Badanie nasienia – 6 rzeczy, które trzeba wiedzieć!

Krok po kroku przejdźmy przez temat badania nasienia…

Dlaczego warto zbadać nasienie?

Po pierwsze, jest to podstawowe badanie, które wykonuje się podczas diagnostyki męskiej niepłodności. Po drugie, wykonanie badania spermy w wielu przypadkach pozwoli uniknąć długotrwałej, trudnej i kosztownej diagnostyki u partnerki. Po trzecie, większość przypadków męskiej niepłodności można skutecznie leczyć – pod warunkiem rozpoznania problemu.

Krępujący temat – dlaczego mężczyźni nie chcą się badać?

Większość mężczyzn wykazuje niechęć do badania, a powodów tego jest kilka. Może to być wstyd przed wizytą w laboratorium i rozmową z personelem medycznym. Równie krępujące i stresujące jest pobranie nasienia „na miejscu” w placówce. Ważnym czynnikiem jest również obawa przed wynikiem badania. Zdarza się również, że Panowie stawiają znak równości pomiędzy sprawnością seksualną a płodnością, co oczywiście nie jest prawdą. Nawet niezaburzone funkcje seksualne nie świadczą o prawidłowym potencjale prokreacyjnym mężczyzny. Obniżonej jakości nasienia nie sposób zauważyć makroskopowo (czyli „gołym okiem”).

Jak pobrać próbkę i gdzie wykonać badanie?

Większość par, decydując się na pierwsze kroki w kierunku ustalenia przyczyny przedłużających się starań o dziecko, kieruje się do laboratorium diagnostycznego, rzadziej są to placówki leczenia niepłodności. Po wcześniejszym umówieniu wizyty pacjent oddaje do laboratorium próbkę nasienia pobraną do jałowego pojemnika. Zaleca się, aby przed pobraniem zachować wstrzemięźliwość seksualną (2-7 dni) i zachowując podstawowe zasady higieny, pobrać nasienie drogą masturbacji. Dopuszcza się pobranie nasienia do specjalnych prezerwatyw (bez środków plemnikobójczych).

Uwaga! Chcesz pobrać próbkę nasienia w domu? To nie zawsze jest możliwe.

Warunkiem prawidłowo przeprowadzonego badania jest odpowiedni czas dostarczenia próbki. Według zaleceń czas od momentu pobrania do momentu dostarczenia go do laboratorium nie powinien przekraczać 30 min. Plemniki są wrażliwe na zmiany temperatury. Należy więc w miarę możliwości zachować fizjologiczną temperaturę transportu próbki, owijając ją w dodatkowy materiał lub trzymając pojemnik blisko ciała. Jeżeli nie masz możliwości dostarczyć próbki w odpowiednim czasie, możesz pobrać ją w laboratorium.

Jak wygląda wynik?

Każdy wynik badania nasienia jest dokumentem medycznym, dlatego powinien zawierać istotne informacje, takie jak: dane pacjenta, dane laboratorium oraz dane osoby wykonującej oraz autoryzującej badanie (diagnosta laboratoryjny). Podstawowe badanie nasienia (seminogram) można wykonać 2 metodami:

Badanie mikroskopowe – polega na ocenie parametrów nasienia za pomocą mikroskopu przez diagnostę laboratoryjnego. Jest ono zawsze subiektywne, w dużej mierze zależy od doświadczenia personelu laboratorium. Jeżeli zachodzi konieczność powtórnego badania (np. po leczeniu czy suplementacji), najlepiej wykonać badanie w tej samej placówce. Zapewnia to lepszą porównywalność wyników.

Badanie metodą CASA – to udoskonalona wersja badania podstawowego, w którym obraz mikroskopowy jest dodatkowo analizowany przez system komputerowy. System CASA został opracowany, aby ułatwić analizę kluczowych parametrów nasienia (głównie ruchliwości plemników). Klasyfikacja ruchu komórek sprawiała duże trudności w standardowej analizie mikroskopowej – nietrudno wyobrazić sobie, jak ciężko policzyć komórki, które zmieniają położenie. Zgodnie z zaleceniami na wyniku powinny znaleźć się poniższe parametry:

• czas upłynnienia, objętość, pH, barwa, lepkość;
• liczba plemników w mililitrze nasienia (mln/ml);
• całkowita liczba plemników w ejakulacie, czyli całej objętości nasienia (mln/ejakulat);
• ruch prawidłowy (progresywny, postępowy)*;
• ruch całkowity;
• brak ruchu;
• żywotność;
• plemniki o prawidłowej budowie;
• koncentracja komórek okrągłych oraz leukocytów peroksydazo-dodatnich.

Uważa się, że najważniejszym parametrem nasienia jest liczba plemników o ruchu prawidłowym (progresywnym, postępowym). Parametr ten jest zazwyczaj wyróżniony na wyniku badania nasienia.

Nie ilość, a jakość plemników decyduje o płodności!

Odbierasz wynik i pierwsze, co robisz, to sprawdzasz liczbę plemników? Błąd. Nawet kiedy plemników jest dużo, nie świadczy to o prawidłowej płodności. Jak to możliwe, że mam dużo plemników, a moja płodność jest obniżona? Całkowita liczba plemników to suma wszystkich plemników w nasieniu, również tych, które nie są zdolne do zapłodnienia. Mówimy tu o plemnikach martwych, mających wady budowy, plemnikach o nieprawidłowym ruchu lub nieruchomych zlepionych w agregaty i aglutynaty. Na wynik zawsze patrzymy całościowo, jednak najważniejszym pojedynczym parametrem świadczącym o płodności jest ilość plemników ruchliwych (progresywnych). Dlaczego tak jest? Plemnik, aby był zdolny do zapłodnienia komórki jajowej, musi umieć odpowiednio „pływać”, żeby przedostać się z dróg rodnych kobiety do jajowodu. Ważna jest więc jakość nasienia, a w tym ilość plemników o prawidłowym ruchu, nie zaś całkowita ilość plemników.

Test płodności dla mężczyzn z apteki – czy taka alternatywa ma sens?

Kiedy po dłuższym czasie starań pojawia się problem z zajściem w ciążę, wiele par decyduje się „na własną rękę” wykonać podstawowe badania. O ile panie bez mrugnięcia okiem poddają się kolejnym procedurom, panowie niechętnie podejmują temat badania nasienia. Jak wynika ze statystyk, nawet 9 na 10 mężczyzn w wieku reprodukcyjnym nigdy nie badało swojego nasienia. Główne powody to skrępowanie i wstyd przed wizytą w laboratorium. Z tego powodu opracowano wiele testów domowych stanowiących tzw. przesiewowe (wstępne) badanie nasienia. Możliwość pobrania nasienia i wykonania testu w domowym zaciszu stała się bardzo dobrą alternatywą, która w znacznym stopniu przyczyniła się do wzrostu wykrywania niepłodności wśród mężczyzn.

Chcesz wykonać test nasienia w domu? Wybierz mądrze!

Nie kieruj się cyframi – w pierwszej kolejności sprawdź, co bada test. Jeżeli test pozwala oznaczyć jedynie całkowitą ilość plemników, istnieje duże ryzyko, że mimo uzyskania wyniku prawidłowego, nadal możesz mieć problem z płodnością. Wynika to z wcześniej omawianych faktów – plemników może być dużo, jednak ich jakość może być niska. Szukaj testów, które pozwalają zbadać poziom tych plemników, które gwarantują dobrą płodność i możliwość poczęcia dziecka. Oczywiście mowa o plemnikach prawidłowo ruchliwych (progresywnych). Są to testy mające dokładność zbliżoną do laboratoryjnego badania nasienia – czyli bardzo dokładne i wiarygodne. Niezależnie od tego, jaką formę badania wybierzesz, nie zastanawiaj się, działaj! Badanie nasienia niejednokrotnie jest pierwszym krokiem w stronę rodzicielstwa.