Sylwester. Jak zadbać o komfort zwierzaka?
Sylwestrowa noc większości osób kojarzy się z szampańską zabawą i pokazami fajerwerków. Jednak nie dla wszystkich ta noc jest tak piękna. Zwierzęta często przeżywają wtedy swój najgorszy czas w roku. Jak przygotować je na to przeżycie i jak radzić sobie ze stresem u zwierząt?
Stres wywołany hałasem
Przygotowując się do zabawy sylwestrowej, nie zapominajmy o naszych pupilach. Huk niespodziewanych wybuchów i zapach spalenizny może być dla nich niezrozumiały i stać się powodem do paniki i przeraźliwego strachu. Jak wiadomo, stres u zwierząt może mieć różne przyczyny, natomiast jednym z najsilniejszych bodźców jest właśnie hałas. Słuch zwierząt jest dużo czulszy niż ludzki. W przypadku psów słyszalny odgłos wybuchu petardy może być nawet 3-4 razy intensywniejszy niż w przypadku człowieka. Jeszcze silniejsze wrażenia mogą odbierać koty, a to za sprawą zakresu częstotliwości słyszalnego dźwięku, który jest zdecydowanie szerszy niż u człowieka.
Bodźce dźwiękowe odbierane przez zwierzęta są dużo silniejsze niż te, które rejestrują ludzie.
Ataki paniki mogą wyglądać różnie. Zwierzę może w popłochu szukać ciasnego, ciemnego, bezpiecznego schronienia. Inne mogą reagować agresją i rozdrażnieniem czy też paniką i ucieczką z domu. Podczas sylwestrowej nocy gubi się najwięcej zwierząt. Wystąpić mogą również problemy z trzymaniem moczu czy strach przed wyjściem na spacer przez kilka kolejnych dni.
Jak się przygotować?
- Nie kupuj fajerwerków i petard. Zachęcaj też do tego rodzinę i znajomych.
- Już na kilka dni wcześniej zacznij oswajać zwierzę z odgłosami, które będą towarzyszyć mu tej krytycznej nocy. Spróbuj skojarzyć je z pozytywnymi doznaniami zabawy. Możesz np. podczas zabawy puszczać w tle odgłosy sylwestrowej nocy: na początku bardzo cicho i w miarę postępów coraz głośniej. Jest to tzw. desensytyzacja, czyli sposób polecany przez behawiorystów. Ważnym aspektem tej metody jest nagradzanie pupila, kiedy ten nie reaguje bojaźliwie.
- Przygotuj dla zwierzęcia spokojny kąt w domu, gdzie będzie czuł się bezpiecznie. Możesz ułożyć tam zabawki zwierzaka.
- Schowaj potencjalnie niebezpieczne przedmioty.
Jak złagodzić stres u zwierzęcia?
- Zachowaj spokój. Zwierzęta bardzo łatwo wyczuwają nasze emocje. Jeśli sami będziemy poddenerwowani, z pewnością przeniesie się to na naszego pupila.
- Nie krzycz na zwierzę. Okaż mu zrozumienie i wsparcie. Dokładanie zwierzęciu kolejnego stresu związanego z podniesionym tonem głosu na pewno nie przyniesie oczekiwanych rezultatów.
- Nie zostawiaj zwierzęcia samego w domu. Twoja obecność może okazać się konieczna podczas ataku paniki.
- Około godz. 20 zabierz psa na dłuższy spacer. Zwierzę załatwi swoje potrzeby fizjologiczne i nie będzie konieczności wychodzenia w okolicy północy, gdy bodźce będą najdotkliwsze.
- Zamknij okna i zasłoń zasłony. Ograniczy to kontakt z nieprzyjemnymi odczuciami płynącymi z zewnątrz.
- Włącz spokojną, relaksującą muzykę. Zniweluje to nieco odgłosy płynące zza okna i pozwoli uspokoić się zwierzęciu.
- Bądź blisko zwierzęcia. Będziesz w stanie szybko zainterweniować, gdyby zwierzę potrzebowało pomocy.
- Odwracaj uwagę pupila zabawą. Nie ma lepszego sposobu, aby pozbyć się stresu u zwierzęcia.
