Stan podgorączkowy u dziecka. Jak sobie z nim radzić?

Czym jest stan podgorączkowy? 

Stan podgorączkowy to stan pośredni między prawidłową temperaturą ciała a gorączką, jednak już samo zdefiniowanie prawidłowej temperatury może być problematyczne.

Temperatura zależy od wielu czynników:

• miejsca pomiaru, np. w odbycie jest to średnio 37°C, a pod pachą 36,4°C;
• pory dnia – najniższą temperaturę obserwuje się w godzinach 2.00-6.00, a najwyższą między 17.00 a 19.00; dobowa zmienność temperatury może wynosić od 0,5°C do nawet 1°C; 
• wieku – temperatura ciała u małych dzieci jest bardziej chwiejna ze względu na doskonalenie mechanizmów termoregulacji; młodsze dzieci mają na ogół nieco wyższą temperaturę niż dzieci starsze i dorośli; 
• innych czynników, takich jak aktywność fizyczna, stan emocjonalny dziecka. 

Ogólnie przyjmujemy, że średnia prawidłowa temperatura mierzona na powierzchni ciała wynosi 37°C. Gorączką określamy natomiast zwykle temperaturę wyższą niż 38°C albo wzrost temperatury ciała o 1°C lub więcej powyżej średniej prawidłowej dla danego miejsca pomiaru.

Temperaturę od 37,1 do 38°C uznajemy najczęściej za stan podgorączkowy.  

Po zakupie termometru kilkukrotnie zmierz temperaturę u zdrowego dziecka w różnych porach dnia. Dzięki temu łatwiej będzie Ci określić jej wzrost. Pamiętaj również o prawidłowej technice pomiaru. Znajdziesz ją w instrukcji obsługi termometru.

Stan podgorączkowy u dziecka – przyczyny 

Podwyższona temperatura ciała u dziecka może wystąpić wskutek: 

• infekcji – u dzieci z podwyższoną temperaturą zawsze powinniśmy podejrzewać chorobę; zwykle zakażenia wirusowe górnych dróg oddechowych dają niższy wzrost temperatury w porównaniu z infekcjami bakteryjnymi; 
• reakcji zapalnych niewywołanych przez drobnoustroje, m.in. w przebiegu chorób autoimmunologicznych, alergicznych czy hormonalnych; 
• odwodnienia, przegrzania, intensywnego wysiłku fizycznego i stanów emocjonalnych; 
• reakcji polekowej i poszczepiennej. 

Stan podgorączkowy u dziecka – kiedy podać leki? 

Wzrost temperatury ciała pod postacią stanu podgorączkowego lub gorączki to jeden z podstawowych mechanizmów obronnych organizmu. Dzięki niemu sprawniej walczy z wirusami, bakteriami, grzybami czy pasożytami. Nie musisz zatem zbijać niewielkiej temperatury zaraz po tym, jak zaobserwujesz ją u dziecka.

Jeśli poza podwyższoną temperaturą maluch źle się czuje, coś go boli i jest osłabiony, możesz podać mu lek przeciwbólowy. Dzięki temu zmniejszysz dyskomfort i niepokój u dziecka. Przy podwyższonej temperaturze musisz również obserwować dziecko, ponieważ może ona świadczyć o rozpoczynającej się poważniejszej chorobie.

Na gorączkę u dziecka możesz zastosować paracetamol lub ibuprofen.

Wzrost temperatury zwiększa także utratę wody z organizmu. Zadbaj o prawidłowe nawodnienie dziecka, np. częstsze karmienie piersią w przypadku niemowląt czy podawanie lekko schłodzonych napojów starszym dzieciom.

Stan podgorączkowy u dziecka bez innych objawów 

Chwilowe skoki temperatury u dziecka mogą wynikać z intensywnego wysiłku, płaczu czy zwykłego przegrzania. Czasem stan podgorączkowy (i gorączka) może być jedynym objawem toczącej się u dziecka choroby.  

Jedną z przyczyn gorączki, którą należy brać pod uwagę szczególnie u noworodków i niemowląt do 3. miesiąca życia, jest bakteryjne zakażenie układu moczowego. Aby je rozpoznać, konieczne jest wykonanie badania moczu. Dolegliwość ta wymaga zastosowania antybiotykoterapii.

Utrzymujący się stan podgorączkowy u dziecka może wynikać również z poważnych przewlekłych chorób. Skonsultuj się z pediatrą, aby je wykluczyć.

Stan podgorączkowy u dziecka – kiedy do lekarza? 

Wzrost temperatury ciała dziecka zawsze wymaga obserwacji. Im młodsze dziecko, tym większą uwagę musisz na to zwrócić.

U dzieci do 3. miesiąca życia każdy przypadek gorączki wymaga kontaktu z lekarzem.

Konsultacja lekarska jest wskazana również wtedy, gdy stanowi podgorączkowemu towarzyszą takie objawy jak:

• złe samopoczucie,
• zmiana sposobu oddychania,
• wybroczyny na skórze (mogą zwiastować sepsę meningokokową),
• uporczywe wymioty lub biegunka.

Do lekarza trzeba wybrać się także, gdy stan podgorączkowy wystąpi u dziecka z chorobą przewlekłą (np. mukowiscydozą czy deficytami odporności). Stan podgorączkowy utrzymujący się dłużej niż kilka dni, szczególnie bez innych objawów infekcji, również stanowi wskazanie do pogłębionej diagnostyki.  

Stan podgorączkowy zwykle nie wymaga podawania leków i kontaktu z lekarzem, a jedynie obserwacji. Jeśli jednak dołączą do niego inne niepokojące objawy lub podwyższona temperatura będzie się utrzymywać, skonsultuj się z pediatrą.

Przeczytaj również:
Gorączka u dziecka. Co może oznaczać?