z powodzeniem mogą stanowić element diety osób chorych na cukrzycę czy insulinooporność. Owoce wykazują również działanie antyoksydacyjne, chroniące przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych na organizm i opóźniające procesy starzenia. Działanie przeciwutleniające tych owoców wiąże się również z mniejszym ryzykiem niektórych chorób, jak na przykład choroby neurodegeneracyjne, choroby układu krążenia czy nowotwory. Wpływają one również korzystnie na układ krążenia, mogą przyczyniać się do spadku poziomu złego cholesterolu frakcji LDL. Jagodom przypisuje się też działanie antybakteryjne, dlatego zalecane są w przypadku zakażeń bakterią Helicobacter pylori. Sprawdzą się też w przypadku zakażeń pęcherza moczowego. Świeże owoce wspomagają pracę jelit i sprawdzą się w przypadku zaparć.
Wysuszony owoc działa ściągająco, zapierająco i przeciwbiegunkowo, dlatego często jest wykorzystywany w przypadku biegunek u dzieci. Surowiec wpływa pozytywnie na układ krążenia, wzmacnia ściany naczyń włosowatych i działa przeciwzapalnie. Ponadto korzystnie oddziałuje na narząd wzroku i jest zalecany w przypadku osłabienia wzroku i różnych chorób oczu takich jak zaćma, nadciśnienie śródgałkowe czy retinopatia cukrzycowa. Surowiec może być również stosowany w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła.
Jagody – wykorzystanie
Jagody najlepiej spożywać na świeżo, w sezonie. Przygotowuje się z nich również przetwory, takie jak dżemy, soki, konfitury czy nalewki. Wyciągi z czarnej borówki są też składnikiem wielu preparatów dostępnych w aptekach, zwłaszcza suplementów diety wpływających korzystnie na procesy widzenia.
Podsumowując, jagody bez wątpienia należą do naszych lokalnych superfood. Mają wiele właściwości prozdrowotnych, niską wartość energetyczną, są na ogół dobrze tolerowane oraz zaliczane do roślin leczniczych. Warto korzystać z ich dobrodziejstw, zwłaszcza gdy jest na nie sezon, czyli w miesiącach letnich.
Przeczytaj również:
Owoce jagodowe – dlaczego warto włączyć je do diety?
Źródła:
- Cieślowska B., Cieślowska P., Superfoods, czyli żywność o wysokiej wartości odżywczej, Wydawnictwo SBM, 2016
- Gryszczyńska B., Iskra M., Gryszczyńska A., Budzyń M., Aktywność przeciwutleniająca wybranych owoców jagodowych, Postępy Fitoterapii 4/2011
- Matławska I., Farmakognozja, UM Poznań, Poznań 2008
- Lamer Zarawska E., Fitoterapia i leki roślinne, PZWL, 2010
- Jarosz M., Praktyczny podręcznik dietetyki, Instytut Żywności i Żywienia, 2010
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL, 2007
- Jarosz M., Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, 2017.