Adaptogeny. Substancje przywracające równowagę organizmu

Adaptogeny – co to jest?

Adaptogeny to grupa roślin, a konkretniej grupa substancji aktywnych zawartych w niektórych roślinach. Odpowiadają one za właściwości adaptogenne, czyli zwiększające odporność na stres i utrzymujące odpowiednią równowagę organizmu. Stymulują organizm do działania poprzez zmniejszanie odczuwania zmęczenia w naturalny sposób.

Ich stosowanie jest na ogół bezpieczne, jeśli przyjmowane są zgodnie z zaleceniami i nie ma przeciwwskazań. Dzięki działaniu anabolicznemu, antyoksydacyjnemu i przeciwzapalnemu cieszą się dużą popularnością wśród sportowców.

Adaptogeny nie leczą schorzeń, ale pomagają im zapobiegać:

• chronią wątrobę,
• utrzymują prawidłowy poziom cukru we krwi,
• wspomagają procesy myślowe,
• wspierają właściwy metabolizm,
• działają przeciwmiażdżycowo,
• wzmacniają odporność organizmu.

Dla kogo są adaptogeny?

Korzyści ze stosowania adaptogenów są ogromne, dlatego warto zapoznać się bliżej z ich właściwościami. Zwolennicy terapii naturalnych uważają, że to właśnie dzięki adaptogenom można w bezpieczny i skuteczny sposób niwelować wpływ stresu na organizm. Preparaty adaptogenne będą więc idealnym środkiem wspomagającym dla osób zapracowanych, zabieganych i zestresowanych. Pomogą utrzymać dobrą kondycję psychiczną i wydajność fizyczną organizmu.

Adaptogeny mają też znaczną przewagę nad substancjami stymulującymi, takimi jak kofeina i nikotyna, ponieważ nie powodują chwilowego skoku energetycznego, ale normalizują pracę organizmu. Nie uzależniają, a pomagają zmniejszać zmęczenie. Niektóre adaptogeny posiadają też cechy afrodyzjaków – wpływają na płodność i poprawiają libido, dlatego ich stosowanie jest uzasadnione w przypadku par długo starających się o dziecko.

Przeciwwskazania w stosowaniu adaptogenów

Podobnie jak dla każdej grupy substancji, tak i dla adaptogenów istnieją przeciwwskazania, które wykluczają ich stosowanie.

Należy do nich zażywanie niektórych leków (głównie antydepresyjnych i hormonalnych), a także okres ciąży i laktacji, w przypadku których należy zachować szczególną ostrożność. Substancji tych nie można również łączyć z alkoholem. Bardzo często przeciwwskazaniem do przyjmowania adaptogenów jest nadciśnienie i cukrzyca.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Za najlepiej przyswajalne uważa się jednak wyciągi płynne. Zawierają one także najmniej dodatkowych substancji. Przy wyborze preparatu warto kierować się specjalizacją producenta oraz charakterystyką oferowanych produktów. Sprzedaż adaptogenów „kwitnie” w internecie, ale być może wraz z postępem badań już niedługo odnajdziemy je na każdej aptecznej półce.

Najskuteczniejsze adaptogeny i ich właściwości

Traganek (łac. Astragalus membranaceus)

Wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego, a więc stosuje się go przede wszystkim w okresie jesienno-zimowym. Ze względu na działanie antyoksydacyjne zaleca się go osobom mającym problemy z przewodem pokarmowym, chorobami układu krążenia oraz układu oddechowego.

Ashwagandha (łac. Withania somnifera)

Działa przeciwzapalnie, uspokajająco i przeciwskurczowo. Wspomaga normalizację pracy gruczołów dokrewnych, które wydzielają hormony, oraz całego układu hormonalnego. Suplementacja wyciągiem z witanii może okazać się szczególnie korzystna u osób z chorobami tarczycy, u kobiet mających problemy hormonalne i w okresie menopauzy oraz u borykających się z depresją, bezsennością i zaburzeniami lękowymi. Często stosowana przez sportowców, którzy ze względu na codzienną wzmożoną aktywność fizyczną są podatni na zmiany wydzielania różnych hormonów. Prawdopodobnie zapobiega rozwojowi chorób otępiennych, osteoporozy i chorób metabolicznych.

Żeń-szeń

Żeń-szeń jest surowcem wykorzystywanym najczęściej w produkcji suplementów wielowitaminowych i uzupełniających niedobory składników mineralnych. Poprawia pamięć i koncentrację, opóźnia procesy starzenia i likwiduje zmęczenie. Z tego względu jest stosowany często przez osoby w średnim wieku i starsze. Ponadto obniża poziom cholesterolu i normalizuje poziom cukru. Nie zaleca się go osobom cierpiącym na nadciśnienie.

Różeniec górski

Ma działanie ułatwiające zasypianie, poprawiające jakość snu, a dodatkowo korzystnie wpływa na organizmy osób aktywnych fizycznie poprzez zwiększanie zdolności do wysiłku i przyspieszanie procesów regeneracji.

Eleuterokok kolczasty (żeń-szeń syberyjski)

Wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne oraz wspierające odporność organizmu. Chroni organy wewnętrzne, takie jak serce, wątroba i mózg, przed szkodliwym wpływem substancji toksycznych, a ponadto może wspomagać ich regenerację. Przez ludy starożytne uważany był za roślinę witalności i długowieczności.

Cytryniec chiński

Poprawia koncentrację i funkcje poznawcze, dzięki czemu może zapobiegać chorobom neurodegeneracyjnym. Wspiera także prawidłowe widzenie oraz właściwe funkcjonowanie wątroby. Adaptogen odpowiedzialny głównie za wspieranie układu hormonalnego u kobiet. Pomaga zmniejszać dokuczliwie odczuwane objawy menopauzy.

Gotu kola (wąkrotka azjatycka)

Działa wyciszająco, przeciwlękowo i przeciwdepresyjnie, wspomaga pamięć i koncentrację. Poprawia wygląd i elastyczność skóry, przyspiesza procesy gojenia i regeneracji, wzmacnia naczynia krwionośne, a więc pomaga zachować piękny i młody wygląd.

Adaptogeny na odchudzanie

Jak już wiemy, adaptogeny przywracają równowagę organizmu i zwiększają odporność na stres. Stres jest jednym z czynników, który powoduje że przybieramy na wadze. W trakcie stresujących sytuacji wydziela się w organizmie kortyzol, którego podwyższony poziom powoduje odkładanie tkanki tłuszczowej. Zazwyczaj tkanka tłuszczowa lokalizuje się w okolicy brzucha, stąd też nazwa kortyzolowy brzuch. Stres u zdecydowanej większości osób wzmaga apetyt, zwłaszcza na produkty bogate w węglowodany i żywność przetworzoną. Powoduje to przyjmowanie nadmiernej ilości kalorii i w rezultacie wzrost masy ciała.

Stosowanie adaptogenów może obniżyć poziom kortyzolu we krwi. Dodanie suplementacji adaptogenami do zdrowej diety i aktywności fizycznej może przyczynić się do szybszego spadku masy ciała i redukcji tkanki tłuszczowej.

Adaptogeny dla dzieci

Suplementy diety zawierające adaptogeny są przeznaczone dla osób dorosłych. Stężenie składników aktywnych może być zbyt wysokie dla dzieci, co może skutkować pojawieniem się działań ubocznych.

Nie podawaj swojemu dziecku suplementów diety, które nie są przeznaczone do stosowania w tej grupie wiekowej.