Podwyższone monocyty – o czym to świadczy i jakie są normy?

Czym są monocyty?

Monocyty należą do białych krwinek – leukocytów. Są to również największe komórki krwi obwodowej, które powstają w szpiku kostnym i śledzionie. Monocyty krążące we krwi są pochodzenia szpikowego, a w krwiobiegu pozostają przez okres od 8 do 72 godzin. Część z nich pozostaje w przyleganiu do wewnętrznej warstwy nabłonka wyściełającego naczynia. Z krwi komórki te przedostają się do tkanek, gdzie ulegają przekształceniu w makrofagi [1-2].

Monocyty i makrofagi pełnią w organizmie istotne funkcje głównie w kontekście reakcji odpornościowych, do których należą: 

• udział w reakcjach przeciw patogenom – bakteriom, pasożytom, grzybom i wirusom; 
• udział w eliminowaniu uszkodzonych komórek i tkanek; 
• udział w produkcji czynników wzrostu; 
• regulacja czynności komórek tkanki łącznej; 
• regulacja produkcji białek odpornościowych (immunoglobulin); 
• udział w procesach angiogenezy, czyli naczyniotworzenia [2]. 

Jakie jest prawidłowe stężenie monocytów i jak się je ocenia? 

Ocena ilości i odsetka monocytów jest elementem oceny morfologii krwi obwodowej. Badanie wykonuje się w próbce krwi pobranej na czczo, optymalnie 12 godzin od ostatniego posiłku, najlepiej w godzinach porannych. Przed badaniem można wypić niewielką ilość wody. Dzień przed pobraniem materiału należy powstrzymać się od spożywania napojów alkoholowych, a także nie podejmować intensywnego wysiłku fizycznego. Zarówno spożycie posiłku, wysiłek fizyczny, jak i spożycie alkoholu mogą wpływać na wynik badania, zwłaszcza w kontekście oznaczenia białych krwinek. 

W warunkach prawidłowych stężenie monocytów we krwi obwodowej wynosi 200-800 na mikrolitr, co stanowi 4-8% ogólnej liczby białych krwinek (leukocytów) [3]. Gdy stężenie monocytów przekracza tę wartość, mówimy o monocytozie. 

Ważna jest metoda oceniania morfologii krwi obwodowej – w przypadku metod automatycznych możliwe jest uzyskanie wyników fałszywie zawyżonych. Największą wiarygodnością odznacza się badanie rozmazu krwi obwodowej metodą ręczną pod mikroskopem, jednak wymaga ono dużego doświadczenia osoby badającej. 

Przyczyny zwiększenia stężenia monocytów we krwi 

Do podwyższenia ilości monocytów we krwi obwodowej, czyli monocytozy, może dojść w przebiegu szeregu schorzeń i patologii. Są to zarówno choroby łagodne, samoograniczające, jak i przewlekłe, a niekiedy nawet ciężkie, zagrażające życiu. Wynik badania zawsze powinien ocenić lekarz w zestawieniu z wynikami badań dodatkowych oraz objawami podmiotowymi i przedmiotowymi występującymi u pacjenta. 

Do możliwych przyczyn monocytozy należą: 

• infekcje; 
• okres zdrowienia po przebytym ostrym zakażeniu; 
• choroby zapalne i autoimmunologiczne, w tym m.in. układowe choroby tkanki łącznej czy nieswoiste zapalenia jelit; 
• choroby wątroby; 
• ciąża; 
• uszkodzenia tkanek, np. zawał mięśnia sercowego; 
• nowotwory hematologiczne, np. białaczki, chłoniaki; 
• nowotwory lite, narządowe; 
• stan po usunięciu śledziony; 
• stan po przebytej chemioterapii lub radioterapii – faza regeneracji szpiku kostnego; 
• stosowanie niektórych leków, np. glikokortykosteroidów; 
• inne [3]. 

Monocytoza, czyli zwiększenie stężenia monocytów we krwi obwodowej może występować w przebiegu wielu patologii. Najczęściej jej przyczyny są przejściowe i związane np. z obecną lub niedawno przebytą infekcją. W części przypadków monocytoza może jednak być wynikiem toczącego się w organizmie przewlekłego procesu zapalnego lub nawet choroby nowotworowej. Szczególnie przedłużające się podwyższenie stężenia tych komórek krwi wymaga kontroli lekarskiej i oceny wskazań do pogłębienia diagnostyki. 

Wynik badania morfologii krwi obwodowej należy każdorazowo skonsultować z lekarzem, który ustali dalsze postępowanie.

Przeczytaj również:
Jakie podstawowe badania krwi wykonuje się na czczo?