Wymioty u noworodka – jak sobie z nimi radzić?

farmaceutka  

mgr farm. Marta Junowicz

W przypadku noworodków istotne jest odróżnienie wymiotów od ulewania. Ulewanie może pojawić się tuż po karmieniu lub między posiłkami, strumień zwykle jest niewielki, a dziecko nie wykazuje innych niepokojących objawów. Wymioty mają bardziej gwałtowny przebieg, treść żołądkowa jest ewakuowana pod większym ciśnieniem. Dziecko często ma torsje i/lub biegunkę, jest niespokojne, płacze, gorączkuje.  

Podstawową kwestią przy wymiotach u noworodka jest zadbanie o bezpieczeństwo maleństwa. Nie wolno zostawić wymiotującego dziecka bez nadzoru. Należy położyć je na boku lub wziąć na ręce i trzymać w pozycji, która uniemożliwi zachłyśnięcie się treścią żołądkową. Maluszek powinien zostać możliwie szybko przebrany i umyty – jeśli wymaga tego sytuacja.  

Ważne, aby nie dopuścić do odwodnienia. Noworodka należy karmić często, ale krótko. Podanie zbyt dużej ilości pokarmu może nasilić wymioty. 

Jeżeli wymioty powtarzają się, wskazane jest nawodnienie roztworem elektrolitów. Początkowo, w ciągu pierwszych 4 godzin, podaje się (niewielkimi porcjami za pomocą strzykawki lub łyżeczki, co kilka minut) 50-100 ml płynu/kg masy ciała oraz dodatkowo 5-10 ml/kg masy ciała po każdym epizodzie wymiotów. Po tym czasie kontynuuje się podawanie roztworu po każdorazowej ewakuacji treści żołądkowej w ilości 5-10 ml/kg masy ciała. 

Warto zapoznać się z objawami odwodnienia, aby w razie ich zaobserwowania móc szybko zareagować. Zaliczamy do nich: 

• suchą lub słabo zmoczoną pieluszkę, 
• suchość błon śluzowych, brak łez przy płaczu, 
• zapadnięte ciemiączko i gałki oczne, 
• bladą, chłodną i nieelastyczną skórę, 
• apatię, nadmierną senność. 

Wymioty w bardzo krótkim czasie są w stanie doprowadzić do odwodnienia noworodka, dlatego w przypadku wystąpienia kilku epizodów z rzędu lub pojedynczych wymiotów połączonych z innymi objawami (bladość skóry, gorączka, „lanie się przez ręce”, apatia, jakiekolwiek symptomy odwodnienia), należy pilnie zgłosić się do lekarza lub najbliższego szpitala. 

Po ustabilizowaniu gospodarki wodno-elektrolitowej konieczne będzie ustalenie przyczyny wymiotów. Wśród najczęstszych wymienia się:  

• infekcje układu pokarmowego, moczowego, oddechowego; 
• wady przewodu pokarmowego (wgłobienie jelita, przerostowe zwężenie odźwiernika, niedrożność jelit, refluks żołądkowo-jelitowy); 
• alergie pokarmowe (np. na białka mleka krowiego) i zaburzenia metaboliczne (np. wrodzona nietolerancja fruktozy) – dotyczą dzieci karmionych mlekiem początkowym; 
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych; 
• silne zatrucia. 

Na podstawie wykonanych badań obrazowych i laboratoryjnych, szczegółowego wywiadu oraz oceny charakteru wymiotów lekarz będzie mógł postawić diagnozę i wdrożyć odpowiednie postępowanie przyczynowe.