USG piersi. Jak często je wykonywać?
USG to metoda diagnostyczna wykorzystywana między innymi w profilaktyce nowotworów piersi. Jak często powinnaś badać piersi? Jak wygląda badanie?
Czy USG jest bezpieczne?
USG jest całkowicie bezpieczne i nieinwazyjne. Można je wykonywać również u kobiet w ciąży i karmiących piersią.
USG jest badaniem, które wykonujemy w pierwszej kolejności w diagnostyce chorób sutka. Nie rozstrzyga ono jednak, czy podejrzana zmiana oznacza raka piersi, ponieważ w USG nie są widoczne mikrozwapnienia charakterystyczne dla tej choroby. Dokładniejszym badaniem jest mammografia, a alternatywnym lub uzupełniającym – rezonans magnetyczny.
Jakie są wskazania do badania USG piersi?
USG piersi jest jednym z badań przesiewowych wykonywanych profilaktycznie nawet u kobiet bez żadnych dolegliwości i objawów chorobowych.
Wśród wskazań do jego wykonania znajdują się:
- ból gruczołów piersiowych,
- wyczuwalne palpacyjnie guzki lub zgrubienia,
- wyciek z brodawek sutkowych,
- różnice w wyglądzie piersi,
- obrzęki i zaczerwienienie skóry,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- zmiany nowotworowe występujące w rodzinie.
Jak często wykonywać profilaktycznie USG piersi?
Wykrycie nowotworu w początkowym stadium rozwoju daje szanse na całkowite wyleczenie, dlatego tak ważna jest profilaktyka.
Jeśli jesteś między 20. a 30. rokiem życia, powinnaś wykonywać USG piersi średnio co 2 lata. Po ukończeniu 30. roku życia wykonuj to badanie co roku. Oprócz tego badaj samodzielnie piersi raz w miesiącu.
Istnieje również kilka czynników ryzyka, które mogą wpłynąć na częstsze wykonywanie badań.
Należą do nich m.in.:
- wiek,
- występowanie raka piersi w rodzinie,
- długotrwale stosowane terapie hormonalne,
- stwierdzone mutacje genów BRCA-1 i BRCA-2.
Jak się przygotować do USG piersi?
Badanie USG piersi nie wymaga specjalnego przygotowania. Możesz wykonać je o każdej porze. Najlepiej jednak zgłosić się na nie w pierwszej połowie cyklu.
Udając się na USG piersi, zabierz ze sobą wyniki poprzednich badań (jeżeli takie zostały już wykonane).
Lekarz radiolog zapyta Cię o:
- przebyte choroby,
- zabiegi w obrębie tkanki piersi,
- przyjmowane leki (w tym antykoncepcję hormonalną),
- datę ostatniej miesiączki,
- liczbę porodów,
- okresy karmienia piersią,
- ewentualne choroby piersi występujące w rodzinie.
Jak przebiega badanie USG piersi?
Przed badaniem zdejmij górną część garderoby i połóż się na plecach z uniesionymi rękami. Lekarz nałoży na badaną okolicę bezbarwny i bezwonny żel, który ułatwia przewodzenie fal dźwiękowych do tkanek. Po tak przygotowanej powierzchni specjalista porusza się głowicą, przesuwając ją i lekko dociskając w miejscach tkanki piersiowej podzielonej na poszczególne obszary. Lekarz ogląda także doły pachowe i okoliczne węzły chłonne.
Po badaniu pacjentka wyciera nadmiar żelu papierowym ręcznikiem. W tym czasie lekarz przygotowuje opis, do którego dołącza zdjęcia badanych zmian.
USG piersi czy mammografia – które z badań powinnaś wykonać?
U kobiet z bogatogruczołowym utkaniem piersi wskazane jest badanie USG, które lepiej zobrazuje narząd. Do tej grupy należą najczęściej młode kobiety między 20. a 45. rokiem życia.
Wraz z wiekiem tkanka sutka przekształca się z gruczołowej w tłuszczową. Do diagnostyki zmian w piersiach bogatotłuszczowych stosuje się mammografię. Promienie rentgenowskie lepiej niż inne metody zobrazują różnego rodzaju mikrozwapnienia, które są charakterystyczne dla nowotworów złośliwych piersi kobiet po 50. roku życia.
USG i mammografia mogą być również stosowane naprzemiennie, uzupełniając się wzajemnie.
Jakie zmiany w gruczołach piersiowych można rozpoznać za pomocą USG?
Lekarz w badaniu USG może rozpoznać zmiany łagodne, jak i złośliwe.
Do łagodnych zmian zaliczamy m.in.:
- gruczolaki,
- włókniaki,
- gruczolakowłókniaki,
- torbiele.
Zmiany te występują najczęściej w postaci guzków, niekiedy niewyczuwalnych w badaniach palpacyjnych. Ich wykrycie jest wskazaniem do dalszej kontroli (średnio co 6 miesięcy), obserwacji i pogłębionej diagnostyki.
USG może pokazać również zmiany lite i zapalne. Także wymagają one pogłębionej diagnostyki, w tym biopsji i badań patomorfologicznych. Lekarz może też wdrożyć leczenie.
Przeczytaj również:
Jak przygotować się do mammografii?
- Ślubowski T., Ślubowska M., Wojciechowski A., Techniki diagnostyczne w raku piersi, nr 5/2007, Ginekologia polska, 2007. 388-392.
- Dziukowska J., Diagnostyka obrazowa w onkologii w: Kałukowska A., Skowrońska-Gardas A., Onkologia Podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020.
- Klimaszewska K., Grądzka K., Nowotwór piersi – diagnostyka i leczenie w: Klimaszewska K., Krajewska Kułąk E., Rola zespołu interdyscyplinarnego w opiece nad pacjentami onkologicznymi. Białystok : Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, 2021.
- Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia (zacytowano: 29.03.2023.] https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/profilaktyka-raka-piersi.
- Polska Unia Onkologii, [zacytowano: 02.04.2023.] http://www.puo.pl/badania-profilaktyczne/rak-piersi.
- Breast Cancer Detection Rate Using Ultrasound Is Shown To Be Comparable To Mammography, JNCI: Journal of the National Cancer Institute, Volume 108, Issue 4, April 2016.