Taumatyna. Słodzik, który wyleczy H. pylori?

Czym jest taumatyna?

Taumatyna to naturalny słodzik pochodzący z owoców Thaumatococcus daniellii (katemfe), rośliny rosnącej w Zachodniej i Środkowej Afryce. Mieszkańcy tych rejonów od wieków stosują taumatynę do słodzenia napojów i potraw, co potwierdzają ustne przekazy.

Taumatyna to substancja nawet 3000 razy słodsza od cukru (sacharozy), dzięki czemu można ją stosować w niewielkiej ilości. Słodki smak uwalnia się stopniowo, a następnie pojawia się posmak przypominający lukrecję. Dużą zaletę stanowi fakt, że słodzik ten nie pozostawia metalicznego posmaku, który jest charakterystyczny np. dla ksylitolu.

Taumatyna jest uważana za bezpieczną. W badaniach na zwierzętach nie wykazano skutków ubocznych ani negatywnego wpływu na płód.

Słodycz, która leczy

Badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Technicznym w Monachium wykazało, że podczas trawienia słodkiej taumatyny w żołądku powstają gorzkie peptydy mogące stymulować wydzielanie kwasu żołądkowego. To z kolei może wpływać na redukcję reakcji zapalnych.

Zespół pod kierownictwem Veroniki Somozy wykazał już wcześniej, że niektóre substancje (np. białka mleka) oddziałują z receptorami gorzkiego smaku komórek żołądka i stymulują produkcję kwasu. Wykorzystując m.in. badania na świniach, badacze zidentyfikowali trzy peptydy wytwarzane podczas trawienia taumatyny w żołądku.

W środowisku testowym zespół zbadał następnie, w jaki sposób komórki żołądka reagują na białka bakterii Helicobacter pylori, mogące powodować raka żołądka. Bakterie te potrafią przetrwać nawet w ekstremalnie kwaśnym środowisku – na przestrzeni czasu H. pylori „zyskały umiejętność” omijania naszego układu odpornościowego, aby móc osiedlić się w błonie śluzowej żołądka.

„Poprzez dodanie peptydów o gorzkim smaku udało nam się zmniejszyć uwalnianie prozapalnej interleukiny z komórek żołądka nawet o 89,7%” mówi badacz Phil Richter.

Chociaż potrzeba jeszcze wielu badań klinicznych w tym zakresie, badacze są zgodni – taumatyna, poprzez potencjalnie przeciwzapalne właściwości, może być niezwykle korzystna dla zdrowia.

Taumatyna w codziennym życiu

Skomplikowane badania naukowców mogą nasuwać wniosek, że odtworzenie terapeutycznych efektów w warunkach domowych jest nierealne. Tymczasem badacze podkreślają, że stężenia peptydów użyte w badaniach odpowiadają ilości słodzika, którą możemy spożyć w normalnych warunkach.

Osoby chorujące na cukrzycę i/lub pilnujące kaloryczności posiłków, z pewnością ucieszy też fakt, że taumatyna nie podnosi poziomu cukru we krwi i ma zerowy indeks glikemiczny. Wciąż jest to jednak słodzik, który może powodować uzależnienie od słodkiego smaku, dlatego trzeba stosować ją z umiarem.

Substancja ta ma również niezwykłe zdolności do modyfikowania smaku. Maskuje smaki gorzki, kwaśny i pikantny, a wzmacnia np. aromat miętowy. W związku z tym jest używana w produkcji różnego rodzaju produktów spożywczych, np. napojów i słodyczy. Dzięki odporności na wysokie temperatury taumatynę można dodawać również do ciast.

W przeciwieństwie do sacharozy taumatyna nie powoduje próchnicy zębów.

Taumatyna – efekty uboczne

Czy taumatyna ma jakieś wady? Można tu wskazać na większe koszty w porównaniu do innych słodzików na skutek ograniczonej skali produkcji. Jest ona jednak znacznie słodsza, więc wykorzystujemy mniejszą jej ilość do osiągnięcia tego samego poziomu słodkości.

Niektóre źródła informują, że u osób nietolerujących białek taumatyna może powodować problemy trawienne, a osoby uczulone na jabłka i kiwi mogą mieć również podobne objawy po spożyciu tego słodzika. Jednak nie mamy jak dotąd jednoznacznych danych na ten temat.

Pewne kontrowersje budzi również fakt bezpieczeństwa przy długotrwałym stosowaniu taumatyny. Niejasności wynikają z niedostatecznej liczby badań nad słodzikiem. Jak w przypadku każdej substancji, warto być ostrożnym.