Zwyrodnienie plamki żółtej. Przyczyny, objawy, leczenie

Na czym polega zwyrodnienie plamki żółtej? 

Zwyrodnienie plamki żółtej (age-related macular degeneration, AMD) to choroba, która może dotknąć Twoich oczu. Proces chorobowy dotyczy plamki żółtej, czyli centralnej części wewnętrznej błony gałki ocznej zwanej siatkówką. Plamka żółta jest miejscem o największym zagęszczeniu czopków. Dzięki niej widzisz barwy, a Twoja ostrość wzroku jest prawidłowa.

Na zwyrodnienie plamki żółtej jesteś narażony/na po 50-60. roku życia. 

W przebiegu zwyrodnienia plamki żółtej mamy do czynienia z gromadzeniem się w jej obrębie złogów zbudowanych z białek i lipidów (tłuszczów), a także z rozwojem miejscowego stanu zapalnego. W wyniku tego zanikają komórki nabłonka siatkówki, co wiąże się pogorszeniem wzroku. 

Jakie są przyczyny zwyrodnienia plamki żółtej? 

Dokładne przyczyny rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej nie zostały jeszcze poznane, jednak możemy wymienić wiele czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby. 

Należą do nich: 

• czynniki genetyczne, 
• płeć żeńska, 
• jasny kolor tęczówki oka, 
• starszy wiek, 
• palenie tytoniu, 
• nadmierny kontakt z promieniowaniem ultrafioletowym, 
• zaburzenia gospodarki lipidowej, np. hipercholesterolemia, czyli zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi, 
• nadciśnienie tętnicze, 
• cukrzyca, 
• miażdżyca, 
• zawał serca lub udar mózgu w przeszłości. 

Objawy zwyrodnienia plamki żółtej 

Jeśli zauważysz u siebie trudności z rozpoznawaniem kolorów oraz wykrzywienie lub falowanie obrazu (tzw. metamorfopsje), możesz cierpieć na zwyrodnienie plamki żółtej. Wraz z rozwojem choroby możesz odczuwać pogorszenie ostrości wzroku przy patrzeniu z bliska, np. przy czytaniu, a następnie także upośledzenie patrzenia do dali.  

Jeśli masz zaawansowaną postać zwyrodnienia plamki żółtej, może pojawić się u Ciebie tzw. mroczek, czyli nieruchoma ciemna plama zlokalizowana w centrum pola widzenia.  

Postępujące pogorszenie wzroku może powodować u Ciebie trudności w codziennym funkcjonowaniu.  

Możesz doświadczać problemów z czytaniem, pisaniem, prowadzeniem samochodu czy rozpoznawaniem twarzy, co może uniemożliwić Ci pracę zawodową.  

Proces chorobowy w przebiegu zwyrodnienia plamki żółtej dotyka obojga oczu, jednak stopień zaawansowania choroby zazwyczaj różni się pomiędzy gałkami ocznymi. 

Jakie postaci ma zwyrodnienie plamki żółtej? 

Wyróżniamy dwie formy zwyrodnienia plamki żółtej: 

• suchą – występuje u 80-90% pacjentów; cechuje się łagodniejszym przebiegiem; 
• wysiękową – rozwija się bardziej dynamicznie i zazwyczaj wiąże się z poważniejszym upośledzeniem wzroku. 

Jak diagnozuje się zwyrodnienie plamki żółtej? 

Zwyrodnienie plamki żółtej diagnozuje okulista. Lekarz przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad dotyczący odczuwanych dolegliwości.  

Ważne są informacje dotyczące:  

• czasu trwania zaburzeń widzenia,  
• ich charakteru,  
• występowania podobnych objawów w rodzinie,  
• stosowanych leków i schorzeń współistniejących.  

Następnie lekarz przeprowadzi u Ciebie dokładne badania okulistyczne składające się m.in. z: 

• określenia ostrości wzroku do dali i bliży,  
• badania oka w lampie szczelinowej,  
• oceny ciśnienia wewnątrzgałkowego, 
• badania dna oka przy użyciu specjalnego urządzenia (oftalmoskopu). 

Ostateczne rozpoznanie zwyrodnienia plamki żółtej stawialekarz na podstawie badania OCT, czyli koherentnej tomografii siatkówki. Specjalista może zdecydować o wykonaniu u Ciebie bardziej inwazyjnych badań, do których należą angiografia fuoresceinowa i indocyjaninowa.

Czy zwyrodnienie plamki żółtej można wyleczyć? 

Kompletne wyleczenie zwyrodnienia plamki żółtej nie jest możliwe.  

Odpowiednio prowadzona terapia pomoże Ci zmniejszyć objawy i spowolnić postęp choroby.   

Specjalista dobierze leczenie w zależności od postaci choroby: 

• Aby zahamować rozwój postaci suchej, stosuj odpowiednią dietę. Możesz również wspomagać się suplementami diety.  
• W leczeniu postaci wysiękowej czekają Cię zastrzyki do ciała szklistego w gałce ocznej wykonywane w znieczuleniu miejscowym. Tego samego dnia możesz opuścić szpital. Musisz poddawać się iniekcjom do końca życia z częstotliwością wyznaczoną przez lekarza prowadzącego. Lekarz może również zdecydować o zastosowaniu u Ciebie leczenia laserem, które polega na naświetlaniu gałek ocznych po uprzednim podaniu specjalnej substancji fotouczulającej drogą dożylną. Tę metodę stosuje się jednak rzadziej. 

Jaką dietę stosuje się przy zwyrodnieniu plamki żółtej? 

Odpowiednio dobrana dieta może pomóc Ci w profilaktyce i terapii postaci suchej zwyrodnienia plamki żółtej, a także zmniejsza ryzyko jej przejścia w bardziej niebezpieczną postać.  

Do diety wprowadź następujące składniki:

Jako wzbogacenie diety możesz również zastosować suplementy diety zawierające powyższe składniki. 

Zwyrodnienie plamki żółtej to poważna choroba oczu, która może sprawiać Ci trudności w codziennym funkcjonowaniu. Możesz zmagać się z pogorszeniem widzenia, zdeformowanym obrazem i mroczkiem. W trakcie terapii pamiętaj o regularnych konsultacjach okulistycznych i stosowaniu się do zaleceń lekarskich.

Przeczytaj również:
Jak dbać o zdrowy wzrok?