Operacja stulejki u dziecka – na czym polega?

Objawy i rozpoznanie stulejki u dziecka 

Fizjologiczna stulejka u dziecka charakteryzuje się brakiem blizn w obrębie skóry ujścia napletka, z kolei ujście cewki moczowej uwidacznia się dopiero po odciągnięciu napletka.  

Rodzice bardzo często są zaniepokojeni obecnością tzw. balonika podczas mikcji. Jest to zjawisko jak najbardziej fizjologiczne, a wynika ono z przedostawania się moczu pod wewnętrzną warstwę błony śluzowej napletka. Napletek jest wówczas oddzielony od żołędzi, ale wciąż jeszcze niecałkowicie odprowadzalny.

Większy niepokój wzbudza podejrzenie u dziecka obecności stulejki patologicznej. Podczas dokładnego badania fizykalnego lekarz może obserwować m.in.: 

• białawy pierścień w dystalnej części prącia – pojawia się przy próbie odprowadzania napletka. Jego obecność może świadczyć o zarostowym zapaleniu żołędzi; 
• zbliznowacenia w okolicy ujścia napletka, które mogą uwidocznić ujście cewki moczowej i żołędzi bez próby odprowadzenia napletka; 
• niewynicowującą się na zewnątrz blaszkę wewnętrzną błony śluzowej napletka, czemu towarzyszy zaczerwienienie i obrzęk.  

Na czym polega operacja stulejki u dzieci? 

Postępowaniem w przypadku stulejki u dzieci jest poszerzenie pierścienia napletka, które jest możliwe dzięki plastyce skóry. Wyróżnia się plastykę skóry typu V-Y, Z, sposobem Mikulicza przez zastosowanie podłużnego cięcia pierścienia napletka i poprzeczne zszycie. W wyjątkowych sytuacjach wykonuje się częściowe lub całkowite usunięcie napletka.  

W przypadku stulejki u dzieci bardzo często wykonuje się zabieg operacyjny polegający na plastyce poszerzającej napletek, który jest mniej inwazyjny niż obrzezanie. 

Czy usunięty napletek powinien być poddawany badaniu hispatologicznemu? 

Zaleca się, by usunięty napletek lub jego część został poddany ocenie histopatologicznej, szczególnie pod kątem występowania BXO – zwężającego zapalenia żołędzi. 

BXO jest przewlekłą i zapalną chorobą skóry o niejasnej etiologii. Objawia się w postaci białych zanikowych zmian skórnych, które stopniowo obejmują napletek, żołądź, ujście zewnętrzne cewki moczowej i jej przednią część. Z kolei sam napletek jest pogrubiały, twardy i bliznowato pozaciągany. Postępująca choroba prowadzi do stopniowego zwężenia ujścia zewnętrznego cewki moczowej, co powoduje trudności w opróżnieniu pęcherza, a to skutkuje zaleganiem moczu oraz rozwojem zakażenia dróg moczowych. Choroba ta wiąże się również ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka prącia. 

Jakie obciążenia i powikłania mogą wystąpić po zabiegu operacji stulejki u dziecka? 

Zabieg operacyjny powoduje stres zarówno u dziecka, jak i rodziców. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. Podczas takiego znieczulenia dziecko nie ma możliwości wykonania gwałtownych ruchów, które wpłynęłyby negatywnie na przebieg zabiegu. 

Do powikłań pooperacyjnych, które mogą pojawić się po zabiegu, należą:  

• ból,  
• krwawienie,  
• nadmierne usunięcie napletka, które wymaga w przyszłości kolejnych operacji korygujących, 
• nawrót stulejki. 

Czy istnieją alternatywne sposoby leczenia stulejki? 

Strach rodziców i dziecka przed zabiegiem oraz ryzyko wynikające ze znieczulenia ogólnego i możliwe powikłania spowodowały, że w pierwszym rzucie można stosować leczenie nieoperacyjne.  

Na czym polega miejscowe leczenie nieoperacyjne? 

Decyzję o sposobie leczenia stulejki u dziecka podejmuje lekarz – urolog lub chirurg dziecięcy. To on ocenia realne możliwości i sposoby pielęgnacji napletka. Leczenie zachowawcze odbywa się za pomocą miejscowego zastosowania glikokortykosteroidów.  

Przy leczeniu zachowawczym dwa razy dziennie przez 4 tygodnie stosuje się maść sterydową z dodatkiem neomycyny. Maść wciera się w okolicę zwężonego napletka po wcześniejszym naciągnięciu go w kierunku podstawy prącia. Stosując leczenie zachowawcze, można dojść do całkowitego lub częściowego odprowadzenia napletka, jednak może ono także nie przynieść poprawy. Dodatkowo w przypadku częściowego odprowadzenia napletka, przy obecności tzw. zlepów, lekarz specjalista może go uwolnić w znieczuleniu miejscowym z wykorzystaniem maści znieczulającej.  

Na czym polega mechanizm działania sterydów dla poszerzenia pierścienia zwężonego napletka? 

Miejscowe leki sterydowe działają przeciwzapalnie, przez co oddziałują na metabolizm kwasu arachidowego w przypadku zapalenia. Mogą również hamować syntezę kwasu hialuronowego w fibroblastach, przez co ograniczają proliferację nabłonka, czyli jego silne rozrastanie się.  

W ogólnej ocenie leczenie zachowawcze po wcześniejszej konsultacji z lekarzem i przeprowadzeniu badania fizykalnego małego pacjenta jest dość skuteczne, bezpieczne i pozbawione powikłań.

Przeczytaj również:
Stulejka u dorosłych – czy jest powodem do niepokoju?