Mykoplazma. Jak można się zarazić?

Co to jest mykoplazma? 

Mykoplazma jest atypową bakterią wywołującą choroby u ludzi. Patogen atakuje głównie drogi oddechowe u dorosłych i dzieci. Jej najbardziej znany gatunek – Mycoplasma pneumoniae – powoduje aż 40% wszystkich przypadków pozaszpitalnego zapalenia płuc. Typowy przebieg zakażenia jest łagodny lub umiarkowany i nie wymaga pobytu w szpitalu. Z tego względu mykoplazmatyczne zapalenie płuc często nazywane jest walking pneumonia. Jego inna nazwa to zespół białych płuc. 

Choroba przenosi się drogą kropelkową, dlatego często do zakażeń dochodzi w skupiskach ludzkich, np. w szkole. Najczęściej chorujemy latem i jesienią.  

Infekcja nie daje objawów od razu – czasami nawet dopiero po 3 tygodniach od kontaktu z chorym. 

Mykoplazma – objawy 

Narażenie na kontakt z M. pneumoniae w populacji jest dość duże. Nie oznacza to jednak równie wysokiego ryzyka rozwinięcia objawów infekcji. Część chorujących nawet nie wie, że ją przebyła. Bakteria najczęściej atakuje układ oddechowy.  

Podczas choroby możemy doświadczyć: 

• bólu gardła,  
• gorączki,  
• kaszlu,  
• bólu głowy,  
• kataru,  
• bóli mięśniowych, 
• bólu ucha.  

Przy cięższym przebiegu może wystąpić także uczucie duszności.  

Symptomy świadczące o zakażeniu M. pneumoniae są skutkiem uszkodzenia nabłonka oddechowego. Dzieje się to za sprawą wydzielanych przez bakterie toksycznych substancji. Przyczyniają się one również do rozwoju stanu zapalnego – najczęściej zapalenia gardła. 

Nie zawsze drogi oddechowe są zajmowane infekcją.  

Przy zakażeniu M. pneumoniae mogą pojawić się takie objawy jak: 

• zapalenie stawów,  
• rumień guzowaty,  
• rumień wielopostaciowy,  
• zapalenie wątroby,  
• zapalenie trzustki,  
• choroby układu krwiotwórczego i nerwowego. 

Szczególnie narażone na pozapłucne postacie infekcji mykoplazmą są osoby z zaburzeniami odporności.  

Za objawy z innych układów i narządów prawdopodobnie odpowiada bezpośrednie szerzenie się bakterii do tych miejsc lub reakcja immunologiczna osoby zakażonej.  

Mykoplazma – jakie badania wykonać? 

Większość zakażeń M. pneumoniae pozostaje niezdiagnozowana, ponieważ w obrazie klinicznym przypomina zakażenie układu oddechowego wywoływane przez inne patogeny, włącznie z wirusami. 

Wskazaniem do diagnostyki jest przedłużająca się infekcja lub objawy z innych układów niż drogi oddechowe.  

Cechą charakterystyczną zespołu białych płuc jest nieprawidłowy obraz radiologiczny płuc przy jednoczesnym braku odchyleń w badaniu osłuchowym pacjenta za pomocą stetoskopu. 

Aby wskazać patogen odpowiedzialny za zakażenie, możemy wykonać: 

• badanie mikrobiologiczne,  
• test molekularny przy pomocy PCR, 
• badanie serologiczne oceniające poziom przeciwciał.  

Wśród wymienionych metod lekarz najczęściej zleca oznaczenie stężenia przeciwciał. Rzadko wybiera natomiast badanie mikrobiologiczne, ponieważ czas hodowli patogenu wynosi ponad dwa tygodnie. 

Mykoplazma – jak ją leczyć? 

Ponieważ mykoplazma ma inną budowę niż pozostałe bakterie, typowe leczenie przeciwbakteryjne nie jest skuteczne. Dlatego lekarz włączający antybiotykoterapię najczęściej wybierze działające wewnątrzkomórkowo makrolidy. Skracają one czas choroby i wyciszają kaszel, zmniejszając tym samym zakaźność.  Dodatkowo lekarz może zalecić leki przeciwkaszlowe, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Poprawią one ogólne złe samopoczucie towarzyszące chorobie.  

Jeśli jednak przebieg zespołu białych płuc jest ciężki, a objawom towarzyszy nasilona duszność, konieczne może być leczenie w warunkach szpitalnych.