Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Black Week
X - Nutricia Bebilon
X - Axobiotic
X - Inhalatory
7

Jak flora bakteryjna jelit wpływa na otyłość?

Słuchaj artykułu

Mikrobiota jelitowa, a inaczej flora bakteryjna jelit to grupa wszystkich drobnoustrojów, które znajdują się w jelitach. Co ciekawe, blisko połowa masy kałowej to mikroorganizmy, które zasadniczo dzieli się na pięć typów: Firmicutes, Bacteroidetes, Verrucomicrobia, Actinobacteria i Proteobacteria. Aż 90% stanowią dwa pierwsze z nich. Ze względu na bogactwo gatunkowe, różnorodność i metaboliczną aktywność mikroorganizmów jelitowych coraz częściej sugeruje się, że mikrobiota przewodu pokarmowego jest bezpośrednio związana zarówno ze zdrowiem gospodarza, jak i niektórymi chorobami. 

Jak flora bakteryjna jelit wpływa na otyłość?

Jakie są kluczowe funkcje mikrobioty jelitowej w ludzkim organizmie? 

  • Utrzymywanie prawidłowego funkcjonowania jelit. 
  • Ochrona przed patogenami i innymi szkodliwymi substancjami. 
  • Udział w trawieniu węglowodanów. 
  • Pobór i przemiany metaboliczne składników odżywczych. 
  • Wytwarzanie witamin z grupy B oraz witaminy K. 
  • Synteza kwasów żółciowych. 
  • Regulacja magazynowania tłuszczu w tkance tłuszczowej. 
  • Modulacja odpowiedzi immunologicznej. 
  • Stymulacja odporności wrodzonej poprzez wydzielanie immunoglobuliny A (IgA). 
  • Produkcja neurotransmiterów (serotoniny i dopaminy), które wpływają na sprawność mózgu, regulację nastroju, pamięć i proces uczenia się. 

Probiotyki wspierające florę bakteryjną jelit
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Potencjalna rola mikrobiomu jelitowego w otyłości 

Powszechnie występujące choroby cywilizacyjne, takie jak otyłość i cukrzyca typu 2 oraz zespół metaboliczny są związane z dysbiozą jelitową, czyli zaburzeniem liczebności oraz składu gatunkowego mikroorganizmów jelitowych. Dysbioza mikrobioty przewodu pokarmowego została powiązana z trzema różnymi zjawiskami, które mogą wystąpić w tym samym czasie, a mianowicie: 

  • znacznym zmniejszeniem liczebności pożytecznych mikroorganizmów jelitowych, 
  • nadmiernym wzrostem liczby bakterii chorobotwórczych, 
  • utratą ogólnej różnorodności drobnoustrojów jelitowych. 

Debata na temat znaczenia korelacji między brakiem równowagi mikrobioty jelitowej a otyłością jest jednym z najgorętszych tematów w medycynie w ostatnich latach. Sugeruje się, że flora bakteryjna jelit może potencjalnie przyczyniać się do rozwoju otyłości w wyniku: 

  • pozyskiwania energii z niestrawnych węglowodanów (np. skrobia oporna) w celu produkcji krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (dodatkowe źródło energii); 
  • procesów zapalnych o niskim stopniu nasilenia, spowodowanych przez bakteryjną translokację lipopolisacharydu (nazywanego inaczej endotoksyną lub w skrócie LPS) wskutek wzrostu przepuszczalności bariery jelitowej; 
  • oddziaływania hormonów odpowiadających za regulację uczucia głodu i sytości; 
  • modyfikacji genetycznych dokonywanych przez metabolity mikrobioty jelitowej. 

Jakie czynniki szczególnie sprzyjają wystąpieniu dysbiozy jelitowej? 

  • długotrwałe przyjmowanie niektórych leków (m.in. antybiotyków, inhibitorów pompy protonowej, niesteroidowych leków przeciwzapalnych), 
  • chroniczny stres, 
  • infekcje
  • predyspozycje genetyczne, 
  • zaburzenia snu, 
  • dieta bogata w żywność o wysokim stopniu przetworzenia (np. dania typu fast food, słone przekąski, słodycze, wyroby ciastkarskie i słodkie napoje gazowane), 
  • monotonna dieta uboga w warzywa, owoce, rośliny strączkowe, orzechy, nasiona, pestki i pełnoziarniste produkty zbożowe. 

Modyfikacja składu mikrobioty jelitowej poprzez sposób odżywiania 

Dieta jest głównym czynnikiem wpływającym na kompozycję mikroflory jelitowej przez całe życie, a zmiany w okresie dorosłości mogą w istotny sposób oddziaływać na homeostazę jelitową.  

Gdy występuje zmniejszona różnorodność diety i brak wielu niezbędnych składników odżywczych, dochodzi do rozwoju dysbiozy jelitowej, czego konsekwencją może być wystąpienie różnorakich zaburzeń zdrowotnych.  

Wykazano, że dieta obfitująca w błonnik pokarmowy (m.in. warzywa, owoce, rośliny strączkowe, pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy, nasiona, pestki, gorzkie kakao) dostarcza wielu substancji prebiotycznych, takich jak choćby inulina, oligofruktoza i fruktooligosacharydy, które zwiększają ilość pożytecznych bakterii z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium w jelitach. Z kolei dieta bogata w cukry proste, nasycone kwasy tłuszczowe oraz tłuszcze trans wpływa na zwiększenie liczebności bakterii typu Firmicutes i zmniejszenie Bacteroidetes, co według niektórych badań ma związek z otyłością. Dlatego w celu prewencji otyłości zaleca się przede wszystkim wysoki udział w diecie produktów żywnościowych naturalnie zasobnych w błonnik pokarmowy, który zwiększa liczebność i różnorodność gatunkową mikroorganizmów jelitowych oraz zmniejsza przyrost masy ciała u ludzi, niezależnie od spożycia energii. 

