Lewatywa – kiedy ją stosować?

Lewatywa – co to jest? 

Lewatywa, inaczej nazywana wlewem doodbytniczym lub enemą, to zabieg medyczny mający na celu usunięcie z jelita grubego resztek pokarmu i zalegających w nim mas kałowych. Polega na powolnym wprowadzaniu do odbytu odpowiednio przygotowanego płynu. Ma on za zadanie zmiękczyć masy kałowe i pobudzić ruchy robaczkowe jelita. Następnie płyn ten zostaje po kilku minutach wydalony wraz z zalegającym kałem.

Prawidłowo przeprowadzona lewatywa sięga odbytnicy i esicy, często wywołuje u pacjenta dyskomfort, ale nie powinna powodować dolegliwości bólowych. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy pacjent cierpi na żylaki odbytu. Lewatywa często mylona jest z hydrokolonoterapią polegającą na oczyszczaniu jelita przy użyciu odpowiedniego sprzętu i wody wprowadzonej pod odpowiednim ciśnieniem, która dociera do całego jelita grubego, czyli od odbytnicy do zastawki krętniczo-kątniczej [1-3]. 

Lewatywa – kiedy ją stosować? 

Lewatywę powinno się przeprowadzać z odpowiednich wskazań, najlepiej po konsultacji z lekarzem. Zabieg ten stosuje się w przypadku dolegliwości ze strony układu pokarmowego, np. w sytuacji częstych i uporczywych zaparć i wzdęć. Enemę wykonuje się również przed zabiegami diagnostycznymi (np. kolonoskopią) i chirurgicznymi. W przypadku zdjęć rentgenowskich odcinka lędźwiowego oczyszczenie jelit pozwala uzyskać lepszy obraz. Lewatywę wykonuje się także przed porodem. Nie jest to zabieg obowiązkowy, ale większość kobiet decyduje się na niego, aby uniknąć sytuacji, w której podczas parcia mimowolnie zostanie wydalony również stolec. Lewatywa pozwala zachować większą higienę i komfort podczas porodu.  

Lewatywa – przeciwwskazania 

Istnieją sytuacje, kiedy lewatywa jest przeciwwskazana. Niektórych gotowych preparatów nie należy stosować u dzieci poniżej 3. roku życia oraz u kobiet w ciąży, z wyjątkiem czasu bezpośrednio przed porodem. W przypadku problemów z wypróżnianiem u tych osób można stosować dozwolone środki przeczyszczające.  

W zależności od zastosowanego preparatu, do pozostałych przeciwwskazań zaliczamy dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak:  

• niedrożność jelit,  
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego,  
• perforacja jelita,  
• krwawienie z jelita grubego,  
• nudności,  
• wymioty,  
• bóle brzucha.  

Ponadto niezalecane jest wykonywanie tego zabiegu u osób z chorobami nerek, serca, cierpiących na nadciśnienie tętnicze czy odwodnionych. Kluczowa jest także nadwrażliwość na którykolwiek ze składników wlewki [4, 5]. 

Lewatywa domowa – czy można wykonać lewatywę samodzielnie? 

Lewatywa to zabieg bezpieczny, jeśli stosujesz się do odpowiednich zasad i wykonujesz ją tylko z właściwych wskazań. W przypadku, gdy cierpisz na uporczywe zaparcia i mimo stosowania innych środków farmakologicznych, takich jak np. czopki, tabletki czy herbatki przeczyszczające oraz zmiany diety, dolegliwości nie ustępują, możesz wykonać lewatywę w warunkach domowych. W aptekach dostępne są gotowe zestawy do wykonania lewatywy i wlewki, np. z odpowiednio przygotowanymi hipertonicznymi roztworami fosforanów sodu o właściwościach osmotycznych, dzięki którym dochodzi do pobudzenia perystaltyki jelit.  

Pamiętaj, aby temperatura używanej wody miała około 36-37°C, a jej ilość nie przekraczała 1500 ml.  

Przyjmuje się, że najlepszą porą na wykonanie enemy są godziny poranne (5:00-7:00) lub wieczorne (21:00). Jeśli lewatywa wykonywana jest ze względu na zabieg czy operację – termin ustala lekarz. 

Lewatywa może prowadzić do zaburzeń elektrolitowych i powodować odwodnienie, dlatego ważne jest przyjmowanie zwiększonej ilości płynów. Wlewu nie należy wykonywać zbyt często, gdyż może prowadzić do poważnych zaburzeń pracy jelita grubego.

Przeczytaj również:
Zaparcia – przyczyny, leczenie, domowe sposoby na zaparcia