Uczulenie na twarzy. Jakie mogą być przyczyny?
Uczulenie na twarzy może być objawem zarówno uogólnionej reakcji alergicznej, jak i tej wynikającej z kontaktu z alergenem. Czynnikiem powodującym reakcję nadwrażliwości mogą być kosmetyki, leki czy ekspozycja na promienie słoneczne. Co jeszcze może powodować uczulenie na twarzy?
Jak objawia się uczulenie na twarzy?
Po kontakcie z alergenem może wystąpić reakcja alergiczna typu natychmiastowego lub opóźnionego. Podczas reakcji natychmiastowej na skórze pojawia się obrzęk, pokrzywka, świąd, zaczerwienienie lub wyprysk. Dodatkowo może wystąpić skurcz oskrzeli, a nawet wstrząs anafilaktyczny.
Podczas reakcji opóźnionej, po kilkudziesięciu godzinach od reakcji z alergenem, pojawia się wyprysk kontaktowy. Charakteryzuje się on powstawaniem obrzęku, rumienia i pęcherzy. Może wystąpić także złuszczanie się naskórka, pękanie skóry i pogrubienie skóry.
Alergia na kosmetyki
Coraz częściej obserwuje się reakcję alergiczną na składniki kosmetyków. Uczulać mogą preparaty do pielęgnacji skóry czy kosmetyki do makijażu, np. tusz do rzęs czy puder. Najczęściej uczulają składniki konserwujące. Często znajdują się one również w chemii gospodarczej.
Czasem kosmetyki zawierają w składzie olejki eteryczne i one również mogą być przyczyną reakcji alergicznej.
Alergia na promienie słoneczne
Odczyn alergiczny po opalaniu zaliczany jest do fotodermatoz egzogennych. Oznacza to, że oprócz działania promieniowania słonecznego musi też pojawić się inny czynnik zewnętrzny. Może być to zastosowanie określonego kosmetyku, zażycie konkretnego leku lub preparatu roślinnego. Czynniki te w połączeniu ze słońcem powodują powstawanie wyprysków fotoalergicznych lub fototoksycznych. Dlatego też pojawiają się głównie na odsłoniętych częściach ciała, tzn. na twarzy, szyi, karku czy dekolcie.
Reakcja fotoalergiczna objawia się poprzez zaczerwienienie skóry oraz pojawienie się grudek lub pęcherzy. Natomiast fototoksyczna objawia się rozwojem ostrej reakcji zapalnej. Klinicznie przypomina poparzenie słoneczne – pojawia się rumień, obrzęk i rozległe pęcherze. Objawy nadwrażliwości mogą pojawić się nawet po kilkudziesięciu godzinach od ekspozycji na słońce.
Reakcje fotoalergiczne mogą powodować leki:
- przeciwbakteryjne: azytromycyna, doksycyklina, kotrymoksazol, tetracyklina, ciprofloksacyna, nitrofurantoina;
- przeciwgrzybicze: gryzeofulwina, ketokonazol, terbinafina, itrakonazol;
- na zakażenia pasożytnicze: chlorochina, chinina, chinidyna;
- przeciwbólowe: ibuprofen, diklofenak, naproksen, piroksykam, indometacyna, ketoprofen;
- na cukrzycę: metformina, glipizyd;
- na nadciśnienie i krążeniowe: amilorid, atenolol, bisoprolol, diltiazem, enalapryl, amiodaron, kaptopril;
- psychotropowe i uspokajające: amitryptylina, haloperydol, promazyna, prometazyna, doksepina, karbamazepina;
- na alergię: cetyryzyna, astemizol, premetazyna, loratadyna.
Działanie fotoalergiczne mogą wykazywać również niektóre składniki kosmetyków (w tym filtrów przeciwsłonecznych). Także spożywanie niektórych roślin i ich składników, np. wyciągu z dziurawca lub czosnku, może doprowadzić do wystąpienia fotodermatoz. Często również składniki perfum mogą doprowadzić do powstawania reakcji uczuleniowej na słońce.
Alergia na metale
Uczulenie na twarzy może pojawiać się także przez występowanie alergii na niektóre metale. Reakcję nadwrażliwości powodują gównie nikiel, chrom i kobalt. Metale te mogą znajdować się zarówno w noszonej biżuterii, jak i np. w oprawkach okularów.
Najczęściej powodują powstawanie wyprysku kontaktowego, rzadziej natomiast powstawanie reakcji uogólnionej. Ten typ alergii częściej jest diagnozowany u kobiet niż u mężczyzn.
Alergia pokarmowa i wziewna
Substancje uczulające mogą znajdować się w pokarmie lub we wdychanym powietrzu (np. w pyłkach roślin lub roztoczach kurzu domowego). Także niektóre leki lub substancje chemiczne mogą powodować reakcje nadreaktywności organizmu.
Jednym z objawów wystąpienia alergii może być pojawienie się uczulenia na twarzy – zaczerwienienia, wyprysków lub obrzęku.
Diagnostyka alergii
Lekarz może zlecić Ci wykonanie specjalistycznych badań mających na celu określenie i wykrycie substancji wywołującej uczulenie. Najczęściej w tym celu wykonuje się testy płatkowe na skórze lub bada się krew, aby wykryć konkretny czynnik alergizujący. Dzięki temu wiadomo, jakiego alergenu unikać oraz jakie leczenie można zastosować.
Leczenie alergii
Aby uniknąć wystąpienia uczulenia na twarzy, unikaj czynnika powodującego alergię. Jeśli uczulenie występuje u Ciebie po zastosowaniu danego kosmetyku, odstaw go i zamień na inny, najlepiej oznaczony jako hipoalergiczny. W przypadku fotodermatoz stosuj sprawdzone, nieuczulające kremy z filtrem przeciwsłonecznym.
W przypadku alergii na metale zrezygnuj z zawierającej je biżuterii lub zmień oprawki okularowe.
W przypadku alergii możesz zastosować leki przeciwhistaminowe działające ogólnie. Czasem również zastosowanie znajdują glikokortykosteroidy wykorzystywane miejscowo lub doustnie. Zadbaj też o odpowiednie nawilżenie i natłuszczenie skóry.
Przeczytaj również:
Uczulenie na nikiel – przyczyny, objawy i leczenie
- Kieć-Świerczyńska M., Kręcisz B., Świerczyńska-Machura D., Uczulenie kontaktowe na środki konserwujące zawarte w kosmetykach, Medycyna Pracy 2006; 57 (3): 245-249.
- Nowicka D., Dermatologia. Podręcznik dla studentów kosmetologii, Wydawnictwo medyczne Górnicki, Wrocław 2007.
- Śpiewak R., Wyprysk fotoalergiczny i fototoksyczny, Alergoprofil 2009; 5 (2): 2-7.
- Śpiewak R., Wyprysk i alergia pokarmowa – czy istnieje związek przyczynowo-skutkowy?, Przegląd Lekarski 2013; 70 (12).
- Wojciechowska M., Kołodziejczyk J., Gocki J. i wsp., Nadwrażliwość na nikiel, Alergia Astma Immunologia 2008; 13 (3): 136-140.
- Obtułowicz K., Alergologia, PZWL, Warszawa 2016.
bardzo przydatne, akurat mi to sie zdarzyło
Cieszymy się, że artykuł okazał się pomocny 🙂