Czy suplementacja probiotykami może sprzyjać utracie masy ciała u osób z nadwagą i otyłością, dotkniętych chorobami metabolicznymi? 

Wyniki najświeższej metaanalizy – zbioru 20 randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych z całościowym udziałem 1411 pacjentów z nadwagą i otyłością ze współistniejącymi chorobami metabolicznymi wykazały, że kilku lub kilkunastu tygodniowa suplementacja probiotykami przyczynia się do istotnego obniżenia: 

  • wskaźnika masy ciała BMI (średnio o 0,73 kg/m2), 
  • obwodu talii (przeciętnie o 0,71 cm), 
  • obwodu bioder (średnio o 0,73 cm). 

Warto nadmienić, że stosowanie probiotyków wydaje się najbardziej skuteczne u otyłych kobiet i mężczyzn z niealkoholowym stłuszczeniowym zapaleniem wątroby oraz zespołem metabolicznym. Jednym z głównych mechanizmów zaangażowanych w zmniejszenie wskaźnika masy ciała BMI w wyniku suplementacji probiotykami jest regulacja składu mikrobioty jelitowej. Szczepy bakterii probiotycznych, które wykazują obecnie najbardziej obiecujące efekty w walce z otyłością to: 

  • Lactobacillus casei Shirota (LAB13) 
  • Lactobacillus gasseri,  
  • Lactobacillus rhamnosus,  
  • Lactobacillus plantarum
  • Bifidobacterium infantis,  
  • Bifidobacterium longum
  • Bifidobacterium breve B-3. 

Podsumowanie 

  • Otyłość sprzyja zmianie składu mikrobioty jelitowej, która może wpływać na pozyskiwanie energii z pożywienia, funkcje wydzielnicze i zawartość tkanki tłuszczowej, metabolizm węglowodanów i lipidów w wątrobie, a także może oddziaływać na aktywność określonych ośrodków w mózgu. 
  • Prozdrowotne modyfikacje stylu życia, w tym zmiana diety (na zróżnicowaną i bogatobłonnikową), zwiększenie aktywności fizycznej i poprawa snu nocnego sprzyjają korzystnym zmianom składu mikrobiomu przewodu pokarmowego u otyłych dzieci oraz dorosłych. 
  • Istnieją pewne przesłanki pozwalające sądzić, że modyfikacja mikrobiomu jelitowego wskutek stosowania suplementacji odpowiednio dobranymi szczepami bakterii probiotycznych może sprzyjać utracie tkanki tłuszczowej u pacjentów z nadwagą i otyłością ze współistniejącymi chorobami metabolicznymi.

Źródła
Zwiń
Rozwiń

Źródła:

  1. Cuevas-Sierra A, Ramos-Lopez O, Riezu-Boj JI, et al.: Diet, Gut Microbiota, and Obesity: Links with Host Genetics and Epigenetics and Potential Applications. Adv Nutr. 2019 Jan 1;10(suppl_1):S17-S30. 
  2. Abenavoli L, Scarpellini E, Colica C, et al.: Gut Microbiota and Obesity: A Role for Probiotics. Nutrients. 2019 Nov; 11(11): 2690. 
  3. Amabebe E, Robert FO, Agbalalah T, et al.: Microbial dysbiosis-induced obesity: role of gut microbiota in homoeostasis of energy metabolism. Br J Nutr. 2020 May 28;123(10):1127-1137. 
  4. Olvera-Rosales LB, Cruz-Guerrero AE, Ramírez-Moreno E, et al.:Impact of the Gut Microbiota Balance on the Health–Disease Relationship: The Importance of Consuming Probiotics and Prebiotics. Foods 2021, 10(6), 1261. 
  5. Perna S, Ilyas Z, Giacosa A, et al.: Is Probiotic Supplementation Useful for the Management of Body Weight and Other Anthropometric Measures in Adults Affected by Overweight and Obesity with Metabolic Related Diseases? A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2021 Feb; 13(2): 666. 
  6. Cho KY.: Lifestyle modifications result in alterations in the gut microbiota in obese children. BMC Microbiol. 2021 Jan 6;21(1):10.
  1. 29 grudnia 2023, 21:02
    Władysław

    Co wniesie badanie ZONULINY w kale?

    1. 5 stycznia 2024, 09:59
      mgr farm. Marta Junowicz
      mgr farm. Marta Junowicz

      Zonulina w kale to parametr stanu zapalnego jelit. Jej nieprawidłowy poziom może wskazywać na jedno ze schorzeń jelit o podłożu zapalnym. Interpretacji wyniku powinien dokonać lekarz kierujący na badanie.

  2. 11 marca 2024, 18:33
    Władysław

    Dziękuję za odpowiedź. Szanowna Pani Magister. rzadko się zdarza, aby któryś z “rodzinnych” podejmował się tego sposobu badania i leczenia. Jeśli mikrobiom jelitowy na skutek różnych czynników dosięgnie dysbioza, no to ciężko szukać pomocy w tzw. “oficjalnej służbie zdrowia”. Ja już się męczę dość długo z tą przypadłością i nie znajduję pomocy..
    A prywatnie nie stać mnie iść do nielicznych specjalistów w tej dziedzinie, którzy działają w wąskich wyspecjalizowanych gronach i w niewielu większych miastach.A badanie kalprotektyny ? No cóż…

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę