Zimowit jesienny – charakterystyka i przeciwwskazania

Zimowit jesienny – charakterystyka 

Zimowit jesienny należy do roślin powszechnie występujących w Europie. Rośnie również w Polsce, zwłaszcza na południu kraju. Jako gatunek zagrożony zimowit jest w Polsce objęty częściową ochroną gatunkową. Osiąga maksymalnie 30 cm wysokości, kwitnie na różowo-fioletowo. Surowcem farmaceutycznym zimowita jesiennego są nasiona, bulwy i świeże kwiaty. 

Zimowit jesienny stosowany był już w czasach starożytnych – jako surowiec o działaniu przeciwreumatycznym i przeciwartretycznym, a także w leczeniu dny moczanowej.

Zimowit jesienny – źródło kolchicyny 

Zimowit jesienny charakteryzuje się zawartością alkaloidów – w tym kolchicyny. Kolchicyna znalazła zastosowanie w leczeniu ostrych napadów dny moczanowej. Może być stosowana wyłącznie na zlecenie lekarza – jest substancją o bardzo silnym działaniu. Warto mieć świadomość, że zimowit jesienny należy do roślin toksycznych, co znacznie ogranicza jego przydatność terapeutyczną (dawka toksyczna wynosi 10 mg kolchicyny). 

Kolchicyna zawarta w zimowicie jesiennym zapobiega rozszerzaniu się stanu zapalnego poprzez hamowanie migracji leukocytów do miejsc, w których nastąpiło wytrącanie się kryształów kwasu moczowego. Wpływa również na utrzymywanie prawidłowego pH w tkankach i hamuje wytwarzanie kwasu mlekowego – co również ogranicza odkładanie się kryształów kwasu moczowego. Kolchicyna nie ma wpływu na metabolizm kwasu moczowego i nie zwiększa jego wydalania z moczem.  

Kolchicyna wykazuje również właściwości antymitotyczne (czyli hamujące podział komórki), co może być wykorzystywane w przypadku chorób nowotworowych. Nie jest jednak stosowana jako środek przeciwnowotworowy. Kolchicyna znajduje również zastosowanie w leczeniu gorączki maltańskiej. 

Zimowit jesienny – skutki uboczne 

Do działań niepożądanych wynikających ze stosowania kolchicyny należą:  

• biegunki,  
• nudności,  
• wymioty,  
• bóle brzucha,  
• leukopenia (obniżenie poziomu krwinek białych we krwi).  

Przy długotrwałym stosowaniu mogą wystąpić także: 

• zmiany skórne,  
• agranulocytoza,  
• miopatia,  
• niedokrwistość, 
• łysienie. 

Zimowit jesienny – przeciwwskazania 

Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów zawierających kolchicynę jest ciąża. Należy również zachować ostrożność przy stosowaniu kolchicyny u osób starszych, osłabionych, a także ze schorzeniami nerek, wątroby, serca czy przewodu pokarmowego. 

Zimowit jesienny należy do roślin silnie toksycznych. Zawiera kolchicynę wykorzystywaną w leczeniu ostrych napadów dny moczanowej. Jest ona środkiem wydawanym wyłącznie na receptę. Istnieją również badania co do zastosowania kolchicyny w leczeniu COVID-19.

Przeczytaj również:
Dna moczanowa – czynniki ryzyka, przebieg i leczenie