Trzeci migdał u dziecka. Kiedy trzeba go wyciąć?

Migdałki – jaką pełnią rolę? 

W jamie ustnej znajdują się różnie umiejscowione migdałki, w tym gardłowy, czyli tzw. trzeci migdał.

Migdałki są stałym elementem układu chłonnego, którego główną rolą jest ochrona organizmu przed wirusami, bakteriami i grzybami.

Zlokalizowanie migdałków podniebiennych jest łatwe. Wystarczy spojrzeć w lustro, szeroko otworzyć buzię i mocno wysunąć język z jamy ustnej. W jej głębi, po bokach, za łukami podniebiennymi widoczne gołym okiem są właśnie migdałki podniebienne. Migdałek gardłowy (adenoid) zaś zlokalizowany jest na tylnej części ściany jamy nosowej gardła. Nie można go zobaczyć bezpośrednio, a jedynie obejrzeć w trakcie badania endoskopowego, które polega na wprowadzeniu do nosa niewielkiej kamery.  

W migdałkach zachodzi proces namnażania komórek odpornościowych, niezbędnych do walki z chorobami. Nierzadko można zauważyć, że migdałki są powiększone, co jest wynikiem częstych infekcji i zakażeń, a dodatkowo w trzecim migdałku (gardłowym) dochodzi do namnażania się bakterii i jego przerostu. Najczęściej do takiego stanu dochodzi u dzieci w wieku 3-10 lat.

Jeśli migdałki są duże i zaczerwienione, oznacza to, że coś się dzieje w organizmie. Po stanie migdałków można w łatwy sposób zdiagnozować anginę (ropne czopy).  

Trzeci migdał u dziecka – kiedy zanika? 

Trzeci migdał jest całkowicie naturalnym zjawiskiem u dzieci. Między 2. a 5. rokiem życia ulega on przerostowi, ponieważ układ chłonny bardzo intensywnie pracuje, a dziecko zaczyna mieć styczność z coraz większą ilością zarazków. Z czasem jednak trzeci migdał powinien zacząć się zmniejszać i zanikać. 

Trzeci migdał – objawy 

Istnieje szereg objawów mogących świadczyć, że z migdałkami dzieje się coś złego.

Należą do nich: 

• częste choroby dziecka, podczas których wymagane jest stosowanie antybiotyków, 
• problemy ze słuchem (pojawiają się, gdy gromadzi się płyn w błonie bębenkowej), 
• problemy ze snem (dziecko chrapie, poci się, kaszle itd.), 
• stale utrzymujący się katar, 
• ból głowy, 
• oddychanie przez usta (powiększony migdał blokuje swobodne oddychanie przez nos), 
• alergie, 
• przewlekłe zapalenie uszu i zatok, 
• mowa nosowa, 
• ogólny słaby rozwój dziecka, związany ze zbyt małym dotlenieniem organizmu.

Kiedy wymienione objawy utrzymują się przez dłuższy czas, warto wybrać się na wizytę kontrolną do otolaryngologa.  

Wygląd dziecka, u którego zdiagnozowano przerośnięty trzeci migdał, można określić jako „gapciowaty”. Stale oddycha ono przez usta, z nosa leci mu katar, ponieważ nie może go dobrze wydmuchać, ciężko oddycha, stale coś przeszkadza mu w gardle, pokasłuje i chrząka.

Trzeci migdał u dziecka – leczenie 

Powiększenie migdałów może być skutkiem infekcji, zazwyczaj wirusowej, rzadziej bakteryjnej. Początkowo lekarz zaleca leczenie objawowe i odpoczynek. Aby obkurczyć powiększone migdały, można zastosować leki z grupy glikokortykosteroidów. Zdarza się jednak, że leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych efektów. W takich sytuacjach mały pacjent kierowany jest do otolaryngologa, który zadecyduje, czy operacja migdałków jest konieczna.

W ocenie trzeciego migdałka, ale również oddychania, stosuje się zabieg fiberoskopii nosa i nosogardła. Polega on na wprowadzeniu do nosa giętkiego endoskopu zakończonego kamerą. Badanie to zazwyczaj jej robione w znieczuleniu. Po wykonaniu badania i oceny migdałków lekarz będzie wiedział, czy wskazane jest leczenie operacyjne tzw. adenotomia (wycięcie tylko trzeciego migdałka) lub tonsillotomia (zmniejszenie migdałków podniebiennych). 

Leczenie w postaci przyjmowania leków doustnych jest o wiele łatwiejsze niż zdecydowanie się na zabieg usunięcia lub zmniejszenia migdałków. Z biegiem lat powstało wiele mitów na temat samego trzeciego migdałka, a także co się stanie, gdy się go wytnie. Wiele osób nadal wierzy, że wycięte lub zmniejszone migdałki odrastają, a odporność dziecka staje się na zawsze upośledzona. Krążą również plotki, jakoby zabieg był niezwykle bolesny dla dziecka, co nie jest prawdą.