Cholestaza ciążowa. Jak się objawia?

Cholestaza ciążowa – przyczyny 

Cholestaza ciążowa, a właściwie wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych, to schorzenie wątroby ściśle powiązane z ciążą. W jej przebiegu obserwujemy zaburzenia w przemieszczaniu żółci. Składniki żółci przemieszczają się do krwi obwodowej matki, a także przez pępowinę do płodu.  

Wśród czynników, które predysponują do rozwoju tej choroby, wyróżnia się zaburzenia hormonalne, genetyczne i środowiskowe. Cholestaza ciążowa pojawia się zazwyczaj w 3. trymestrze ciąży, częściej dotyka starsze kobiety oraz w ciąży mnogiej. Kobieta, która zachorowała na cholestazę ciężarnych, ma większe ryzyko nawrotu choroby w kolejnych ciążach. 

Cholestaza ciążowa – objawy 

• Świąd – pojawia się w 2. lub 3. trymestrze ciąży, objawy nasilają się w nocy, najczęściej obejmują okolice dłoni, podeszw stóp;  
• łagodna żółtaczka – pojawia się w ciągu 1-4 tygodni od wystąpienia świądu; 
• tłuszczowe stolce; 
• bóle brzucha, nudności, wymioty; 
• kamica pęcherzyka żółciowego; 
• nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych dotyczących wątroby. 

Cholestaza ciążowa – jakie badania wykonać? 

Największą wartość diagnostyczną ma badanie stężenia surowicy kwasów żółciowych. Stężenie powyżej 10 mikromoli/L potwierdza występowanie cholestazy, natomiast stężenie powyżej 40 mikromoli/L świadczy o jej ciężkiej postaci.  

Poza całkowitym stężeniem kwasów żółciowych sprawdza się także: 

• ALAT, AST, 
• GGTP, 
• ALP, 
• stężenie bilirubiny. 

Czy można wykonać także badania u dziecka? 

Klasyczne USG nie ma znaczenia diagnostycznego w monitorowaniu cholestazy. Natomiast badanie to stanowi bezcenne narzędzie do ogólnej oceny zdrowia dziecka i może być wykorzystane do określenia tzw. współczynnika mózgowo-łożyskowego (CPR). CPR pozwala na kontrolowanie dobrostanu płodu w przypadku potwierdzonej cholestazy u matki. Konieczne jest też wykonywanie KTG u dziecka i regularne liczenie ruchów płodu. 

Jak leczyć cholestazę? 

Leczenie cholestazy ma charakter objawowy, pozwalający poprawić niekorzystne parametry biochemiczne krwi oraz złagodzić uciążliwy świąd skóry. Lekiem pierwszego wyboru przepisywanym przyszłej mamie jest kwas ursodeoksycholowy. Jest to naturalnie występująca substancja w żółci, która w przypadku zdiagnozowania cholestazy powinna być dodatkowo uzupełniana w organizmie. Jego działanie polega na wypieraniu najbardziej toksycznych kwasów żółciowych z całkowitej zawartości wszystkich tego typu substancji, co działa ochronnie na komórki wątroby, czyli hepatocyty.  Poza tym kwas ursodeoksycholowy reguluje stężenie cholesterolu i poprawia stan kliniczny w przypadku zastoju żółci.  

Jeśli chorujesz na cholestazę ciążową, zadbaj też o odpowiednią dietę. Przygotowywane posiłki powinny być lekkostrawne, delikatne i nietłuste. Surowe warzywa i owoce ugotuj przed zjedzeniem, co korzystnie wpłynie na funkcjonowanie wątroby. Jeśli masz obawy i pytania dotyczące stosowanej diety, skonsultuj się z dietetykiem klinicznym lub lekarzem prowadzącym ciążę. 

Cholestaza ciążowa – skutki dla matki 

Choć cholestaza nie stanowi zagrożenia dla kobiety, zwiększa ryzyko występowania kamicy pęcherzyka żółciowego oraz zaburza wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Poza tym jest przyczyną naprawdę uciążliwego swędzenia, które może doprowadzić do złego stanu skóry wynikającego z ciągłego i intensywnego drapania się. Na szczęście objawy te ustępują już kilka dni po porodzie.  

Prawdziwy problem związany jest z bezpieczeństwem i prawidłowym rozwojem dziecka.  

Cholestaza ciążowa – skutki dla dziecka 

Ze względu na poważne zagrożenie życia dziecka, zalecane jest wywołanie porodu lub cesarskie cięcie między 36. a 38. tygodniem ciąży. Ostateczna decyzja podejmowana jest przez lekarza na zasadzie indywidualnego przypadku, w zależności od stanu zdrowia i rozwoju płuc dziecka oraz parametrów badań u ciężarnej. 

Cholestaza ciążowa stanowi poważne zagrożenie ze względu na: 

• ryzyko przedwczesnego porodu (do 60% przypadków), 
• stres płodowy (do 44% przypadków), 
• bradykardię (wolne bicie serca) płodu (do 14% przypadków), 
• zabarwienie smółką płynu owodniowego (do 27% przypadków), 
• obumarcie płodu (do 4% przypadków). 

Po szczęśliwie zakończonym porodzie nie powinny wystąpić u dziecka żadne konsekwencje.