- Zaproś znajomych z ich zwierzętami. Zwierzaki zajmą się zabawą i lepiej zniosą tę noc, a przy okazji i my będziemy dobrze się bawić.
Preparaty uspokajające dla zwierząt
Według badań najlepsze efekty daje połączenie behawioralnej desensytyzacji z farmakoterapią. Do preparatów, które ułatwią zwierzęciu zniesienie odgłosów sylwestrowej zabawy, możemy zaliczyć:
- feromony,
- olejki eteryczne,
- suplementy diety dla zwierząt,
- leki weterynaryjne,
- ludzkie leki psychotropowe.
Feromony to lotne związki chemiczne wydzielane przez specjalne gruczoły. Dostępne są w postaci kropli, dyfuzorów i sprayów. Można stosować je samodzielnie, ale świetnie sprawdzają się jako uzupełnienie farmakoterapii.
Olejki eteryczne mogą z kolei maskować zapach spalenizny, który jest silnym czynnikiem stresogennym dla zwierząt. Przyczynią się do poprawy nastroju naszych zwierząt, a dla nas mogą być bardzo przyjemnym akcentem tego wieczoru.
Zwierzęce suplementy diety często zawierają ziołowe wyciągi (melisę, rumianek, kozłek lekarski, hibiskus), aminokwasy, (tryptofan, lizyna, tauryna, teanina, kwas gamma-aminomasłowy) lub witaminy z grupy B, które korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego. Tego typu preparaty dostępne są w postaciach dedykowanych.
Suplementy diety dla zwierząt mogą również zawierać:
- głóg,
- męczennicę cielistą,
- chmiel,
- miłorząb japoński,
- dziurawiec,
- pozłotkę kalifornijską,
- olej konopny,
- pieprz metystynowy (kava-kava).
W przypadku leków, które można zastosować u zwierząt wymienia się głównie benzodiazepiny, takie jak: diazepam, klonazepam, alprazolam. Działają one uspokajająco, przeciwlękowo, nasennie i miorelaksująco. Substancje te występują zarówno w preparatach zwierzęcych, jak i lekach dla ludzi.
Przed podaniem leków zwierzęciu bezwzględnie należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Nie należy na własną rękę podawać leków zwierzęciu ani modyfikować dawek zalecanych przez weterynarza.
Jeśli w trakcie zabawy spotkasz zagubione zwierzę…
…pamiętaj przede wszystkim o własnym bezpieczeństwie! Spanikowane zwierzę może być dla nas niebezpieczne. Jeśli bliższy kontakt ze zwierzęciem jest możliwy bez jego agresji, nie pozostawiajmy go na pastwę losu. Sprawdźmy, czy zwierzę ma obrożę i ewentualne dane teleadresowe właściciela, aby się z nim skontaktować. Jeśli zwierzę nie pozwala się do siebie zbliżyć, spróbujmy wezwać odpowiednie służby, one zajmą się zagubionym zwierzęciem i pozwolą mu bezpiecznie wrócić do domu.
Sylwestrowa noc to zazwyczaj dla nas wspaniałe przeżycie. Nie zapominajmy jednak w tym czasie o naszych pupilach. Przygotujmy się odpowiednio na stres, a w razie konieczności podajmy im odpowiednie leki. Niech dla naszych ulubieńców będzie to równie przyjemna noc!
Przeczytaj również:
Leki dla zwierząt w aptece – jakie leki z apteki można zastosować u psów i kotów?
- Heffner R. S., Heffner H. E., Hearing range of the domestic cat, Hearing Research 1985; 19: 85-88.
- Heffner H. E., Hearing in large and small dogs: Absolute thresholds and size of the tympanic membrane, Behavioral Neuroscience 1983; 97: 310-318.
- Hargrave C., Firework fears and phobias in companion animals – why do we let owners take the one in two chance?, The Veterinary Nurse 2018; 9: 392-392.
- Riemer S., Effectiveness of treatments for firework fears in dogs 2019; 663294.
- https://cowsierscipiszczy.pl/leki-uspokajajace-dla-psa/.