Psychofarmakoterapia – czym jest?

Psychofarmakoterapia – czym jest? 

Psychofarmakoterapia to jedna z metod leczenia zaburzeń psychicznych, która polega na podawaniu pacjentowi odpowiednich dawek leków psychotropowych w celu zniwelowania lub zmniejszenia objawów zaburzenia. W zależności od rodzaju zaburzenia podaje się odpowiednie leki, a sposób ich dawkowania może różnić się nawet u osób cierpiących na to samo zaburzenie. 

Różnice w dawkowaniu mogą być spowodowane: 

• odmiennym stopniem nasilenia objawów; 
• występowaniem zaburzeń współistniejących (np. u jednej osoby występuje ADHD i ChAD, dlatego nie podaje się leków na ADHD – czasem wcale lub w standardowej dawce z uwagi na ryzyko wystąpienia epizodu maniakalnego); 
• przeciwwskazaniami zdrowotnymi do stosowania danego leku (np. ryzyko uszkodzenia nerek lub wątroby u osób z chorobami tych narządów); 
• fazą zaburzenia i jego przewlekłością (inny wachlarz środków może być stosowany w przypadku przebiegu zaburzenia z dużą liczbą nawrotów lub przewlekłością i inne leki mogą być użyte w przypadku różnych faz np. dwie osoby z ChAD będą otrzymywać odmienne leki, kiedy jedna z nich jest w fazie depresji, a druga w fazie manii); 
• różnicami indywidualnymi (np. ktoś nie reaguje na lek, który u innej osoby z tym samym zaburzeniem prowadzi do poprawy, u jednej z osób występują objawy niepożądane, ktoś inny jest uczulony na składnik leku i przez to nie może go stosować itp.). 

Celem psychofarmakoterapii jest nie tylko zmniejszenie stopnia nasilenia objawów zaburzenia i jego wyleczenie, lecz również zapobieganie nawrotom zaburzenia. W tym przypadku leki podawane są nawet w czasie remisji zaburzenia, kiedy nie można zaobserwować żadnych objawów, i mają na celu utrzymanie takiego stanu pacjenta. Ma to miejsce w przypadku takich zaburzeń jak np. schizofrenia, ChAD. 

Grupy leków najczęściej wykorzystywane w psychofarmakoterapii 

Środki psychotropowe, które znajdują zastosowanie w leczeniu zaburzeń psychicznych to najczęściej: 

• leki neuroleptyczne (przeciwpsychotyczne) – stosowane przede wszystkim w leczeniu zaburzeń psychicznych, np. schizofrenii, w których przebiegu pojawiają się objawy pozytywne, takie jak urojenia i halucynacje; 
• antydepresanty – stanowią środek leczenia zaburzeń nastroju i są również pomocne w leczeniu np. zaburzeń lękowych i PTSD (zespół stresu pourazowego); 
• leki przeciwlękowe – zmniejszają lęk i napięcie emocjonalne. Są używane jako środki leczenia zaburzeń lękowych, PTSD oraz innych zaburzeń psychicznych. Ze względu na swoje działanie wyciszające i nasenne mogą być także stosowane w przypadku zaburzeń snu; 
• leki normotymiczne – znajdują zastosowanie w przypadku leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD). Są to tzw. stabilizatory nastroju mające za zadanie zapobiegać nawrotom zaburzenia i zaostrzeniu się objawów; 
• leki nootropowe – poprawiają funkcjonowanie poznawcze (pamięć, koncentrację, kreatywność). Stosowane są przede wszystkim w przypadku takich zaburzeń jak: ADHD, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona;  
• leki nasenne – są używane w leczeniu zaburzeń snu, jednak należy być ostrożnym, gdyż w przypadku długotrwałego zażywania mogą prowadzić do rozwoju uzależnienia. 

Przeczytaj również:
Pierwszy epizod psychozy – rozpoznanie, przyczyny, reakcja otoczenia
Spektrum objawów lękowych w schizofrenii